Bij het reizen door Oost en Zuidelijk Afrika valt het niet mee om nog echte authentieke stammen te vinden die vrijwel onaangetast zijn door de groeiende welvaart en technologieen in deze wereld. Het Noorden van Kenia is een van deze schaarse plaatsen en daar hoort een blog aan gewijd te worden.
De Samburu en Rendile
Deze stammen vallen het meeste op in het straatbeeld en over de Samburu heb ik ook de meeste informatie gevonden in mijn gesprekken. De Rendile zijn verwant aan de Samburu en dus vele tradities gelden voor beiden. Bij de Samburu zijn de mannen de baas en hebben de vrouwen weinig in te brengen. De mannen (en jongens) worden verdeeld in 7 niveaus van respect en wijsheid die over de jaren verdiend worden. Het laagste niveau heet ‘Ngichami’ en het hoogste niveau ‘Mikuri’. De Mikuri van de clan of het dorp bepalen wanneer iemand naar een volgend niveau gaat. Het is dus echt dagelijkse realiteit dat mannen met een hogere rang hun ondergeschikten domineren. Uiteindelijk worden alle belangrijke besluiten genomen door de oude (en hopelijk wijze) knarren.
Bij de Samburu worden traditioneel zowel de mannen als vrouwen besneden ZONDER verdoving!? Het is niet vreemd als meisjes vanaf hun 14de jaar trouwen en rond deze leeftijd ook besneden worden. Al wordt mij wel verteld dat dit steeds minder gebeurt en de ‘jeugd van tegenwoordig’ hier fel op tegen is vanwege de risico’s en verminking van het lichaam. De mannen worden tussen 14-18 jaar besneden en dit gaat net zoals de Masai volgens een ceremonie waar de jongens geen emotie mogen laten zien omdat ze dan hun vader beschamen.
Een Samburu man kan tot 3 vrouwen trouwen als hij voldoende kapitaal heeft en toestemming heeft van de eerste vrouw. Eerst moet de man/ jongen toestemming vragen aan zijn ouders die vervolgens naar haar ouders gaan en waarna het vrijwel beklonken kan worden voordat de jongedame in kwestie er vanaf weet. Echter is de eerste vrouw dus degene die bepaald of er meer vrouwen bijkomen of niet. Ik begreep niet waarom een vrouw dat zou willen maar deze andere vrouwen kunnen meehelpen met het opvoeden van de kinderen, werken op het land, de dieren verzorgen etc… Uiteindelijk woont de hele familie op een stuk afgebakend land en beslist de man bij welke vrouw hij de nacht doorbrengt.
Dan all kleuren en sieraden want dat zijn er nogal wat. De vrouwen dragen gekleurde ringen om hun nek, een soort kruisachtig sieraad op hun voorhoofd en als ze getrouwd zijn hebben ze 1 lange oorbel in wat het sein geeft om deze vrouw met rust te laten. Naarmate de vrouw ouder wordt en haar man zorgt goed voor haar dan zal ze vele ringen om haar nek hebben. De Samburu mannen zien er niet zo kleurrijk uit maar hebben altijd hun stuk bij zich om de dieren de goede richting op te laten gaan en ze dragen een rok. Uitzondering hierop zijn de ‘Morans’, de krijgers. Zij hebben lang haar wat vaak met rode oker is behandeld om het nog sneller te laten groeien. Zij lopen met een groot mes en traditionale kledij waar hun torso bloot wordt gelaten en versierd wordt door diverse kralen en kettingen. Daarnaast hebben ze ook veel armbanden en ‘been’banden om en regelmatig veren op hun hoofd. Ze zien er indrukwekkend uit! De reden hiervoor is dat ze verloofd zijn en bijna gaan trouwen.
De Turkana en El-Molo
De Turkana leven in dezelfde omgeving als de Samburu en hebben iets minder kleuren als de Samburu. De vrouwen hebben hier allemaal eenzelfde stijl kapsel namelijk een sorrt van ‘gabber rasta’: rasta haren alleen op het midden van het hoofd en de zijkanten zijn opgeschoren. Ook hier hebben de vrouwen specifieke oorbellen in als ze getrouwd zijn en ook voor het aantal kinderen ze hebben. Ook de ringen om de nek zijn aanwezig alleen heeft elke Turkana vrouw een ander metale ring (zilver, brons, platina, koper etc) om aan te geven dat ze van verschillende clans zijn. Hier zijn de mannen (en vrouwen) niet besneden wat meer een uitzondering is in Afrika dan normaal. De lichaamsbouw van de Turkana is wel opmerkelijk want ze zijn vaak erg donker en lang. Normaal hoor ik altijd bij de langste mensen hier in Afrika maar tussen de Turkana was ik gewoon gemiddeld en waren en mannen EN vrouwen die langer waren dan ik.
De El-Molo stam is de kleinste van Kenia en een van de kleinste van Afrika. De laatste spreker van hun traditionele taal is in 1999 gestorven. Op dit moment zijn er nog twee dorpen over waar de El-Molo leven al is het vaak gemengd met andere stammen. In Layeni village heb ik een nacht door mogen brengen bij een El-Molo/ Samburu koppel in hun eenvoudige hutje (de vrouwen ontwerpen en bouwen de hutten hier!) en het eenvoudige dorpsleven mogen ervaren inclusief een nacht buiten onder de sterrenhemel met een fikse wind.
De ‘die-hard’ Nomaden
De omgeving rondom Lake Turkana waar alle bovengenoemde stammen leven is een woestijn landschap met een fikse wind en temperaturen die tot 45 graden kunnen oplopen. Toch leven hier veel groepen als Nomaden en trekken van plek tot plek. Alle bovengenoemde stammen en meerdere behoren tot de Nomaden groep en dit zijn echte overlevers. Vaak is er geen eten en wordt er geiten of koeien bloed gedronken eventueel gemixt met melk. De mannen die het vee drijven lopen ook vaak grote afstanden van een paar dagen waarin ze overdag geen druppel drinken en alleen savonds wat pakken om het lichaam niet te laten uitdrogen. Ongelooflijk hoe een mens dat kan doen in dezeextreme hitte en wind!
Al met al een unieke ervaring en een kijkje in het traditionele leven van deze stammen. Het was de ruwe weg en lange ongerieflijke reistijd toch zeker waard J
