Zijn gezicht is gemarkeerd met tribale littekens. De generaal moet minimaal twee meter tien lang zijn. Toch heeft James Gatduel Gatluak een vriendelijke uitstraling. Hoewel hij zijn manschappen van de vierde divisie aan moet voeren tijdens een heuse oorlog maakt de generaal tijd vrij voor bezoekers.
Een landcruiser met BBC journalisten rijdt net weg. Eerder deze ochtend liepen ze een inspectieronde langs de frontlijn. Ook voor hen nam generaal James alle tijd. Oorlog in Sudan is immers een zaak van de lange adem, waarin ook de propaganda oorlog belangrijk is.”Daar, drie kilometer verderop, liggen de troepen van Noord-Sudan”, wijst James. “Je kan ze haast zien.”
We zijn een welkome afleiding voor de troepen, die zich normaal bezig houden met het aanleggen van loopgraven. Hier in Panakuach wordt rekening gehouden met een langdurig conflict. Een soldaat zet ons op de foto. De blonde verslaggeefster Robyn Lee Kriel van het Zuid-Afrikaanse E-TV is hun heldin als ze op een munitiekist klimt om op ooghoogte van de generaal te komen. Hij krijgt een microfoontje opgespeld.
Plots rennen mannen naar hun posities. ”Ze horen mogelijk een gevechtsvliegtuig”, zegt de generaal kalm. ”Het zal wel vals alarm zijn.”Dan breekt de hel los. Vanuit een Sudanese gevechtshelikopter worden we onder vuur genomen, terwijl de Zuid-Sudanezen terug schieten. Wij bange blanken rennen naar een loopgraaf en schuilen, terwijl de Keniaanse cameraman ons van achter een tank filmt. Voor ons duurt de oorlog maar tien minuten. Dan is er een kleine pauze en rennen we naar de auto.
”Geen probleem!” schreeuwt de generaal ons na als we wegscheuren. Achterom kijkend zie ik dat zijn glimlach nog steeds niet verdwenen is. De militair heeft zijn microfoontje nog om en ook het statief blijft in de haast achter. Iets ontploft vlakbij de auto: een bom, een mortier, een granaat? Na een paar minuten zijn we veilig, terwijl achter ons de strijd door gaat.
Achteraf bleek ons avontuur slechts een ‘normale’ schietpartij, begonnen door het leger van (Noord) Sudan. Een bijna dagelijkse provocatie, volgens Zuid-Sudan. Hoe dan ook: er in terecht komen is geen pretje. In het nabij gelegen stadje Bentiu komen soldaten die avond het statief van E-TV terug brengen. En het microfoontje van de generaal. Het zit onder de modder. Ook hij moest dekking zoeken in de zwarte aarde.
