‘Ook voor de PvdA is ontwikkelingssamenwerking een randverschijnsel geworden’, constateert Paul Hoebink. De hoogleraar ontwikkelingssamenwerking neemt de buitenlandparagraaf van het regeerakkoord onder de loep en geeft de nieuwe minister van Buitenlandse handel en Ontwikkelingssamenwerking vast wat tips.
-Een miljard bezuinigen, had u het zien aankomen?
“Eerlijk gezegd niet. Ik dacht dat na het Lente-akkoord verdere kortingen uit zouden blijven. Ontwikkelingssamenwerking is al zeer zwaar aangeslagen op de bezuinigingen. Nederland geeft bovendien hier een zeer slecht signaal in Europa, waar we afgesproken hebben dat we op of boven de 0,7% van ons BNP zouden blijven. Nu zakken we naar 0,54%. De Partij van de Arbeid heeft voor de eerste maal in veertig jaar iets los gelaten, wat het veertig jaar lang met trots heeft verdedigd. Het geeft aan dat ook voor de PvdA ontwikkelingssamenwerking een randverschijnsel geworden is.”
-Zoals u zegt, er is al veel bezuinigd. Waar zou u dit extra miljard wegschrapen?
“In eerste instantie zal worden geneden in de vrijwillige bijdrages aan de multilaterale organisaties en de internationale fondsen. Een aantal van die internationale organisaties zou ik nog eens kritisch onder de loep nemen. Zoals ook de Britten in hun ‘Multilateral Aid Review’ al aangaven, functioneert een aantal van deze organisaties op het terrein van ontwikkelingssamenwerking niet goed.
Daarna, in 2015, zullen we ook naar een soberder medefinancieringsstelsel gaan. Minder geld voor de Nederlandse ontwikkelingsorganisaties dus. Ik zou één subsidieprogramma opzetten voor een beperkt aantal grote organisaties, en één voor jonge organisaties met innovatieve ideeën.
Zelf zou ik het geld niet halen bij ons bilaterale programma; het geld dat rechtstreeks naar de regeringen van onze partnerlanden gaat. Daar is al flink gekort, in de vijftien partnerlanden zou ik met een redelijk groot programma willen blijven.”
-Wat vindt u van het nieuwe revolving fund, de pot voor investeringen door het Nederlandse midden- en kleinbedrijf in ontwikkelingslanden?
“Het is een cadeautje aan de VVD. Het investeringsfonds dat er nu al is (PSI) zou eerst stevig geëvalueerd moeten worden. Het is nog niet duidelijk wie hier precies gebruik van maken, noch of de onder gesubsidieerde investeringen wel voldoen aan de eisen wat betreft milieu, vakbonds- en vrouwenrechten. Pas dan zou je moeten besluiten of zo’n fonds van € 750 miljoen wenselijk en noodzakelijk is.”
– Buitenlandse handel en Ontwikkelingssamenwerking komen samen onder één minister te vallen. Een goed idee?
“Dat zal moeten blijken. Het zijn twee zeer verschillende terreinen, die op het eerste oog misschien wat met elkaar te maken hebben, maar daar blijft het dan wel bij. De minister (Lilianne Ploumen van de PvdA, red) krijgt twee heel verschillende petten op, in haar geval hoedjes: één van het Nederlandse eigenbelang en één van het altruïsme. Ik heb daar geen bezwaar tegen, maar als ze ze tegelijkertijd opzet dan gaan de kleuren vloeken.”
-De ontwikkelingssector reageert ‘geschokt’. Terecht, vindt u?
“Ja, want we hadden toch mogen verwachten dat de PvdA op dit onderwerp bij het Lente-akkoord was gebleven. De buitenlandparagraaf in het regeerakkoord stelt teleur wat betreft een nieuwe koers en vergezichten.”
Paul Hoebink is bijzonder hoogleraar Ontwikkelingssamenwerking aan de Radboud Universiteit.
Meer weten? Lees ook: ‘‘Wat gaat er nou precies af van het budget ontwikkelingssamenwerking?’
