Achtergrond

‘Bij Europa denk ik aan menselijke waardigheid’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Tegen de achtergrond van het Nederlandse voorzitterschap van de raad van de EU, gaat Reinier Vriend voor OneWorld.nl op zoek naar de Europese waarden van alledag. In de serie #ThisIsMyEurope spreekt hij Europeanen van allerlei pluimage om te ontdekken wat Europa voor ons betekent. Deze week spreekt hij Vira, lerares in het door oorlog verscheurde Oekraïne.

“Voor de meeste Oekraïners betekent Europa een alternatief. Gaan we door met het Sovjet-socialisme? Of slaan we een andere weg in?” Vira Orlovska is 26 jaar en werkt als docent in een privéschool in Lutsk, in West-Oekraïne. Vira betekent ‘geloof’, de naam kreeg ze van haar vader. Hij vertelde de familie dat hij de naam willekeurig had gekozen, maar gaf later toe dat hij die al de hele tijd in gedachten had.

Elke dag verliezen families vaders en zonen. Als dit geen oorlog is, wat is het dan wel?

Ik spreek Vira in een tijd waarin Oekraïne elk beetje geloof heel goed kan gebruiken. “Er heerst grote verslagenheid”, zegt ze. Europa bespreken betekent de oorlog bespreken. Lutsk mag dan aan de andere kant van het land liggen, de gevechten in het oosten kleuren de stemming. Vira uit herhaaldelijk haar frustraties over de eufemismen die het debat bepalen. “De regering weigert het een oorlog te noemen. Maar hier in het ziekenhuis revalideren vijftig soldaten. Elke dag verliezen families vaders en zonen. Als dit geen oorlog is, wat is het dan wel?”

Educatie en cultuur

Vira weet dat ze haar steentje wil bijdragen door educatie in Oekraïne te veranderen. “Ik heb hier goed over nagedacht. Ik ben geen econoom, geen militair. Ik ben docent. Iedereen kan bijdragen met wat ze het beste kunnen.” Vira is recent teruggekeerd uit Potsdam, waar ze via de European Voluntary Service op een school werkte. Terug in Lutsk bemerkt ze bitter dat veel van de vormende aspecten van het leven ondergeschoven kinderen zijn geworden. “Door onze lijdende economie denken we niet meer aan de dingen die ons verademing kunnen brengen. Educatie en cultuur staan onderaan de lijst, net op het moment dat mensen er even uit moeten kunnen en met iets anders bezig moeten kunnen zijn.”

Vira vindt dat er in het huidige schoolsysteem veel te weinig aandacht uitgaat naar het individu. In Duitsland was dat anders. “In Europa wordt er belang gehecht aan vorming – Ausbildung. We moeten jongeren laten zien dat ze ideeën kunnen ontwikkelen, wat ze allemaal zelf kunnen bedenken.”

We zijn geen invloedssfeer. We zijn een land, en het staat ons vrij onze eigen richting te kiezen

Wat Europa is – en zou kunnen zijn – voor Oekraïne leidt tot prikkelbare gesprekken. “Voor mij helpen Europa en de EU aan het bouwen van een gedeelde ruimte. De landen komen bij elkaar en stellen elkaar economisch gerust. Met dat saaie deel uit de weg, kunnen ze elk focussen op de dingen die er echt toe doen. Cultuur, educatie, vorming.”

Vira reageert scherp op de vraag of Europa Rusland heeft geprovoceerd met het aanbieden van het handelsverdrag aan Oekraïne: “We zijn geen invloedssfeer. We zijn een land, en het staat ons vrij onze eigen richting te kiezen. Deze oorlog is niet de schuld van Europa. Het is de schuld van de enorme ego’s van de Russische Federatie. Dat lijkt me duidelijk.”

Verraden en teleurgesteld

Ook in Lutsk worden de deprimerende effecten van het conflict gevoeld. “Tijdens en na de Maidanprotesten hadden we goede hoop. Nu voelt iedereen zich verraden en is ongelofelijk teleurgesteld” Vira noemt haar vader, ook docent. “Hij geeft al heel lang les. In de afgelopen maanden hebben we hier zeven van zijn voormalige studenten begraven. 18 jaar, 23 jaar…”

Volgens Vira zou de jeugd van Oekraïne een ander lot beschoren moeten zijn. “Ik ben enorm geïnspireerd door het werk van de World Youth Alliance. Hun centrale doel is het promoten van menselijke waardigheid. Het is een waarde die heel goed bij Europa past, het zou zomaar haar centrale waarde kunnen zijn. Maar om het hier zo ver te laten komen, hebben we boven alles vrede nodig.” Hoe die vrede tot stand komt? “We moeten Poetins mensen daar wegkrijgen. Hij zal niet uit zichzelf gaan. We hebben steun nodig. Het maakt me niet meer uit wie die komt brengen.”

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons