Achtergrond

Beschuit met muisjes

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Drie dagen na de bevalling stopte er een geblindeerd busje voor de deur van de woning. De telefoon ging. Of er niemand behalve Amber, haar moeder en de kraamhulp in huis was. Amber antwoordde bevestigend. Een politieman in burger belde aan, werd binnengelaten door Ambers moeder en doorzocht het huis: de woonkamer, keuken, eerste verdieping, de zolder. Toen de kust veilig was mocht Moussa, onder begeleiding van twee man, het huis in, de trap op naar de kamer van de moeder van zijn kind.

Verliefd
De Harderwijkse Amber (24) en Ivoriaanse Moussa (29) leerden elkaar tweeënhalf jaar geleden kennen op een feestje in Amsterdam. Hij vertelde niet direct dat hij illegaal was, maar Amber had zo haar vermoedens. ‘Ik ken wel meer mensen die uit Ivoorkust komen en hier illegaal zijn. Moussa vertelde dat hij bij een vriend woonde. Over waarom hij niet werkte, praatte hij liever niet. Ik denk dat hij zich ervoor schaamde.’ Ze werden verliefd, Moussa trok bij Amber en haar ouders in. Terwijl ze aan het laatste jaar van haar studie Antropologie begon werd ze zwanger.. Het kind als vader erkennen kon Moussa als papierloze niet. Nee, echt gepland was het allemaal niet.

Geen papieren
Amber was in haar zevende maand toen ze werd gebeld door de vreemdelingenpolitie. Moussa was in Den Bosch opgepakt en in bewaring gesteld. ‘Hij had niets misdaan, reed met drie vrienden, ook donkere jongens, in een auto met buitenlands kenteken door de stad. Waarschijnlijk vond de politie hen er verdacht uitzien. Alles was in orde: rijbewijs, autopapieren, identiteitsbewijzen, behalve van Moussa, die heeft geen papieren.’ Na een week werd Moussa van de Bossche politiecel overgeplaatst naar detentiecentrum Rotterdam.

Detentie
Jaarlijks worden in Nederland circa 10.000 vreemdelingen in de gevangenis opgesloten, omdat ze geen papieren hebben. Ze zijn bijvoorbeeld (uitgeprocedeerde) asielzoekers of migranten die in Nederland geld proberen te verdienen. De laatste jaren is de kritiek op de vreemdelingendetentie steeds luider geworden. De huisvesting is onder de maat en gedetineerde vreemdelingen zijn aan een veel stringenter regime onderhevig dan reguliere gevangenen. Bovendien hebben zij geen misdaad begaan, dus waarom zitten ze überhaupt in de gevangenis? ‘Detentieschade’ – fysieke en mentale klachten, sociale ontwrichting etc – treedt onherroepelijk op.

Kraamvisite
Moussa zat in zijn cel toen hij hoorde dat dochter Tigui, vernoemd naar zijn overleden moeder in Ivoorkust, was geboren. In tegenstelling tot strafrechtelijk gedetineerden hebben vreemdelingen in bewaring geen recht op incidenteel verlof. Na het verschijnen van het kritische rapport van de ombudsman in augustus 2012 is dit in bijzondere gevallen wel mogelijk. Bij hoge uitzondering mocht Moussa zijn geliefde en pasgeboren dochter – onder strikt toezicht – zien. ‘Moussa is niet agressief of vluchtgevaarlijk, daarom hoefde hij van het afdelingshoofd gelukkig niet geboeid te worden. Maar er kwam wel drie man beveiliging mee. ‘Dat was heel vreemd,’ vertelt Amber. ‘Aan de rand van het bed zat niet alleen Moussa, maar ook een beveiliger in burger. Ondertussen hield één collega op zolder de wacht, de ander zat bij mijn moeder in de huiskamer. Die wist ook niet wat ze met de situatie aan moest en heeft maar koffie gezet en beschuit met muisjes gesmeerd.’

Bezoek
Twee keer per week rijdt Amber met dochter Tigui op en neer voor het bezoekuur. Vervreemdend, noemt ze het bezoek aan het detentiecentrum. ‘Het is een gevangenis, dus de bewaking is heel streng. Nadat je je in de ontvangstruimte hebt aangemeld en je ID bewijs hebt laten zien, moet je met baby en al door een scanner. In de bezoekzaal zitten aan de ene kant van een lange tafel de gedetineerden, aan de andere kant de bezoekers. Op een verhoging houden bewakers toezicht. Elkaar knuffelen – of ik het nou ben of onze baby – is riskant. Want dan loopt Moussa de kans om gevisiteerd te worden. Ik geef hem meestal alleen een vluchtige zoen.’ Inmiddels zit Moussa ruim zes maanden in het detentiecentrum in Rotterdam zonder vooruitzicht op uitzetting. Hij heeft net te horen gekregen dat de detentie (met maximaal 12 maanden) is verlengd. 

Foto Uljana Orlova

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons