Achtergrond

Chattend bruggen bouwen tussen Westen en Islam

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

 

 

Het Soliya Connect Program
Soliya, afgeleid van sol (het Latijnse woord voor zon) en iya (Arabisch voor lichtstraal) is een non-profit organisatie met als stokpaardje het Soliya Connect Program. Dit programma brengt studenten van universiteiten in de VS, de islamitische Arabische wereld en Europa bij elkaar door middel van videoconferenties en samenwerkingsprogramma’s. Sinds de lancering in 2003 hebben al 750 studenten van 30 universiteiten meegedaan aan Soliya. “Doel van dit project is zowel begrip krijgen voor de ander als de onbekende gekleurdheid van jezelf bloot te leggen”, legt Gerd Junne, hoogleraar internationale betrekkingen en politicologie uit.

De aanwezige studenten in het lokaal aan de UvA hebben alleen oog voor de beamer. Op het scherm komen filmpjes voorbij over het Israëlisch-Palestijnse conflict die de studenten zelf hebben gemaakt. Uit zes uur filmmateriaal moesten de studenten de keuze maken voor hun eigen korte film. De opdracht was om er een introductiefilmpje van te maken voor een stel denkbeeldige experts van het Israëlisch-Palestijnse conflict. Doel van de opdracht was om de studenten duidelijk te maken dat er nogal wat verschillen zitten tussen de keuzes die zij zelf maken en de keuzes die hun medestudenten maken.
 

 

Het videoproject is onderdeel van het Soliya Connect Program. Dit is een samenwerkingsproject tussen studenten uit de Verenigde Staten, het Midden-Oosten en Europa, dat bruggen bouwt tussen groepen of beschavingen die in de media als rivaliserend worden geportretteerd. Zo chatten de studenten iedere week met collega’s in de VS en het Midden-Oosten. Gesprekken waarin zowel zware onderwerpen over religie en politiek werden bediscussieerd, maar waarin ook luchtige onderwerpen werden besproken om elkaar echt te leren kennen en dus te begrijpen (“Hi Eefje, nice scarf, must be pretty cold in Amsterdam?”)

soliya screenshotConflict

Behalve chatsessies worden er ook gezamenlijke werkstukken gemaakt. “Hier zag je dat de verschillen tussen studenten uit andere landen tot problemen konden leiden, als opeens intensief moet worden samengewerkt met de ander en het om hun eigen werk ging”, zegt Gerd Junne, hoogleraar internationale betrekkingen en politicologie. Het gevoel van ‘de ander’ wordt lang niet altijd bepaald door religie of cultuur. “Conflicten ontstaan langs allerlei scheidslijnen: culturele, religieuze, disciplinaire, klasse en nationale. Vorig jaar was het grootste conflict bijvoorbeeld tussen een Nederlandse en een Belgische student.”

 

Toch waren enkele studenten nogal verongelijkt omdat tijdens hun chatsessie sommige studenten uit het Midden-Oosten nogal passief voor hun webcam zaten met een zakje chips, alsof ze een film aan het bekijken waren. “Zelfs als we ze vroegen of de chips lekker waren, om ze maar bij het gesprek te betrekken, kwam er geen reactie”, vertelt student Fares Baker. Dat dit dieper gaat dan pure onverschilligheid legt Junne uit aan de hand van het zojuist genoemde conflict met ‘de ander’, in dit geval langs de scheidslijnen van klasse. “Deze studenten zitten op een heel andere manier in deze chatsessie, ze zien een wereld voorbij komen die zo verschilt van hun eigen wereld, het is voor hen ook meer alsof ze naar een film kijken.”

 

 

Videoconferentie
Het Soliya programma bestaat uit verschillende onderdelen. Er zijn bijeenkomsten van studentengroepen van de eigen universiteit, waarin literatuur besproken en bediscussieerd wordt. Vervolgens gaan de studenten verder met deze discussie met hun online studentengroep, via een videoconferentie op internet. Hier gaan de gesprekken niet alleen over de onderwerpen, maar worden ook persoonlijke zaken besproken, allemaal om die ander maar wat beter te kunnen begrijpen en te testen of het beeld dat de twee groepen van elkaar uit de media hebben, klopt.

De waarheid in beeld?

 

 

Het onderdeel waarin de essentie van het programma het meest duidelijk naar voren komt, is misschien toch het eerder genoemde videoproject, waarbij de filmpjes van de Nederlandse studenten al sterk uiteen liepen. Enkele hiervan zijn onderaan dit artikel te zien, met daarbij de argumenten voor de keuzes die de studenten maakten. De een geeft informatie door een voice over, de ander gebruikt tekst, weer een ander voegt muziek toe.

 

 

 

“De Amerikaanse filmpjes waren heel politiek, die uit het Midden-Oosten heel emotioneel, ze hadden duidelijk een boodschap”, is het oordeel van de Nederlandse studenten. “Wij zitten er meer middenin. Daarom is onze boodschap misschien ook niet meegenomen door CNN”, CNN had namelijk een item over het Soliyaprogramma uitgezonden en daarin Europa niet genoemd.

 

Neutraal versus subjectief

De Nederlandse studenten zagen zichzelf dus als neutraal. Hoogleraar Junne vond het opvallende en leerzame van de presentaties dat de jongeren weinig oog hadden voor hun eigen subjectiviteit. “Ik was verbaasd dat de studenten dachten dat ze objectief konden zijn,” zegt hij.

 

Na iedere presentatie ging de discussie steeds over de vraag of het middel dat door de betreffende student was gebruikt nou juist wel of niet objectiever was dan dat van zijn of haar collega’s. Zo werd toevoeging van muziek ervaren als iets dat afdeed aan objectiviteit, terwijl soberheid zonder beelden van geweld met slechts pratende woordvoerders de waarheid eerder zouden benaderen. Niet iedereen was echter overtuigd van de objectiviteit van politieke woordvoerders.

 

computer aansluitingSpookrijder

Junne weigert de discussie over benadering van objectiviteit te laten stranden in een welles- nietes verhaal door te wijzen op verschillende waarheden of verschillende manieren: “Je kan informatie geven door tekst maar ook door emotie, zoals muziek”. Ook kan hij de argumenten waarmee de keuzes verdedigd worden wel begrijpen: “Iedereen gelooft immers graag in zijn eigen objectiviteit. Het is zoals een spookrijder op de snelweg die op de radio hoort dat er een spookrijder gesignaleerd is en denkt: één spookrijder, ik zie er wel honderd!”

 

Het Soliya Connect Program gaat hoogstwaarschijnlijk in het voorjaar weer van start aan de UvA.

 

 

 

Enkele filmpjes:

Sophie Valk


“Ik heb bewust geen geweld laten zien, want ik heb het boek van Joris Luijendijk gelezen.,Je weet niet wat geënsceneerd is. Ik denk dat geweld afleidt van het probleem, het heeft geen informatieve waarde voor een publiek dat geinformeerd moet worden over het conflict. Daarnaast heb ik ervoor gekozen om geen burgers aan het woord te laten, die zijn vaak persoonlijk en erg bevooroordeeld. Ik heb dus alleen de politieke woordvoerders laten zien, pratende mannen. Deze lijken mij het meest objectief, je weet dan in ieder geval welke achtergrond ze hebben.”

 

Felia Boerwinkel

“Ik heb gekozen voor een chronologische aanpak, want die is het meest objectief. Ik heb iedereen aan het woord gelaten: de internationale gemeenschap, Israël, Hamas, Fatah, zodat er een goed beeld van de werkelijkheid ontstaat. Ook wilde ik de gevolgen laten zien van het dichtdraaien van de geldkraan voor de Hamasregering. Dit leidt namelijk tot meer geweld, daarom liet ik ook kinderen zien. Zij groeien op in een spiraal van geweld.”

 

Bekijk ook het item dat CNN aan Soliya wijdde.

 

Soliya

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons