Badend in het laatste zachte licht van de lange lenteavond, staat een groepje mensen bij het Nationaal Monument op de Dam. Nog een beetje onwennig, in kleine groepjes. De meeste sober gekleed, in schril contrast met de felle kleuren van de enorme kermis op het plein.
“Is dit dan Nuit Debout?”, vraagt een meneer mij ongelovig. Ja meneer.
Opgewonden door het massale protest in Parijs, waar de wortels van deze beweging liggen, zijn ze bij elkaar gekomen. Veel bekenden uit de activistische hoek, en een paar nieuwe jonge gezichten, laat ik mij vertellen. Zij willen een open gesprek voeren over 'het systeem', de banken, over politieke participatie, en de staat van de wereld, onder andere. Er moet iets veranderen, zoveel is duidelijk. Maar hoe ga je dat doen, zo met z'n 80-en op de Dam?
Denk strategisch
Daar heeft Dennis (Amsterdams accent, middelbare leeftijd, jonge uitstraling) wel een mening over. Hij zat in de organisatie van de Occupy beweging in Amsterdam. "Ik heb daar een kater aan overgehouden, omdat er veel momentum was, wat we niet goed hebben gebruikt. Denk strategisch na; Nederlanders zijn best luie mensen, als het op demonstreren aankomt. Maak dit een wekelijks, en niet een dagelijks event. En ook; kies inhoudelijke pijlers, en creëer daaromheen een kritieke massa."
Vanavond is het dus niet 14 april, maar 45 maart
Verzameld onder de hashtag #NuitDebout, wat vertaalt kan worden als ‘staande in de nacht’, of een vrijere interpretatie ‘de nachtbrakers’, komen bezorgde burgers als de zon valt bij elkaar op publieke plaatsen in grote steden in Europa. Op Facebook heeft de NuitDebout community momenteel 100,200 likes.
Hoe is Nuit Debout begonnen? Op 31 maart organiseerden demonstranten in Parijs een nachtelijke sit-in om hun onvrede te uiten over een plan van de Franse overheid om het ontslagrecht te versoepelen. Met succes; 1.2 miljoen Fransen kwamen die nacht in Parijs op de been om te protesteren. Sinds die 31 maart houden (voornamelijk) jongeren het Place de La République bezet, en zijn door het hele land nachtelijke bijeenkomsten gehouden, onder de noemer Nuit Debout, die ondertussen ook overgewaaid zijn naar Belgische, Duitse, Spaanse, en nu ook Nederlandse steden.
Merci, Patron!
Op de symbolische kalender van de groeiende anti-kapitalistische beweging blijft het altijd maart, om het momentum vast te houden. Vanavond is het dus niet 14 april, maar 45 maart. De slogan van de beweging is het nummer ‘Merci, Patron!’, uit de gelijknamige film, waarin gefortuneerde bazen hun ontslagen werknemers bakken met geld moeten betalen. Maar ondertussen gaat het protest allang niet meer alleen om scheve arbeidsrelaties.
Het doel van #NuitDebout is de creatie van een nieuwe vorm van politieke representatie en een meer gelijke verdeling van rijkdom over alle lagen van de bevolking. De betogers zijn tegen sociaal onrecht; voor een humaner vluchtelingenbeleid, tegen de macht van de banken, voor een groenere wereld. Een horzizontale, linkse beweging die steunt op sociale media. Zie hier een interactieve kaart met daarop alle #NuitDebout-evenementen door heel Europa.
Ons systeem is toe aan radicale transformatie
Open en vrij
De nachtelijke gesprekken hebben een open en vrij karakter. Dat komt #NuitDebout op enthousiasme, maar ook op kritiek te staan. Want vrijblijvend keuvelen over van alles en nog wat, zet dat zoden aan de dijk? De enige structuur die de beweging in Parijs kenmerkt is dat er verschillende commissies zijn (zoals feminisme, migratie, belastingontwijking) die tijdens de Algemene Vergadering (vaak tijdens het begin van de avond) hun onderwerpen kunnen droppen. Nou is er op de Dam (nog?) geen sprake van verschillende commissies. Eerder kleine groepjes en individuen die met elkaar praten.
We moeten een nieuwe taal leren spreken
Volgens Daan (28), die ook naar de Dam is gekomen, is het open karakter van de beweging een voordeel. "We moeten een nieuwe taal leren spreken, en op een open manier zoeken naar hoe we als mensheid een oplossing kunnen vinden voor onze huidige situatie. Een revolutie is misschien een groot woord, maar ons systeem, dat op een structurele manier mensen en de natuur uitbuit, is toe aan een radicale transformatie".
De slogan van de beweging is ‘L’imagination au pouvoir’ (kracht aan de verbeelding). En eerlijk is eerlijk, er is wat verbeeldingskracht voor nodig om de revolutie te zien in het groepje mensen op de Dam. Maar hey, je moet ergens beginnen. Vrijdag 15 april staat bovenstaande jongeman (video hierboven) er in ieder geval weer.
