Achtergrond

Circus Srebrenica: De jongeren zijn er klaar mee

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Documentaires, nieuwsberichten, fotorolletjes en nieuwe feiten en vermoedens over Srebrenica vullen mijn tijdslijnen, en waarschijnlijk die van de meeste Nederlanders deze zomer. Op 11 juli is het 20 jaar geleden dat een humanitaire ramp zich voltrok onder de ogen van ‘onze jongens en meisjes’. Ze konden niets, ze hadden meer moeten doen, het mandaat was verkeerd, de communicatie liep niet soepel, het waren de Serviërs, de Bosniaks werkten ook niet mee, de Fransen, of nee de Amerikanen, hielden luchtsteun tegen, aanvallen uit de lucht had de Nederlandse gijzelaars het leven gekost, ze wilden alleen maar veilig naar huis. Het drama wordt van alle kanten belicht. Elk argument, heeft een andere kant. Er zijn vooral heel veel slachtoffers.

De ouders hielpen schminken, kostuums maken en applaudisseerden bij elke levensgevaarlijke stunt

Tien jaar geleden woonde ik in Srebrenica. Voor een humanitaire organisatie werkte ik met kinderen. We hadden een circus opgezet. Als acrobaten, tijgers, eenwieleraars en fakirs traden de jonge bewoners van Srebrenica op in het net en nauwelijks opgeknapte stadspark. In de weekenden trainden we in de vluchtelingenkampen waar vooral de oudere bewoners van Srebrenica toen nog woonden. De ouders, van alle kanten, hielpen schminken, kostuums maken en applaudisseerden bij elke levensgevaarlijke stunt. Dit loste het verdriet, gemis of de economisch en politiek rampzalige situatie van een, zogenaamd, post-conflict gebied niet op.

Weer vijf jaar later ging ik terug. Ik was gevraagd met jongeren daar te praten over hun toekomst. Die jongeren waren ‘mijn kinderen’, onze circusartiesten. Sommigen van hen waren inmiddels getrouwd, anderen zorgden voor hele halve families en weer anderen maakten zich op voor een politiek-activistische carrière, of stortten hun ziel en zaligheid in het organiseren van zomerfestival Silvertown Shine op het nabijgelegen voetbalveld.

Eindeloze stromen van journalisten, onderzoekers, ngo-medewerkers, studenten en andere nieuwsgierigen waren aan ze voorbij getrokken

Wat ze gemeen hadden, was dat ze er helemaal klaar mee waren. Eindeloze stromen van journalisten, onderzoekers, ngo-medewerkers, studenten en andere nieuwsgierigen waren aan ze voorbij getrokken. En iedereen wilde hetzelfde weten; “Hoe was het?”. Een vraag die moeilijk te beantwoorden is. En al helemaal als je het niet hebt meegemaakt. Van de huidige inwoners van Srebrenica zijn er veel pas na de val komen wonen. En zelfs van de families uit Srebrenica, waren veel van deze jongeren in 1995 nog niet, of nog maar net geboren. En ja, tweede, derde generatie oorlogsslachtoffers bestaan wel degelijk. Maar als 20 jarige jongere wil je misschien wel gewoon een ruimte om zelf je leven vorm te geven. Het hele dorp is een groot monument. Niet alleen de grote herdenkingsplaats, en de oude Dutchbat compounds, maar het hele gebied fluistert, voor een buitenstaander, 11 juli 1995. Maar wat zou je willen horen als je er nu woont?

Herdenken, onderzoeken, de waarheid benaderen, compenseren, vervolgen, trauma’s verwerken, dialoog- het is belangrijk. Het moet. Dat zijn we aan de slachtoffers, de geschiedenis en de menselijkheid verschuldigd. Hoe kun je dat combineren met het gunnen van een eigen leven voor nieuwe bewoners van Zilverstad? Als ik ze dat vraag, is het meest gehoorde antwoord dat ze gewoon weg willen. 

[[{“fid”:”36878″,”view_mode”:”default”,”fields”:{“format”:”default”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Neem een abonnement op OneWorld”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Neem een abonnement op OneWorld”},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”Neem een abonnement op OneWorld”,”title”:”Neem een abonnement op OneWorld”,”style”:”height:72px; width:581px”,”class”:”file-default media-element”}}]]

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons