‘Ik weet de oplossing. Dat ze maar allemaal met ons komen leven om echt te begrijpen hoe je met de natuur moet omgaan!’. Na een heftig debat over de globale klimaatproblematiek en de groeiende verstedelijking trekt de inheemse Maria-Jose uit Colombia resoluut deze conclusie. Ze gelooft oprecht dat hun levensstijl de enige juiste is die een gezonde balans tussen natuur en mens kan bewerkstelligen.
Los colonos
De indianen en de buitenwereld. Het is vaak een fascinerende en moeizame interactie. Illustratief is het woord colonos (kolonisten) dat wordt gebruikt als omschrijving van die buitenwereld. Colonos omvat eigenlijk alles: van Westerse wereld tot urbane context en van nationale overheid tot de lokale elite. Het is de rode draad door vele gesprekken en workshops tijdens deze 2e training voor jonge inheemse leiders in de Boliviaanse Amazone. Door sommige wordt de buitenwereld met argusogen bekeken. Anderen zien het genuanceerder en proberen juist bondgenoten de vinden bij de colonos.
Strak in het pak
‘Staat je goed dat apenpakje’, zegt Mariela, mijn Uruguayaanse co-trainer. Op het middagprogramma staat een rollenspel. Als tijdelijk vertegenwoordiger van de Wereldbank heb ik me voor die gelegenheid in een zwart pak gehesen. Ook de deelnemers wordt gevraagd zich te verplaatsen in de rollen van ministers, milieuactivisten, CEO’s en inheemse leiders. Bij het uitleggen van de het spel klinkt luid gejoel bij het verdelen van de minst populaire rollen: overheidsfunctionarissen en CEO’s. Samen gaan ze die middag op zoek naar een oplossing voor de armoede in een hypothetisch grondstofrijk land in de Amazone. Economische vooruitgang wordt hierin afgewogen tegen behoud van natuur.
Openbaring
De heftige discussies in het rollenspel zorgen ervoor dat het middagprogramma pas om middernacht wordt afgesloten. Voor sommige was het een openbaring om voor even in de huid van de verklaarde vijand te mogen kruipen. Nadino uit Ecuador omschrijft dit op een treffende manier. ‘Het lijkt misschien onnozel zo’n simulatiespel. Maar ik heb voor het eerst in mijn leven echt begrip gekregen voor de mensen waar we altijd mee in strijd zijn!’. Ondanks dit begrip wordt na deze reflectie toch vol overtuiging de bijbehorende rollenkleding verwisseld voor de traditionele inheemse outfit.
