Achtergrond

De schrijver die niet schrijven mag

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Erkenning voor iets dat gewoon zou moeten zijn. Oxfam Novib en PEN-Nederland rijken jaarlijks awards uit aan schrijvers die, ook al wordt dat hen verboden, blijven schrijven. ‘De moed van schrijvers en journalisten moet worden toegejuicht, zij trekken de verkondigde waarheid in twijfel’, zegt Oxfam Novib campagneman Tom van der Lee in zijn openingsspeech.

 

Bij de uitreiking was slechts één van de vijf winnaars in staat de Oxfam Novib/PEN Award op te halen. De overige vier leven in ballingschap of in gevangenissen. De Congolese Déo Namujimbo is één van hen, hij leeft gedwongen in Frankrijk. Zijn lijfspreuk verschijnt op een groot scherm: ‘Ik vecht zonder wapens of geweren. Mijn enige wapens zijn de wet en het recht, mijn pen en het papier.’

De Syrische journaliste en schrijfster Samar Yazbek heeft haar pen laten spreken tijdens de Arabische Lente. Gelukkig kon zij wel bij de uitreiking zijn om haar eigen award in ontvangst te nemen. Vol trots kondigt Manon Uphoff van PEN-Nederland haar aan: ‘Zij gaf de revolutie een menselijk gezicht.’ In haar boek Onder Vuur beschrijft Samar de beginperiode van de Syrische revolutie. Ze ontmoette gevangenen en schreef hun verhalen op. Na 5 maanden werd de druk van Assads regime zo groot, dat ze met haar dochter het land moest ontvluchten.  

Strijdvaardig en emotioneel vertelt Samar haar verhaal: ‘Ik heb zo veel Syrische heldendaden gezien, dat ik me zou schamen als ik daarover zou zwijgen.’ Veertig jaar lang leefde ze in de Syrische dictatuur, die het niet toestaat dat schrijvers en journalisten zich vrij uiten. ‘Assad heeft gedaan wat hij kon om de springlevende geest van de revolutie te onderdrukken’. Ook al is het Samar onmogelijk gemaakt om vanuit eigen land haar stem te laten horen, haar strijd gaat door.

In het aansluitende debat over censuur wordt nog eens duidelijk hoe vrij de Nederlandse journalist is: ‘Er bestaat geen verhaal dat ik wel wil schrijven, maar niet mag schrijven. Ik schrijf alles!’, aldus Zuid-Oost Azië correspondent Michel Maas.

Ik houd me niet meer bezig met de gezichten van de moordenaars, noch met de leugens die ze verspreiden. Ik wil me alleen niet als een doofstomme duivel voelen op het moment dat bloed de gemeenschappelijke taal wordt! – Fragment uit Onder Vuur

 

Onder Vuur is vanaf april 2013 verkrijgbaar bij uitgeverij Nijgh & Van Ditmar.

 

Foto: Oxfam Novib

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons