De 10 meest opzienbarende speeches bij de Verenigde Naties

De Verenigde Naties bestaan vandaag 70 jaar. Van Mugabe tot Chavez en van Netanyahu tot Khadaffi: dit zijn de speeches die de VN zo kleurrijk maken. 

'Strong UN. Better world.' Dat is de slogan van de jarige Verenigde Naties. Over de kracht van de VN valt te twisten, maar dat geldt zeker niet voor de mensen die door de jaren heen de algemene vergadering kwamen toespreken. 

Van dictators tot presidenten, van koningen tot vrijheidsstrijders. De sterke leiders van de wereld willen allemaal maar wat graag de arena van de wereldpolitiek betreden. Kon Fidel Castro in 1960 nog opvallen met een speech van maar liefst 269 minuten, tegenwoordig zijn de politici al blij dat een soundbite het nieuws haalt. En dus moet je opvallen met een boude uitspraak, een gebaar, een tekening of humor. 

Samen met Krijn Schramade van OneWorld Vrede & Veiligheid bespreken we tien speeches die de afgelopen 70 jaar mede de Verenigde Naties kleur hebben gegeven:

10. Koning Willem-Alexander – 2015

Krijn: “Dit was een bijzonder moment. Onze koning hield een speech op het allerhoogste internationaal politieke podium, de Champions League van de diplomatie. Het was ook voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis dat het staatshoofd de algemene vergadering van de VN toesprak. De koning werd niet voor niks naar voren geschoven. Nederland pleit voor een MH17-tribunaal, maar probeert bovenal een zetel in de VN-veiligheidsraad te bemachtigen."

Marten: "De koning was volgens onze collega Rosalie de Bruijn (die in New York er bij was) een beetje zenuwachtig. Hij had het in de speech over 'global girls', in plaats van 'global goals'. Toch benieuwd waar hij met zijn gedachten was :)"

9. President Robert Mugabe van Zimbabwe – 2015

"We are not gays"

Marten: "Mugabe is natuurlijk een dankbaar persoon om grappen over te maken. Dit keer roept hij dat 'we geen homo's zijn' en maakt hij nog eens even duidelijk dat hij tegen homorechten is. Ik kan er wel om lachen, maar eigenlijk is het diep triest dat een leider zo intolerant kan zijn en zijn prachtige land de vernieling in helpt."

Krijn: “Marten, wist je dat Mugabe deze week het Chinese equivalent van de Nobelprijs voor de Vrede won? Lachwekkend natuurlijk. De echte Vredesprijs ging naar een samenwerkingsverband tussen organisaties uit Tunesië, als een hart onder de riem omdat dit het enige land is waar na de zogenoemde Arabische ‘Lente’ wel de spreekwoordelijke zomer kwam, maar waar Islamitische Staat met aanslagen in badplaats Sousse en in het Bardo-museum in de hoofdstad de positieve ontwikkelingen frustreert.”

8. President Mahmoud Ahmadinejad van Iran – 2011

De zaal loopt leeg

Marten: "Als Ahmadinejad de VN toespreekt loopt een groot gedeelte van de aanwezigen in de zaal weg. Logisch, want de Iraanse president spuwt alleen maar gal en beledigt de Joden en de Amerikanen. Dit is geen poging om landen te verbinden, maar eerder om landen uit elkaar te drijven."

Krijn: "Tja, Ahmadinejad was niet bepaald een posterboy voor internationale samenwerking en tolerantie. En door dit soort optredens denkt de gemiddelde tv-kijker dat Iran een raar en eng land is, maar in het echt is het dat niet. Een half jaar na deze speech bezocht ik Iran, en wat zag ik een verschil met het beeld dat Ahmadinejad uitdraagt. De toenmalig president had zeker steun in het land, en vertegenwoordigde een sterke politieke stroming. In Iran sprak  ik veel intelligente mensen, en ik heb het land ervaren als bijzonder gastvrij, en de cultuur als verfijnd."

7. Che Guevara namens Cuba – 1964

Guerrillaleider spreekt namens Cuba

Marten: "In 1964 stond Che Guevara aan het hoofd van de Cubaanse delegatie. Hij uitte sterke kritiek op de VN. Bijzonder is dat tijdens zijn bezoek aan New York er twee moordaanslagen op zijn leven werden gepleegd, die beide mislukken. Che merkt er zelf niks van en keert als held terug naar Cuba."

6. Premier Benjamin Netanyahu van Israël – 2012

Krijn: "Iran zelf heeft altijd gezegd dat het nucleair programma voor vreedzame doeleinden is, zoals voor medische toepassingen en kernenergie, maar met het plaatje geeft Netanyahu aan dat dit programma uiteindelijk wel degelijk door kan ontwikkelen naar kernwapens. Volgens zijn voorspellingen in 2012 zou Iran in 2013 over de eerste kernbom kunnen beschikken. Als sancties deze Iraanse vorderingen niet tegen konden houden, dan zou de VS preventief militair moeten ingrijpen tegen Iran."

"Overigens beschikt Israël zelf wel over kernwapens, maar de zorgen die Netanyahu uit zijn op zich wel te begrijpen. Israël voelt zich een eenzaam landje in een vijandige regio, en als dan de grootste vijand ook nog eens de mogelijkheid zou krijgen om Israël met kernwapens van de kaart te vegen…"

"Ik bezocht Israël in het jaar waarin Iran over kernwapens zou kunnen beschikken, maar van die mogelijke Iraanse kernwapens heb ik toen weinig gemerkt, en lang niet iedereen in Israël is op oorlogspad zoals Netanyahu. Dit jaar – 2015 – sloot Iran een ‘historische’ kerndeal met Rusland, de VS, China, Groot-Brittanië en Duitsland die een Iraans kernwapen moet voorkomen. De deal is op het oog bemoedigend, maar het is afwachten of de wereld er veiliger van wordt." 

5. PLO-leider Yasser Arafat – 1974

Krijn: "Toenmalig PLO-leider Yasser Arafat komt met een boodschap van vrede en een claim voor een Palestijnse staat, en krijgt een staande ovatie van de zaal die tot de nok toe gevuld is. Wat een verschil met de analytische oorlogstaal van Netanyahu en vooral in vergelijking met het optreden van Ahmadinejad, waarop de aanwezigen uit ongenoegen de zaal verlieten. Maar laten we niet vergeten dat Arafat vroeger ook wel een boefje was, zijn verzet tegen Israël was verre van geweldloos."

4.  President Hugo Chavez van Venezuela

Krijn: "In vergelijking met het schimmige optreden van Ahmadinejad, leek de speech van de Venezolaanse president Hugo Chavez meer op een avondje moppen tappen bij Toomler. “De duivel stond hier gisteren”, verwees Chavez naar het optreden van Bush een dag eerder op hetzelfde spreekgestoelte, waarop Chavez een kruisje slaat. “Het ruikt hier vandaag nog steeds naar zwavel.”

"Chavez zet Bush neer als woordvoerder van het imperialisme, en zichzelf als vertegenwoordiger van links Latijns-Amerika, en vooral van het verzet tegen Bush en diens ‘imperialisme’. Op de tirade tegen Bush kreeg Chavez van een deel van de aanwezigen de handen applaus. De rest lijkt zich wat ongemakkelijk te voelen, want ook bij de bondgenoten van Bush ligt hij niet helemaal lekker. De Amerikaanse ambassadeur reageerde er op door aan te geven dat Chavez bij de VN en in de VS het recht op vrije meningsuiting heeft, en wijst er fijntjes op dat dat voor de burgers van Chavez' Venezuela moeilijker ligt." 

3. Premier Fidel Castro van Cuba – 1960

Een toespraak van 4,5 uur

Marten: "Tja, daar ben je mooi klaar mee: luisteren naar een speech die 269 minuten duurt. Castro negeerde alle regels en deed het gewoon. Net als vele andere sprekers in de afgelopen 70 jaar was zijn favoriete onderwerp het beschimpen van Amerikaanse leiders. Respect voor de Amerikaanse hoteleigenaar was er trouwens ook niet: Castro en zijn gevolg namen levende kippen mee naar hun kamers, trapten sigaren uit op de vloerbedekking en kookten voedsel in de badkamers."

2. Moeammar al-Khaddafi van Libië – 2009

Khaddafi gooit handvest VN weg

Marten: "Dit zou prachtige stand-up comedy kunnen zijn, ware het niet dat het bloedserieus is. Khaddafi lijkt hier al helemaal het spoor bijster en komt met een chaotische speech vol tegenstrijdigheden. Uiteindelijk gooit hij het handvest van de VN weg en zegt hij dat de Veiligheidsraad beter de Terreurraad zou kunnen heten."

Krijn: "Totale waanzin." 

1.  De oprichting van de Verenigde Naties – 1945

70 jaar VN

70 jaar geleden tekenden 50 landen een handvest om oorlog definitief een halt toe te roepen. Sindsdien zijn er nog vele oorlogen geweest en zullen er ook vast nog vele volgen. Toch is de VN de enige plek waar de wereld samenkomt, samen praat en samen werkt. Soms totaal verdeeld, soms eensgezind. Op naar de volgende 70 jaar!