Door gebrek aan medewerking van Nederlandse Justitie ging pedoseksueel Sebastiaan R. bijna vrijuit voor zijn misdaden in Cambodja. Nu moet hij mogelijk toch voor de rechter verschijnen – dankzij de inzet van lokale organisaties.
“Kijk, daar is het huis van Seb.” De Cambodjaanse man laat het stuur van zijn motorfiets los om naar een steegje te wijzen in Sangkat Slarkram, een arme buurt in het toeristische Siem Reap. Wie er niet woont heeft geen reden om deze straat te bezoeken, dus onderbreken drie buurvrouwen hun gesprek om de vreemde motorrijder met de grote zonnebril te bekijken. De man richt zijn blik strak op de stoffige weg vol gaten en scheurt ervandoor. Twee blote kindertjes rennen joelend en zwaaiend achter hem aan.
“Een sluwe zet van Seb, om daar te gaan wonen”, stelt de man een kwartier later in een café in de binnenstad. “Iedereen kent elkaar. Er zijn geen bosjes of barretjes waarvandaan we hem ongemerkt in de gaten kunnen houden. En je zag het: hij heeft de kinderen voor het grijpen.”
De man houdt zijn zonnebril op. Hij is incognito, een van de dertig geheime detectives van de Cambodjaanse kinderhulporganisatie APLE (Action pour les Enfants). Met zijn collega’s schaduwt hij op dit moment ongeveer tweehonderd mogelijke kindersekstoeristen. Seb is één van hen.
Van zeilleraar tot weeshuishouder
In Nederland kennen we de 39-jarige Seb als Bas R., een pedoseksueel met een hoog recidive-risico. Binnen een jaar na zijn eerste veroordeling wegens langdurige misbruik van een 12-jarige jongen, ontdekte misdaadverslaggever Peter R. de Vries dat Bas wederom zijn zeilboot deelde met minderjarigen (ondanks een verbod om met kinderen onder de 14 jaar te werken). Een tweede celstraf volgde. Eenmaal vrij pakte Bas, voluit Sebastiaan, zijn biezen. In 2007 verhuisde hij via Thailand naar Cambodja. Hij veranderde zijn roepnaam in Seb en streek neer in Siem Reap. Op slechts enkele kilometers afstand van de beroemde Angkor Wat-tempels startte hij een opvanghuis voor arme kinderen.
Opgepakt en vrijgelaten
“In mei 2011 kregen we de eerste aanwijzingen dat Seb kinderen misbruikte”, vertelt APLE-directeur Seila Samleang. “Hij werd meerdere malen gesignaleerd bij een lokaal barretje. Daar zat hij om 10 uur ’s ochtends met een Angkor-biertje in de hand en een ontkleed kind tussen zijn benen. Dat is niet normaal in Cambodja.” Seb kuste de kinderen. En hij verhinderde dat ze met ‘vreemde mensen’ praatten. Samleang: “Hij gaf arme families geld als ze hun kinderen bij hem lieten wonen.” Meerdere jongetjes en een 7-jarig meisje vertellen hoe Seb hun geslachtsdelen aanraakt, dat ze met hem in bad moeten en met hem moeten slapen. Sebs kok verklaart dat de Nederlander de kinderen tijdens het eten aan zijn tepels liet zuigen.
Op 22 oktober 2011, om 13:20 uur werd Sebastiaan R., mede dankzij de inzet van de detectives van APLE, gearresteerd wegens misbruik van vijf minderjarigen van zes tot dertien jaar. Toch woont hij nu in een huis in het steegje dat de detective-met-zonnebril ons liet zien. Twee van zijn vermeende slachtoffertjes verblijven daar ook. Wat ging er mis?
Nederlandse protocollen
“De rechter liet Seb op borgtocht vrij”, vertelt APLE-directeur Samleang. “In de acht maanden die hij op vrije voeten was, kocht hij de families van vier van zijn slachtoffertjes om, of hij intimideerde ze. De kinderen trokken hun verklaring in. Daardoor zag de rechter zich eind augustus gedwongen om Seb vrij te spreken wegens gebrek aan afdoende bewijs.”
Had de rechter officieel kunnen aantonen dat de Nederlander zich eerder ook al schuldig maakte aan kindermisbruik, dan was hij nooit op borg vrijgelaten. Daarom nam Samleang al voor de arrestatie van R. contact op met Ben Olde Engberink, de liason officier van het KLPD (Korps Landelijke Politiediensten) op de Nederlandse ambassade in Bangkok. Samleang vroeg hem om R.’s Nederlandse dossier over te dragen aan de Cambodjaanse politie om het strafproces te bevorderen. Engberink liet weten dat dit geen optie was. Het mocht niet vanwege voorgeschreven protocollen op het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Engberink kreeg ook geen toestemming vanuit Den Haag om bij de hoorzitting tegen Bas R. aanwezig te zijn, om zo extra druk op de rechter uit te oefenen.
Nederland flyert
En nu? Nu voert Nederland campagne tegen kindersekstoerisme met een flyeractie op Schiphol. Daarbij is een kleine overwinning geboekt: de 67-jarige Hendrik W. werd na een vakantie in Thailand aangehouden met 76 foto’s met kinderporno in zijn koffer. De rechter veroordeelde hem tot een half jaar celstraf.
In de zaak Bas R. doet Nederland echter niks. “Als Nederland geen informatie aan ons wil geven, zouden ze om R.’s uitzetting kunnen vragen”, zegt APLE-directeur Samleang. “Dan dragen wij ons bewijsmateriaal over en kan het OM R. in Nederland vervolgen.” Maar zo’n verzoek is tot op heden niet ingediend.
Volgens minister Ivo Opstelten zegt dat niets over de prioriteit die Nederland geeft aan de aanpak van kindersekstoeristen. Hij noemt de zaak Bas R. ‘een individueel geval’.
In de zaak Richard B. ondernam het OM echter ook geen actie. De Nederlandse pedoseksueel vluchtte in afwachting van zijn rechtszaak naar de Filippijnen, waar hij zich opnieuw aan een minderjarige jongen vergreep. Ook de hoofdverdachten uit onze reportage Paradijs voor Pedo’s, over kindersekstoerisme in Ghana, gaan nog altijd vrijuit.
Cambodjaanse petitie
Een hopeloze zaak? Niet tegen Bas R. APLE-detectives, onder wie de man met de zonnebril, bleven de Nederlandse pedoseksueel volgen. Ze rapporteerden hoe hij met twee jongetjes naar een nieuwe woning verkaste. Ze lieten zich niet afschrikken toen hij met Khmer Nieuwjaar (april 2012) een kaakslag uitdeelde aan één van hen. Ook van de dreigmailtjes naar partner the Cambodian Center for Human Rights waren ze niet onder de indruk.
Eind september stuurden ze een petitie naar de Cambodjaanse minister van Justitie. Twaalf andere kinderbeschermingsorganisaties ondertekenden het verzoek om de zaak tegen Bas R. te heropenen. Op dit moment ligt het dossier bij het Hof van Beroep.
“Gaat hij hier niet de cel in, dan moet hij het land uit”, zegt Samleang. Dat is geen loos dreigement: in juli 2011 zette Cambodja de Nederlandse pedoseksueel Cees C. uit. Dit jaar volgden twee Fransen, een Canadees en een Amerikaan.
Zelfonderzoek
Eind augustus stelde staatssecretaris Fred Teeven, in antwoord op Kamervragen over de Nederlandse aanpak van kindersekstoeristen: ‘Het knelpunt bij kindersekstoerisme is niet zozeer een gebrekkig inzicht in Nederland, maar vooral een gebrekkige opsporing en dossieropbouw in de betrokken buitenlanden.’
OneWorld hoopt dat minister Opstelten en staatssecretaris Teeven in het nieuwe kabinet-Rutte enig zelfonderzoek plegen en hun blik naar buiten richten. Dat is nodig voor een effectieve strijd tegen kindersekstoerisme.
Foto: APLE
