De Centraal Afrikaanse Republiek staat bekend als ‘het vergeten land’. Vergeten door de onbekendheid. Een blik op de wereldkaart leert toch echt
dat het een land is, zo groot als Frankrijk en ingeklemd tussen landen als
 |
| Foto: Cordaid |
Kameroen, Tsjaad, DR Congo en Soedan. Een land dat op één na de armste van de wereld is. Waar de internationale gemeenschap nauwelijks naar om lijkt te kijken. En waar vanuit de EU maar één keer per week een vlucht naartoe gaat.
Shockerend
“En dat zegt eigenlijk al genoeg”, vertelt Tineke Ceelen. Het is veelzeggend voor een land waar armoede en strijd heer en meester zijn. Maar waar de situatie niet minder schrijnend is dan bij de meeste buurlanden; integendeel zelfs. De VN luidde eerder al de noodklok. Eén miljoen mensen is getroffen door geweld, bijna de helft van de kinderen is ondervoed, er is een hoge kindersterfte en de gemiddelde levensverwachting komt doorgaans niet boven de 43 jaar. Het is wat de directeur het meest shockerend vond aan haar bezoek. “Je komt geen bejaarden tegen, wel heel veel kinderen.”
Ceelen reisde samen met fotograaf Sven Torfinn voor negen dagen af naar het
4,5 miljoen inwoners tellende land, na alarmerende berichten over
 |
| Foto: Sven Torfinn |
toenemend geweld in het noorden. En voor de opstart van een gefinancierde partnerorganisatie, het International Rescue Committee (IRC). Maar bovenal om te zien wat de stichting en anderen kunnen doen en om de aandacht te vestigen op de republiek. “Het land is door de mazen van het ontwikkelingsnet gevallen”, aldus Ceelen.
Vicieuze cirkel
Ze trof een bizarre combinatie van jarenlang extreme chronische armoede, gekoppeld aan een overheid die geen grip heeft op de situatie. Rebellengroepen die onderling – en tegen burgers – de strijd aanbinden. Te paard, plunderend, verkrachtend. Daarnaast een overheid die ook niet altijd vrijuit gaat. Het geweld is het gevolg van de armoede en omgekeerd. Een vicieuze cirkel waar de ngo’s nauwelijks vat op kunnen krijgen. “Elke organisatie doet maar een klein stukje. Het is moeilijk stafmedewerkers te vinden die Frans
| Conflict tot nu toe
Na bijna een eeuw Franse overheersing werd de CAR in 1960 onafhankelijk, gevolgd door interne strijd om de macht. In de nieuwe republiek wisselden op gewelddadige wijze aan de macht gekomen dictators elkaar af. In 2003 greep generaal François Bozizé de macht en hij schreef de verkiezingen van 2005 op zijn naam. Bozizé kreeg te maken met verzet van rebellen in het noorden. Geweld, plundering, brandstichting en verkrachting was het gevolg. Honderdduizenden sloegen op de vlucht. In eigen land verblijven ongeveer 215.000 ontheemden, in de buurlanden ongeveer 105.000. In 2007 besloot de Veiligheidsraad tot een politiemacht voor de CAR en Tsjaad, MINURCAT, die zich richt op bescherming. |
spreken. Door andere prioriteiten is er weinig geld beschikbaar. Kortom: er is simpelweg helemaal niets”, concludeert Ceelen. “Nederland kan niet alles op zijn schouders nemen. Het wordt tijd dat de Europese landen elkaar eens aankijken.”
Er moet geld beschikbaar komen voor uitbreiding van verschillende soorten hulpverlening, is haar mening, en noodhulp, variatie in voeding, aandacht voor gezondheid, drinkwater en scholing. Vanuit de hulporganisaties, want aan de overheid is het niet toe te vertrouwen. Zo zou het samenhangende pakket van activiteiten door de internationale gemeenschap er volgens de directeur uit moeten zien. Stichting Vluchteling helpt door haar steentje financieel bij te dragen en ter plekke haar partnerorganisatie uit te breiden.
Hier en daar een crisis
Vlak voor haar vertrek bracht Ceelen nog een boek uit, Hier en daar een crisis. In dik twintig verhalen schetst ze een hartverscheurend en hartverwarmend beeld van haar ervaringen als internationaal hulpverlener. De uitgave werd breed uitgemeten in de pers en kreeg veel positieve reacties. Toch baalt ze ervan dat haar bezoek aan de Centraal Afrikaanse Republiek net te laat kwam voor een hoofdstuk in het boek. Niet vergeten, wel te laat. Ironisch genoeg.
Kijk hieronder de videoreportage van Mambapoint
