Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Er is een tijd geweest in mijn kinderjaren in Liberia dat het woord drugs uitsluitend in verband werd gebracht met ziekenhuizen, apotheken of pijnstillers. En dat gold voor vele landen in die regio, zoals Mali, Sierra Leone, Guinee en andere West-Afrikaanse landen. Recreatief drugsgebruik werd altijd geassocieerd met het Westen, met een wereld die soms dichtbij kwam in films en boeken. Inmiddels is er veel veranderd in West-Afrika. Er zijn oorlogen geweest, volksverhuizingen en corruptie, en ja, ook zien we een toename van het drugsgebruik en de handel daarin.
De debuutfilm van regisseur Daouda Coulibaly, Wùlu, behandelt deze ontwikkelingen met de nadruk op het effect ervan op de gewone man. De hoofdpersoon Ladji en zijn zus leiden een armoedig bestaan. Wat deze situatie schrijnender maakt, is de afwezigheid van andere familieleden, dat collectieve toezicht dat de samenleving bij elkaar hield, in een cultuur waar tot voor kort alles om de familie draaide. In de Malinese stad Bamako geldt nu, net als in veel andere steden, de norm: ieder voor zich. Dit leidt tot de vraag hoe een jonge man als Ladji of zijn zus aan zo’n bestaan kunnen ontsnappen? Hoe kunnen ze worden wat ze ambiëren als alle wegen tot succes zijn gesloten?
In deze slangenkuil van het stadsleven kiest Coulibaly voor zijn film twee uiterste mogelijkheden voor een ontsnapping, de ene met een net zo vernietigend effect als de andere: of je kiest voor drugshandel of je gaat de (corrupte) politiek in, waar je dan boven alles staat, inclusief de wet, waar je mensen kunt omkopen en grensambtenaren kunt laten verdwijnen.
“Een samenleving die mogelijkheden afsluit, is een samenleving die gedoemd is tot chaos en onrust.
Ladji, zonder enige opleiding of contacten, kiest voor de eerste optie: drugshandel. Immers, als er geen eerlijkheid bestaat, dan rest hem geen andere keuze dan de verkeerde kant op te gaan. Hij waagt zijn leven om zijn plaats in de samenleving koste wat het kost op te eisen. Of dat nu door drugshandel gebeurt of door in gammele boten te stappen richting het Westen, dat is waar jongeren zoals hij voor vechten.
Een samenleving die mogelijkheden afsluit of onmogelijk maakt, lijkt Coulibaly te zeggen, ‘is een samenleving die gedoemd is tot chaos en onrust’. Dit is de essentie van de film Wùlu. Het is een waarschuwing verpakt in een prachtig en urgent verhaal over het Afrika van nu.
