De gezamenlijke strijd van inheemse jongeren creëert saamhorigheid.
‘Jij komt dus uit Nederland!’, zegt Nadino. Op het gezicht van de 23-jarige jongen uit Ecuador verschijnt een ondeugende grijns. De training voor inheemse leiders is van start gegaan en na een ochtend vol kennismakingspelletjes zitten we met alle deelnemers onder een stralend Braziliaanse zonnetje te genieten van de lunch. ‘Vorig jaar was ik gids voor een groep Nederlandse toeristen in de jungle van Ecuador. De eerste dag hebben we ze wijsgemaakt dat de muggen in dat gebied een bedreigde diersoort waren en dat ze onder geen beding doodgeslagen mochten worden.’ Schaterlachend vertelt hij vervolgens dat de Nederlanders, uit respect voor de wijsheden van hun inheemse gidsen, deze instructies pas op de derde dag in twijfel trokken.
Peruaanse traan
Van de lach naar de traan. De eerste training is gericht op het vaststellen van de voornaamste problemen waar inheemse gemeenschappen in de Amazone mee worden geconfronteerd. Shunita, een deelneemster van de Ashanikastam uit Peru, begint ingetogen te huilen. ‘Onze eigen overheid pakt land van ons af en westerse bedrijven roven onze grondstoffen weg’, zegt ze. Ze legt uit hoe bedrijven het gemunt hebben op de grote hoeveelheden aardolie en hout in haar territorium. Lokale leiders worden omgekocht om hun achterban ervan te overtuigen dat ze voordeel halen uit de industrieën in hun leefgebied. Werken de leiders niet mee, dan moeten ze vrezen voor hun leven, zegt Shunita. Onder de indruk van het verhaal kijk ik naar haar compañeros (broeders) die instemmend knikken. Ze begrijpen haar heel goed.
Harmonie
Opeens wordt het me duidelijk. Vanaf de aankomst op het vliegveld was er een onverklaarbare saamhorigheid. Een groepsgevoel wat meestal pas na een paar dagen begint te groeien bij trainingen waar mensen elkaar niet kennen. De gekke kennismakingsspelletjes van vanmorgen waren overbodig. Hun gedeelde ervaring van een eindeloos gevecht voor behoud van tradities, natuur en grond is het krachtige ingrediënt van deze harmonie. Een ervaring die frustreert en die soms een onvervalste woede op de ‘buitenwereld’ veroorzaakt. Maar die ook krachten bundelt en misschien zelfs dat heerlijk harde gevoel voor humor versterkt.
