Achtergrond

Bommen op ISIS in Syrië? Tien klemmende vragen aan ministers Hennis en Koenders

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

De Artikel-100 brief, waarmee de regering de Kamer informeert over de Nederlandse deelnamen aan het bombarderen van ISIS in Syrië, lijkt een kwestie van dagen. Maar bombarderen is nu typisch iets waarmee een regering niet over één nacht ijs moet gaan. Daarom heeft PAX tien klemmende vragen geformuleerd voor de ministers Hennis en Koenders. Vragen waarin  complicaties en voorwaarden besloten liggen die onvermijdelijk moeten meewegen in de afweging en besluitvorming over eventuele deelname. Een besluit dat hieraan voorbij gaat, is ronduit roekeloos.

1.Wat is het realistische en concrete doel dat Nederland met het bombarderen van ISIS nastreeft?
Evaluaties van missies zoals naar Uruzgan en ook de AIV wijzen er op aan dat de doelstellingen van militaire missies vaak veel te weinig concreet en veel te pretentieus zijn omschreven. Dat staat het succes, de monitoring en de evaluatie van een militaire missie in de weg. Helaas kenmerkte ook de Nederlandse deelname aan het bombarderen van ISIS in Irak zich door een gebrek aan concrete en realistische doelstellingen.  

2.Van welke internationaal breed gesteunde eenduidige, consistente en lange termijn strategie zijn de bombardementen van ISIS in Syrië onderdeel?
Zonder politieke strategie zal een militaire missie in Syrië niet leiden tot een duurzame oplossing van de oorlog in Syrië, en daardoor onherroepelijk tekort schieten of ronduit mislukken. Geheel terecht gaven de ministers eerder aan dat de strijd tegen ISIS alleen succesvol kan zijn indien ook gewerkt wordt aan de structurele oplossing van de problemen in Irak en de Syrische burgeroorlog. Dit is alleen te bereiken met een gezamenlijke visie vanuit de internationale gemeenschap. Die gemeenschappelijke visie ontbreekt echter. Sleutellanden als de VS, Rusland, Turkije, Iran, Saoedi-Arabië en ook de conflictpartijen in Syrië laten zich tot nu toe echter leiden door elkaar uitsluitende belangen.   

3.Hoe gaan de bombardementen bijdragen aan de bescherming van burgers tegen oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid?
Dit is nu de meest dringende vraag. Burgers vluchten voor het oorlogsgeweld en door het gebrek aan toekomstperspectief in Syrië. Bombardementen van alleen ISIS nemen de grondoorzaken van de vluchtelingencrisis niet weg. Het effectief beschermen van burgers tegen oorlogsmisdaden en een structurele politieke oplossing voor de oorlog in Syrië moeten prioriteit krijgen.

4. Kan ISIS in Syrië met bombardementen worden verslagen?
Tot nu toe hebben de luchtaanvallen op ISIS in Irak en Syrië weinig opgeleverd, al is de uitbreiding van de invloedssfeer van ISIS in Irak en Syrië beperkt gebleven. Toch slaagt ISIS er nog steeds in gebieden te controleren en zelfs uit te breiden. De weinige successen van de coalitie tegen ISIS zijn te danken aan de combinatie van luchtaanvallen en de aanwezigheid van grondtroepen. ISIS is met alleen bombardementen niet te verslaan. De training van Syrische rebellen is uitgelopen op een fiasco, de Koerdische troepen zijn maar in een beperkt gebied actief.

5. Wat zijn de gevolgen van de Russische militaire aanwezigheid?
Satellietbeelden hebben de aankomst van Russische tanks, pantservoertuigen, helikopters, drones en ander militair materieel in Latakia (Syrië) bevestigd. De Russische aanwezigheid verandert de situatie fundamenteel. Moskou lijkt aan te sturen op een alternatieve anti-ISIS coalitie die de positie van Assad en de belangen van Poetin versterkt, en de mogelijkheden voor het Westen om de Syrische oppositie te steunen eerder kleiner dan groter maakt. Een heroverweging van de strategie in Syrië en tegen ISIS lijkt daarmee onvermijdelijk.

6. Zijn we voldoende voorbereid op oorlogsvoering met meerdere fronten in andere landen?
ISIS hanteert een internationale strategie om zijn positie in Syrie en Irak te versterken. ISIS heeft inmiddels steunverklaringen ontvangen van 35 verwante groepen in het Midden-Oosten, Noord-en West-Afrika en Centraal-Azië. Dit roept de vraag op of de internationale coalitie tegen ISIS voldoende voorbereid is op de gevolgen van zogeheten asymmetrische oorlogsvoering: strijd op meerdere fronten in verschillende landen.

7. Hoe krijgen het parlement en de samenleving een goed beeld van de strijd tegen ISIS?
Militaire analisten in de VS stellen dat hun rapporten over ISIS stelselmatig zijn gemanipuleerd waardoor een te positief beeld geschetst wordt van de strijd tegen ISIS en Al Nusra, de Al Qaeda tak in Syrië. De analisten hebben een veel pessimistischer beeld van de militaire strijd tegen en de kracht van ISIS. Dit roept ernstige vragen op die ook relevant zijn voor de Nederlandse besluitvorming.

8. Hoe wordt voorkomen dat onschuldige burgers slachtoffer worden van de bombardementen tegen ISIS?
De bombardementen van de coalitie tegen ISIS eist een onrustbarend groeiend aantal burgerslachtoffers. ISIS heeft zich in reactie op de bombardementen meer teruggetrokken in steden. Het bombarderen van ISIS in dichtbevolkte gebieden is in strijd met het Internationaal Humanitair Recht. De internationale coalitie, inclusief Nederland, is onvoldoende transparant en legt onvoldoende publieke verantwoording af over mogelijke burgerslachtoffers. Een methodiek voor het identificeren van burgerslachtoffers zoals werd gehanteerd bij de ISAF-missie, ontbreekt.

9. Wat zijn de onbedoelde bijeffecten van de bombardementen van ISIS en hoe zijn deze te verminderen?
De bombardementen van de coalitie richten zich ook op het vernietigen van de financiële inkomstenbronnen van ISIS. Dit blijft echter niet zonder bijeffecten. In door ISIS gecontroleerde gebieden kon de lokale bevolking nog gebruik maken van olie en brandstof. De bombardementen hebben hier een einde aan gemaakt. Om in hun levensonderhoud te voorzien zien families in door ISIS gecontroleerde gebieden zich meer en meer gedwongen hun kinderen te laten vechten aan de zijde van ISIS: de terreurgroep betaalt een maandelijkse soldij van $ 400,-

10. Wat doet de internationale coalitie voor Syrië en Irak wanneer ISIS verdreven is?
Deelname aan de bombardementen tegen ISIS betekent ook: meewerken aan stabiliteit en wederopbouw in de periode na de oorlog, aan de opbouw van lokaal bestuur, aan vrede en verzoening. In Libië heeft de internationale coalitie die verantwoordelijkheid destijds niet genomen. Hierdoor ontstond een politiek vacuüm dat tot de dag van vandaag voortduurt, met alle gevolgen van dien. 

Een uitgebreidere versie van deze vragenlijst ligt bij de betreffende ministeries: Buitenlandse Zaken en Defensie.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons