Beeld: Wanda Verstappen
Achtergrond

De nieuwsbeleving van biculturele jongeren

Biculturele jongeren hebben weinig vertrouwen in de traditionele nieuwsmedia: ze worden negatief gerepresenteerd en de thema’s sluiten slecht aan bij hun leefwereld, blijkt uit onderzoek. “Een volstrekt rationele reactie”, stelt onderzoeker Joke Hermes. “Ze herkennen zichzelf niet.”

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Veel jongeren halen hun nieuws tegenwoordig niet uit de krant of het journaal, maar lezen zichzelf bij op modernere media: blogs, vlogs, Instagram en zelfs via bekende rappers. Mediawetenschapper Joke Hermes haalt het voorbeeld aan van een aanstootgevend Heineken-spotje. Chance the Rapper bereikte met zijn tweets over deze ogenschijnlijk racistische reclame veel jongeren. Hoe kunnen traditionele nieuwsmedia in deze tijden jongeren met een biculturele achtergrond beter bereiken? Deze vraag stond centraal  tijdens het mediacafé dat OneWorld, deBuren, de VVOJ en Journalismfund.eu deze week organiseerden in Pakhuis de Zwijger.
Beleving jongeren

Biculturele jongeren krijgen in de media veelal een negatief beeld van hun eigen groep te zien en dit leidt tot afstand en wantrouwen. Dat kwam ook naar voren uit de Voxpop van OneWorld.

Video: Fleur van Munster & Esther Samuel

Abid Boutkabout werkt als Peer Educator bij Diversion en geeft op scholen les over het nieuws. Het wantrouwen tegenover het nieuws herkent hij bij de jongeren die hij onderwijst, maar ook bij zichzelf. Hij woont in de Haagse Schilderswijk, die overwegend negatief in het nieuws komt. Zo negatief zelfs, dat zijn studiegenoten uit Groningen het idee kregen dat hij in een oorlogsgebied woonde. Hij besloot ze mee uit eten te nemen in Den Haag, en vertelde pas na afloop dat ze in de Schilderwijk waren. “Huh, maar het is hier gewoon normaal!”, was de reactie. Ook Ali Sahin, student Journalistiek en Nieuwe Media , die woont in het gedeelte van de Schilderswijk dat door Trouw ooit ;de shariadriehoek’ werd genoemd, constateert een grote discrepantie tussen de realiteit en de representatie, waardoor een groep moslims wordt gediscrimineerd.

En als je positief nieuws wilt brengen, dan blijkt niemand interesse te hebben. Dat ondervindt ook inspirerend comedian Mo Hersi. Wanneer hij persberichten verstuurt met positief nieuws over bicuturele jongeren, is er geen krant of tv-programma die ze oppikt; maar zodra er negatief nieuws is, wordt hij subiet gevraagd om zijn zegje te doen. Aminanta Minte, oprichter van adviesbureau SP3CTRA, een adviesbureau voor diversiteit in de media, wijt die discrepantie aan het feit dat vooral wat afwijkt, als nieuws wordt bestempeld. Akelig en negatief nieuws wordt vaak interessanter gevonden dan positieve verhalen. Daardoor ontstaat een scheef beeld van biculturele jongeren, waarbinnen juist die biculturele identiteit wordt geframed als onderdeel van het probleem.

Beeld: Wanda Verstappen
De diversiteit op nieuwsredacties speelt ook een rol. Hoe diverser een redactie is, hoe beter journalisten zich in allerlei verschillende leefwerelden kunnen verplaatsen. Rowan Blijd, researcher en online presentatrice bij KRO-NCRV: “Het nieuws wordt overwegend gemaakt door witte mensen uit een bepaalde sociale klasse, voor wie het lastig is om buiten hun eigen referentiekader te kijken.” Zo werden Ismail Ilgun en Boef na ophef in de media rap veroordeeld, maar binnen hun eigen community werd veel milder op de verhalen over hen gereageerd. Ook op televisie wordt er amper kleur bekend; inspirerend comedian Mo  Hersi stelt dat er op de Nederlandse televisie slechts twee zwarte mannen regelmatig te zien zijn: Humberto Tan en Jan Dino.

Dat jongeren de gevestigde media wantrouwen, gaat Shermin Chavoushi redacteur Binnenland bij RTL Nieuws aan het hart. Zij merkte dat het in haar tijd bij Funx veel makkelijker was om in gesprek te komen met Erdogan-aanhangers dan tegenwoordig, nu ze voor RTL Nieuws werkt. Het is dan als journalist verleidelijk om te zeggen ‘jammer, het lukt gewoon niet om deze jongeren te bereiken’ en de handdoek in de ring te gooien. Maar Shermin vindt het belangrijk dat journalisten om op dat vlak beter hun best doen: genuanceerd nieuws brengen kan immers niet wanneer je grote groepen mensen niet in je nieuwsgaring ‘meeneemt’.

Verantwoordelijkheid media

Is het eigenlijk erg dat deze jongeren de traditionele media de rug toekeren? Rowan denkt van wel. De media hebben immers de verantwoordelijkheid om een representatief beeld van de maatschappij te geven en alle lagen van de bevolking te bereiken. Giselle van Cann adjunct hoofdredacteur bij de NOS sluit zich hierbij aan: “De belangrijkste opdracht van de NOS is om de brede samenleving te bedienen.”

Bij de NOS wordt die kloof inmiddels erkend en wordt actie ondernomen. “Ik vind het erg als mensen geen vertrouwen hebben in de media. Het nieuws heeft een agenderende en signalerende functie, en als grote groepen mensen geen nieuws meer kijken, valt de verbinding uit de samenleving weg”, zegt Giselle. Met NOSop3, Mashup en nieuwe online follow-ups probeert de nieuwsorganisatie ook biculturele jongeren te bereiken. Verder zijn er unconscious bias-cursussen voor journalisten om stereotyperen te herkennen en vermijden. Tot slot wordt diversiteit tegenwoordig in het personeelsbeleid gepromoot.

 

Giselle van CannBeeld: Wanda Verstappen
Toch gaat er nog veel mis, stelt Giselle. Neem nu de berichtgeving over de Duitser die afgelopen weekend in Munster dodelijke slachtoffers maakte: hij werd nadrukkelijk ‘geen terrorist’ genoemd, omdat hij geen migratieachtergrond had. Dit was een steek in het hart van alle Nederlanders die wél zo’n achtergrond hebben. Ook Shermin moest haar eigen redactie uitleggen dat een kop als “Marokkanen voelen zich niet thuis in Nederland”, nu juist mede-oorzaak van het probleem is: er wordt met zulk taalgebruik een kloof gecreëerd. *tweet*.

Toch zien zowel Shermin als Giselle vooruitgang bij witte redactieleden. Ze halen beiden voorbeelden aan van witte collega’s die dergelijke koppen en passages opmerkten en proberen te verhinderen. Ook de zin uit het artikel over Munster viel haar eigen collega’s op, vertelt Giselle.

Hoe nu verder?

De panelleden pleiten voor verandering. Mo probeert verbinding te bevorderen door op zoek te gaan naar de verhalen achter het nieuws. Hij volgt masterclasses bij ‘Het brede netwerk’ en gaat langs bij redacties om met hen over inclusiviteit in gesprek te gaan.

Rowan stelt dat er ruimte gemaakt moet worden. Alleen zo kunnen redacties diverser worden. Aminanta constateert dat zij door haar achtergrond een unieke kijk op de wereld op heeft: “Juist in de journalistiek is dat van belang.” Maar het moet niet zo worden dat elke redactie een diversiteitsparadepaardje krijgt, zegt Shermin: “Die verantwoordelijkheid moet door alle redactieleden worden gedragen.”

 

Het gesprek komt op diversiteit in sleutelposities; daarmee is het nu nog slecht gesteld. Is er een quota nodig om zo ver te komen? Het panel komt er niet helemaal uit. Onderzoeksjournalist Zoë Papaikonomou pleit voor het forceren van diversiteit. “Maar ook witte mensen kunnen bijdragen aan diversiteit”, meent Papaikonomou. “Het gaat om meer dan huidskleur alleen.”

Abid BoutkaboutBeeld: Wanda Verstappen
Journalistieke opleidingen zouden ook nadrukkelijker kunnen inzetten op diversiteit. Maar dat moet slim gebeuren: Abid wijst erop dat het bestempelen van de media als een ‘witte wereld’ zo’n studie niet echt aantrekkelijker maakt voor biculturele studenten. En ook ouders spelen een rol in de studiekeuze. Abid: “Thuis kreeg ik te horen: je moet een administratieve studie doen, maar het is belangrijk dat jongeren doen wat ze leuk en belangrijk vinden.”

Sharid Uppelschoten, programmaleider bij FunX, zit ook in het publiek. Aan haar het laatste woord: “Noem me een hippie, maar ik ben positief over de toekomst. Kijk eens hoe het medialandschap is veranderd in de afgelopen tien jaar! Bovendien komt de nieuwe generatie er snel aan.”

Mediacafé: De nieuwsbeleving van biculturele jongeren 09-04-2018

 

Moderator: Nicole Terborg, journalist en presentator

Panelleden:

Abid Boutkabout – Peer Educator, Diversion

Ali Sahin – Student Journalistiek en Nieuwe Media, Universiteit Leiden

Aminanta Minte – Mede-oprichter SP3CTRA en Alien Mag

Giselle van Cann – plaatsvervangend hoofdredacteur, NOS

Joke Hermes – Lector en miediaonderzoeker, Inholland

Mo Hersi – Inspirerend comedian

Rowan Blijd – Online presentatrice en researcher KRO-NCRV

Shermin Chavoushi – Redacteur Binnenland, RTL NIeuws

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons