Het ministerie van Financiën maakte bekend dat in de eerste vijf maanden van 2012 de regering slechts 12 procent van haar beleidsdoelen had waargemaakt. Dat terwijl president Bouterse zijn bezoek afrondde aan het West-Afrikaans Equatoriaal Guinea, waar president Obiang Nguema Mbasogo sinds een militaire coup in 1979 en vier ‘democratische’ verkiezingen nadien, de scepter zwaait.
“Voor 2012 is een bedrag van ruim SRD 3,6 miljard beschikbaar. De zeventien ministeries hebben tot en met mei echter slechts SRD 427 miljoen kunnen besteden.” bericht lokaal dagblad De Ware Tijd in haar editie van vrijdag 13 juli.
NDP-parlementarier Rabin Parmessar zegt in datzelfde artikel “te zullen onderzoeken” waar de “pijnpunten”liggen. Wat de pijnpunten zijn, lijkt mij overduidelijk. De Bouterse-Ameerali regering is gevangen in een vijand-denken en vijand-doen en daar bovenop, een aardig scheutje machtswellust.
Zodra je denkt in termen van wij versus zij en aan de slag gaat om ‘zij’ te elimineren, heb je minder tijd over om te regeren. Televisieprogramma na radioprogramma, speech na speech wordt besteedt om aan te tonen dat ‘zij’ – de vijanden van staat – de critici van de regering Bouterse, ongelijk hebben. Wie werkelijk teveel praat, niet naar voldoening meewerkt of tegenwerkt, wordt eruitgegooid, gereshuffeld.
Reshuffling kost tijd en energie
Vervanging van mensen op sleutelposities betekent tijdverlies. Degenen die nieuw op een post zijn geplaatst, hebben tijd nodig om zich in te werken. In mijn vorige column ‘Inheems leider Pane: ‘Wij staan geen inbreuk van ons zelfbeschikkingsrecht toe’ was er bijvoorbeeld Lorain Jubitana, directeur van het Bureau van de Vereniging van Inheemsen Dorpshoofden in Suriname, die in de kwestie van de uitverkiezing van de drie kapiteins verklaarde dat de “ontwikkeling een jaar is opgehouden”.
De NDP had een kapitein naar voren geschoven wiens ‘uitverkiezing’ niet door de gemeenschap werd gedragen. Nog geen jaar later werd deze uitverkiezing teruggedraaid toen de oorspronkelijke dorpshoofden door de gemeenschap werden herkozen afgelopen zondag 8 juli. In het achterliggend jaar zou niets van betekenis voor de gemeenschap zijn gedaan. Integendeel was de door de NDP geplaatste kapitein meer bezig met eigen gewin. Zo ook alle andere bestuurders die in het West-Suriname gebied door Bouterse’s NDP naar voren waren geschoven
De amnestiekwestie heeft deze tendens nog eens versterkt. De regering Bouterse lijkt werkelijk alles uit de kast te trekken om de wereld en haar critici te overtuigen van haar gelijk. Ook dit kost energie en gaat af van de kostbare tijd om te regeren.
Jarenlang opgebouwd achterdocht
Vijand denken ontstaat wanneer je je aangevallen voelt en geisoleerd. Aangevallen is het kamp Bouterse sinds de Decembermoorden inderdaad. En helemaal nadat de belangrijkste exponenten uit dit kamp inclusief Bouterse zelf, officieel aangemerkt werden als verdachte in de moorden. En pogingen tot isolatie van deze groep, zijn er zeker geweest. Tot nu toe.
Het verschil met toen en nu is dat het in het verleden ging om een groep dat in de oppositie zat en dat deze zelfde groep nu regeermacht heeft. Dat betekent dat de defensieve houding die nodig is om ‘aanvallen’ te pareren nu nagenoeg achterwege kan worden gelaten. Door de regeermacht ben jij nu aan zet, in de zin dat nu van je wordt verwacht dat je doet wat je hebt beloofd en niet uitsluitend bezig lijkt met verdere bestendiging van je positie en op elk kritisch geluid een groots tegenaanval lanceert.
Een heel recent voorbeeld van vijand-denken en vijand-doen. Nadat Harriet Ramdien werd ontslagen als districtscommissaris van Coronie door de NDP en vervolgens overliep naar de grootste politieke tegenstander VHP, ontketenden de aanvallen op haar persoon zich. NDP parlementariër Rashied Doekhi begon een hetze tegen Ramdien door haar onder andere te beschuldigen van fraude. Op dit moment is Doekhie, parlementariër voor NDP in Nickerie, bezig te onderzoeken of er werkelijk door Ramdien tijdens haar periode als bestuursambtenaar malversaties zijn gepleegd. Doekhie zou zijn tijd beter kunnen besteden door te werken voor het gemeenschap van Nickerie, inspelen op de noden van de bevolking, zoals een volksvertegenwoordiger behoort te doen.
Campagnevoeren versus regeren
Wat de NDP ook beter zou kunnen laten, maar zich maar niet aan schijnt te kunnen onttrekken, is campagnevoering. Nogmaals. Als je in de regering zit, moet je regeren. Daar beoordelen de kiezers je op bij de verkiezingen. De oppositie is degene die al in een vroeg stadium campagne moet voeren. Misschien is het omdat de NDP zo lang in de oppositie heeft gezeten en maar geen genoeg krijgt van politieke campagnevoering, maar als regeerders drie jaar voor de officiële verkiezingsdatum startten met de campagne voor hun politieke partijen, is gewoon niet slim.
In plaats van feest te vieren, startte de NDP op verjaardag 4 juli jongstleden, de verkiezingscampagne in de vorm van een vergadering waar twee naar de NDP overgelopen VHP-ers feestelijk werden binnengehaald. De plek waar dit allemaal plaatsvond, was ook zorgvuldig uitgekozen. Midden in Wanica, het electoraal bolwerk van Bouterse’s grootste politieke tegenstander, Chan Santokhi, voorzitter van de VHP.
Zenuwcentrum verkiezingscampne
Over verkiezingscampagne gesproken. De secretaris van de president, Mahinder Gopie, is aangesteld om de verkiezingscampagne van de partij van Bouterse, NDP/ Mega Combinatie te coördineren. Hij doet dit vanuit een kantoor luttele kilometers verwijderd van het kantoor van zijn werkgever. Het kantoor dat wordt afgehuurd door de NDP, bevindt zich in het vrijwel lege Zorghotel aan de Anton Dragtenweg. Een hotel gebouwd met het doel om gepensioneerde ouderen uit Nederland te accommoderen die verzorging nodig hebben en hun vakantie of oude dag liever in het warme zonnige Suriname willen slijten, in plaats van het grauwe, koude Nederland. Nu er minder ouderen bereidt blijken in te trekken in dit Zorghotel, is er ruimte vrij voor de NDP daar ruimte af te huren.
Aandelenverkoop meest winstgevend Surinaams bedrijf?
Een voorbeeld van ultieme machtswellust zijn de berichten dat de regering van plan is om aandelen van het goeddraaiende Staatsolie te verkopen aan buitenlanders. Na vele geruchten in de mofo koranti, werd dit nieuws officieel naar buiten gebracht door politieke tegenstander, Nieuw Front, die hiertegen protest aantekenden.
Staatsolie is het meest succesvolle volledig Surinaams bedrijf in de geschiedenis ooit. Het bedrijf maakte alleen al in 2011 een winst van ruim 414 miljoen Amerikaanse dollar maakte en draagt dus flink bij aan het spekken de staatskas. Het heeft er alle schijn van dat na anderhalf decennium van oppositie en amper twee jaar regeermacht, Bouterse en zijn maatjes meer bezig zijn zoveel mogelijk geld zo snel mogelijk te innen in plaats van het duurzaam te willen investeren in winsten voor de hele gemeenschap.
Elk stukje aandeel van Staatsolie dat aan derden verkocht wordt, levert misschien nu direct een bom geld op – naar wie of wat dit geld van deze verkopen gaat is nog maar de vraag – maar betekent op middenlange en lange termijn verminderde staatsinkomsten. In ieder geval is de kans groot dat bij verkoop van aandelen, het geld nog deze regeerperiode zal worden opgemaakt. Hopelijk zal deze besteding in volksbelang zijn.
Bouterse zei tijdens een persconferentie zondag na zijn aankomst uit Equatoriaal-Guinea dat de aandelenverkoop een plan is van Staatsolie zelf, uit de vorige regering. Toen zou dit plan door de Venetiaan III regering zijn afgewezen. De achtergrond van de aandelenverkoop is om Staatsolie ‘meer van het volk’ te maken. Er zouden ook plannen in de maak zijn om andere staatsbedrijven zoals nationaal telecommunicatiebedrijf Telesur deels te privatiseren.
Goed monetair beleid versus egalitaire welvaartsverdeling
Over het spekken van staatskas gesproken. Ratingbureau Fitch maakte deze week bekend dat de rating van Suriname is verhoogd van B+ naar BB-. Waar dit op neer komt is dat dit internationaal ratingsbureau Suriname roemt om haar monetair beleid, in navolging van andere ratingsbureaus.
Ik heb al eerder uitgelegd dat verminderde staatsschuld en een surplus op de betalingsbalans niet betekent dat de gemiddelde Surinamer het goed heeft in zijn of haar portemonnee. De Staat krijgt enorm veel inkomsten van bedrijven als Staatsolie en uit de goudsector. En dan zijn er nog een handjevol handelsbedrijven en banken die het ook erg goed hebben gedaan.
Wat je er uit af kan leiden is dat de burger betaalt. Zij hebben de leningen bij de banken lopen. De investeerders in de goud- en ook houtsector die ook werkelijk belasting afdragen zijn in handen van enkele tientallen, misschien een kleine 200 tot 300 personen. Voor de rest zijn het buitenlandse multinationals die de echt grote winsten maken. Al eerder berichtte ik ook dat het minder goed vergaat met een bedrijf als Suralco,vanwege de lage aluminiumprijs wereldwijd plus de verminderde vraag naar aluinaarde.
Op het nieuws van Fitch reageerde econoom-professor Anthony Karam, werkzaam aan de universiteit van Suriname, ADEK en voormalig directeur van de Centrale Bank van Aruba. Karam stelde dat dankzij deze rating, zowel de staat Suriname als de private sector in het buitenland goedkoper kan lenen. Karam is het eens met Fitch dat salarisssen niet mogen worden verhoogd, want anders: inflatie.
Karam vermeldt er niet bij dat het afsluiten van dergelijke ‘goedkope leningen’ in het buitenland slechts voorbehouden is aan een bepaalde groep. Namelijk degenen die al geld hebben om te investeren en hun onderneming willen uitbreiden. Goedkoop lenen om te kunnen investeren maakt de enorme economische tweedeling er niet minder op, eerder groter.
Te buitenlandgericht
Tenslotte is deze regering net iets te veel bezig met het buitenland en grootste projecten. Het afgelopen half jaar was Bouterse voorzitter van de economische vrijhandelszone Caricom. De president ontkwam hier natuurlijk niet aan en heeft zich serieus gekweten van zijn taak. Change, verandering, verbetering was het credo dat Bouterse overal waar hij kwam liet horen. Met een aantal veranderingen binnen de structuur van het handelsblok, is een aanvang gemaakt. Zo moet er een regionaal sportacademie komen. Maar de verdere change die Bouterse predikt, zijn wensen waar de Caricom sinds haar ontstaan mee sukkelt. Oftewel, hoe ga je bijvoorbeeld werkelijke integratie in de regio waarmaken?
Niet alleen de president,maar ook Buitenlandse Zakenminister Winston Lackin en anderen uit het kabinet of gelieerd aan, lijken meer in het buitenland te vertoeven dan Suriname zelf. Allemaal met als doel om de banden met de verschillende handelsblokken, organisaties en de bilaterale betrekkingen met verschillende landen aan te halen. Logisch, want Suriname moet zich wel heroriënteren. Van Nederland af, richting de rest van de wereld. Alleen lijkt die buitenlandorientatie ten koste te gaan van het werk dat in Suriname zelf moet worden gedaan.
Samenwerking Afrikaans democratuur
Over buitenlandbetrekkingen gesproken. Suriname en Equatoriaal Guinea tekenden januari dit jaar een samenwerkingsovereenkomst. Equatoriaal Guinea, net als Suriname een olieproducerend land, is door Suriname gevraagd haar bij te staan in de offshore olie exploraties. De huidige oliereserves die nu worden geëxploiteerd, bevinden zich direct onder Surinaamse bodem. Deze zullen binnen enkele decennia op zijn. Prospects aan de hand van seismisch onderzoek van internationaal gerenommeerde bedrijven zoals Shell hebben uitgewezen dat voor de Surinaamse kust, ergens olie in de zeebodem zit. Waar precies weet niemand omdat exploraties voor de Surinaamse kust, deze oliebron nog altijd niet hebben kunnen traceren, terwijl er wel al miljoenen Amerikaanse dollars in zijn ingestoken. Suriname wil Equatoriaal Guinea’s hulp om deze oliebronnen ergens diep in de zeebodem te vinden.
Op haar beurt gaat Suriname Equatoriaal Guinea helpen met het bestrijden van malaria en het leveren van zoet water. Het Westafrikaans land heeft een groot watertekort en teveel mensen sterven er aan malaria.
Dit zijn zo de officiële verklaringen van de samenwerking. Maar Bouterse als ex-coupleider is uitermate geïnteresseerd hoe Teodor Obiang sinds zijn militaire coup in augustus 1979, het zo ver heeft weten te krijgen dat hij nog altijd ononderbroken aanzit door na de coup nog eens vier keer ‘democratische’ verkiezingen te winnen.
‘Democratisch’ moet in het geval van Obiang tussen haakjes, omdat onder andere het CIA World Fact Book rapporteert dat de man die zijn eigen oom middels een coup verdreef, dankzij corruptieve verkiezingen nog altijd aan de macht is in een land dat ondanks haar enorme welvaart sinds begin jaren negentig, nog altijd een gemiddelde levensverwachting heeft van 62 jaar en een nog veel ongelijkwaardiger verdeling van inkomen kent dan Suriname. De gemiddelde Equatoriaal-Guineas leeft van nog geen 2 Amerikaanse dollar per dag.
Nog zorgwekkender wordt de nieuwe verbintenis met Equatoriaal Guinea als ook deze week in het nieuws komt dat Teodorin Obiang, de zoon van president Teodor Obiang, een Europees arrestatiebevel tegen zich kreeg uitgevaardigd. Frankrijk kwam erachter dat de miljoenen die Teodorin op haar territoir had gespendeerd, onder andere aan een multi-miljoen penthouse, verkregen was uit corruptieve praktijken en dat alle investeringen in onder andere onroerend goed en auto’s in Parijs, slechts bedoeld was om deze illegaal verkregen gelden wit te wassen.
Prioriteren
Wat de regering Bouterse- Ameerali moet beginnen te doen is prioriteren. Wat willen we absoluut gerealiseerd zien aan het eind van deze regeerperiode? Een ander ding is dat ze hun politieke partners moeten beginnen te vertrouwen en hen gelijkwaardiger, als waren ze echte partners, beginnen te behandelen. Om politieke tegenstanders zouden ze zich minder druk moeten maken, in de zin dat nu telt: regeren en doen wat je het volk hebt beloofd dat je zou doen. Teveel tijd en energie in je tegenstander stoppen, leidt je verder van je doelen. En wat die machtswellust betreft? Wel, daar moet Suriname een halt toe roepen.
