Waarover gaat de biodiversiteitstop in Nagoya?
De vergadering in Nagoya is een bijeenkomst van de 193 landen die de Biodiversiteitsconventie hebben ondertekend. Dat verdrag moet helpen de natuurlijke rijkdom op aarde te beschermen, het gebruik ervan in een duurzame richting te sturen en ervoor te zorgen dat alle betrokkenen eerlijk kunnen delen in de opbrengsten ervan. In Nagoya wordt een omvattend ontwerpakkoord besproken dat de belangrijkste oorzaken van het biodiversiteitsverlies moet aanpakken en ook nieuwe beschermingdoelstellingen bevat.
| Lees meer bij het OneWorld Dossier Biodiversiteit |
Wat is het probleem?
De internationale gemeenschap werd het er in 2002 over eens het tempo waarin de natuurlijke rijkdom van de aarde afkalft, “significant te verminderen”. Alle wetenschappers zijn het erover eens dat dit niet gelukt is. In haar achtste Living Planet rapport schat het Wereldnatuurfonds dat de wereldbevolking nu al 50 procent meer natuurlijke hulpbronnen (water, hout, gewassen,…) verbruikt dan wat we maximaal kunnen oogsten zonder de aarde uit te putten. Bedreigde soorten krijgen het steeds moeilijker; vooral onder amfibieën en koralen is de slachting groot. En van alle bekende plantensoorten is een kwart met uitsterven bedreigd.
Hoe erg is het verlies van natuurlijke rijkdom?
Velen vinden dat behoud van de biodiversiteit voor toekomstige generaties, een ethisech kwestie is. Maar geld speelt ook een rol. Het verlies aan biodiversiteit kost de wereld per jaar 1500 tot 3500 miljard euro, volgens de onderzoekers van The Economics of Ecosystems and Biodiversity (TEEB). De schade is het grootst in de arme landen.Natuurbescherming kost geld, maar levert veel meer op dan die aanvankelijke investering. Volgens de TEEB zouden vissers wereldwijd ongeveer 200 miljoen euro per jaar moeten inleveren als de visvangst werd verboden in twintig procent van alle visgronden ter wereld. Maar de maatregel zou wel de dramatische overbevissing tegengaan die veel commerciële soorten helemaal dreigt te doen verdwijnen. De waarde van die soorten kan op 55 tot 72 miljard euro per jaar worden geschat.
Veel cijferwerk moet nog gebeuren, maar het staat vast dat de aantasting van bossen, open landschappen, zeeën en rivieren de welvaart van honderden miljoenen mensen en uiteindelijk van de hele wereldbevolking in gevaar brengt.
 |
| Foto (cc) |
Welke oplossingen worden naar voren geschoven?
De deelnemers aan de conferentie zijn het erover eens dat de vijf belangrijkste oorzaken van biodiversiteitsverlies beter moeten worden aangepakt: de verandering van de natuurlijke leefomgeving van dieren en planten, overexploitatie, vervuiling, de invasie van vreemde soorten en de klimaatverandering. Dat kan door meer gebieden beter te beschermen en meer aandacht te besteden aan biodiversiteit bij industriële ontwikkeling, landbouw en handel.
Is er overeenstemming over de aanpak van de problemen?
Over de grote lijnen is iedereen het eens, maar over de concrete aanpak wordt hard gediscussieerd. Hoe concreet en bindend moeten bijvoorbeeld de nieuwe doelstellingen zijn die worden opgesteld voor 2020? Is er een rem nodig op de subsidies die rijke landen verlenen aan activiteiten die tot de uitputting van natuurlijke hulpbronnen leiden? Hoeveel geld moet er naar arme landen gaan om hen te helpen hun natuur beter te beschermen? En kan de markt helpen dieren en planten te behoeden voor uitsterving?
Wat zijn de verwachtingen?
De VN hopen onder meer dat de bijeenkomst naast een algemene verklaring ook een protocol oplevert over de toegang tot en de verdeling van natuurlijke rijkdommen (Access and Benefit Sharing – ABS). Dat verdrag moet regelen wie gebruik kan maken van de schatten die natuurgebieden herbergen, en garanderen dat bedrijven die winst maken met planten, dieren of genen die ze uit natuurgebieden halen, de bewoners van die streken daarin laten delen.
Sommige rijke landen verzetten zich tegen algemene afspraken rond de toegang tot biologische rijkdommen en de verdeling van de opbrengst ervan; ze pleiten voor contracten die geval per geval onderhandeld worden, afhankelijk van de grondstoffen waarom het gaat en de partijen die erbij betrokken zijn. Veel ontwikkelingslanden vrezen dat inheemse volken en andere minderheden die in de rijkste natuurgebieden leven, daar de dupe van zullen worden.
De kans lijkt groot dat de bijeenkomst in Nagoya uitloopt op het diplomatieke getouwtrek dat eerdere VN-bijeenkomsten over milieuthema’s overschaduwde. Sommige ontwikkelingslanden zeggen bijvoorbeeld dat ze pas zullen instemmen met de oprichting van een international wetenschappelijk panel dat gezaghebbende uitspraken kan doen over de evolutie van de biodiversiteit in de gaten kan houden, als eerst het ABS-protocol is ondertekend.
Foto boven: vissen voor de kust bij Zanzibar (cc) Matt Kieffer
