Uit het Oxfam Novib-rapport ‘Land and Power‘ blijkt dat sinds 2001 227 miljoen hectaren land zijn verkocht of verpacht in grote landcontracten, vooral aan internationale investeerders. Dat is meer dan 56 miljoen hectare die de Wereldbank had berekend. De buitenlandse investeerders verbouwen voedsel of biobrandstoffen op de grond, bestemd voor het buitenland. De gronddeals worden vooral in Afrika gesloten maar ook in Azië en Latijns-Amerika.
 |
| Landuitzetting in Miralvalle, Guatemala maart 2011, Foto: Oxfam |
In veel van deze landdeals gaat het volgens Oxfam Novib eigenlijk om ‘landgrabs’ ofwel landjepik, waardoor oorspronkelijke bewoners – soms met geweld – worden verdreven, zonder enige of slechts een geringe compensatie. Het rapport geeft hier voorbeelden van in Oeganda, Zuid-Soedan, Indonesië, Honduras en Guatemala.
Uitzettingen
In Oeganda verloren minstens 22.500 mensen hun huizen en land om plaats te maken voor activiteiten van het Britse houtbedrijf New Forest Company (NFC). Gerechtelijke vonnissen verboden het verdrijven en/of uitzetten van de lokale bevolking, maar ooggetuigen verklaren dat NFC-werknemers bij uitzettingen waren betrokken. NFC ontkent betrokkenheid.
Doordat de vraag naar voedsel stijgt, klimaatverandering doorzet, water schaarser wordt, en de vraag naar biobrandstoffen toeneemt, wordt de strijd om land harder en harder, stelt Oxfam. Regeringen en elites van landen als Ethiopië en Soedan zien het verpachten van de landbouwgrond als een mooie inkomstenbron en laten zich weinig gelegen liggen aan de kleine boeren die op die grond leven. Het rapport spreekt hen hierop aan.
Nederland
Ook Nederland kan wat voor de kleine boeren doen. “De Nederlandse overheid moet de lokale bevolking steunen zodat zij hun landrechten op kunnen eisen in geval van landjepik”, zegt Tom van der Lee, Oxfam Novib directeur campagnes. “Dit moet vast onderdeel worden van het Nederlands beleid. Daarnaast dienen Nederlandse bedrijven, banken en pensioenfondsen zich in te spannen om iedere betrokkenheid bij landjepik te voorkomen.”
Foto boven: Bewaker van een bloemenbedrijf in Ethiopië dat eigendom is van het Indiase bedrijf Karuturi, (cc) Planet a Vendre.
