“Dit is Jamal”, stelt mijn reisgenoot zijn kersverse tafelgenoot voor als ik vlak na een verfrissende douche – God, wat is het hier heet – alweer bezweet aanschuif op het terras voor ons hotel. Voor een verhaal over zonne-energie zijn we in Ayt Beni Mathar, een Marokkaanse dorp in het noordoostelijke Rif-gebied. Hier komt het grootste deel van de Nederlandse Marokkanen vandaan.
Zo niet Jamal, vertelt hij in vrijwel accentloos Nederlands. “Ik kom uit het zuiden van Marokko. Wat ik hier dan doe? Schoonfamilie bezoeken.” Vier jaar geleden werd Jamal (30) – mollig gezicht, roze poloshirt, hip sikje – uitgehuwelijkt aan zijn in Nederland geboren en getogen vrouw. Inmiddels woont het echtpaar met een driejarige dochter en een zoon van 8 maanden in Leiden, en werkt Jamal als kapper in Amsterdam.
Ik ben verrast door Jamals verhaal. Ik was bekend met het fenomeen importbruid, immers veel en fel bediscussieerd in Nederland de laatste jaren. Dat het ook andersom kan was eigenlijk nooit in me opgekomen. Van zoiets als een importbruidegom had ik in elk geval nog nooit gehoord.
Ook al komt hij er niet vandaan, in Ayt Beni Mathar voelt Jamal zich overduidelijk thuis. Enthousiast troont hij ons mee naar de lokale hammam, waar we gewoon met schoenen aan naar binnen banjeren. “Hier ben ik de afgelopen twee weken vaak geweest”, zegt hij terwijl een naakte man ons verbaasd aankijkt. “Kost maar 80 cent ofzo.” Zijn uitnodiging om het ook eens te proberen sla ik beleefd edoch beslist af. In een sauna gaan zitten terwijl ik buiten al bijna smelt lijkt me niet zo’n goed idee.
Voortdurend raakt Jamal op straat met andere mannen – vrouwen zie ik nauwelijks – in gesprek. “Wat ken jij hier veel mensen man”, merk ik op. “Valt mee hoor”, antwoordt Jamal. “De meesten ken ik helemaal niet.”. En dan valt het me ineens op: iedereen praat hier voortdurend tegen iedereen. Heftige armgebaren, expressieve gezichten, veel lichamelijk contact. Wat is de Nederlandse maatschappij schraal op dat vlak, denk ik. Een gevolg van de verregaande individualisering? Of gewoon een kwestie van cultuur?
