Waarom wordt er een referendum georganiseerd?
De grenzen van Soedan zijn net als veel andere Afrikaanse landen ooit op de Europese tekentafel vastgelegd. Hierdoor zitten het overwegend christelijke zuiden en het overwegend islamitische noorden en vele verschillende nomadische stammen met elkaar opgescheept. Dit heeft tot de nodige conflicten geleid. In oktober 2005 tekenden het Noorden en het Zuiden een vredesakkoord waarmee een 22-jaar durende burgeroorlog waarbij ongeveer twee miljoen mensen omkwamen, eindigde. In het akkoord werd vastgelegd dat het Zuiden in januari 2011 zou mogen stemmen over zijn onafhankelijkheid.
 |
| VN-helikopters bezorgen stembussen in Tali Payam Zuid Soedan, (cc) UN Photo/Tim McKulka |
Was er op 9 januari niet nog een ander referendum?
Klopt. In Abyei, een regio op de grens tussen Noord- en Zuid-Soedan stond voor 9 januari nog een referendum op de rol. Ditmaal over de vraag of de bevolking van deze olierijke regio bij het Noorden of het Zuiden wil horen. In de onderhandelingen tussen het Noorden en het Zuiden is dit echter gesneuveld. Khartoem eiste dat ook de Misseriya, een nomadenvolk uit het Noorden, dat jaarlijks enkele maanden in Abyei verblijft om hun vee te laten grazen, konden stemmen. Het Zuiden vindt dit onacceptabel.
Hoe moet het met de olie-inkomsten?
70 procent van de oliereserves van Soedan ligt naar schatting in het Zuiden. Het Noorden is voor 50 procent afhankelijk van de Soedanese olie en het Zuiden voor 98 procent. Om spanningen te voorkomen is een deal over de olie-inkomsten dan ook essentieel. De zuiderlingen gaan echter naar de stembus zonder dat hier duidelijkheid over is.
Zijn er nog andere hete hangijzers?
De twee regio’s hebben nog steeds geen overeenstemming bereikt over de loop van de gezamenlijke grens. Beide regio’s claimen bijvoorbeeld het Heglig-olieveld. Dan zal er ook nog gesproken moeten worden over de verdeling van het Nijlwater en de aflossing van de buitenlandse schuld van rond de 38 miljard dollar. Een ander heikel punt kan de status van de vele Zuid-Soedanesen die in het Noorden wonen, worden.
 |
| Oproep tot registratie om te stem- men. Bijna 4 miljoen mensen heb- ben hier gehoor aan gegeven. (cc) Peter Bury |
Dreigt er een burgeroorlog?
Sinds het vredesakkoord van 2005 is het nooit helemaal stil geweest in het Zuiden. In 2009 kwamen bij incidenten alleen al meer dan 2500 mensen om en sloegen 350.000 mensen op de vlucht. Behalve incidenten tussen het Noorden en het Zuiden zijn er ook onrusten tussen de vele verschillende stammen die in Zuid-Soedan leven.
Er wordt gevreesd dat als het Zuiden onafhankelijk wordt, de nog fragiele staat waar voorzieningen als wegen, onderwijs en gezondheidszorg nog zeer gebrekkig zijn, in chaos zal vervallen door etnische rivaliteiten.
Een hervatting van de burgeroorlog tussen Noord en Zuid waar veel internationale waarnemers voor vreesden, lijkt in elk geval van de baan. President Omar al-Bashir haalde onlangs tijdens een bezoek aan het Zuiden de lont uit het kruidvat door te zeggen dat, mochten de zuiderlingen voor afscheiding kiezen – wat erg waarschijnlijk is -, de noorderlingen dit dan samen met het Zuiden zouden vieren.
| Clooney en Google bewaken de grens Acteur George Clooney werkt samen met Google en de Verenigde Naties om Soedan vanuit de ruimte in het oog te houden tijdens het referendum en zo een burgeroorlog mee te helpen vermijden. Het Satellite Sentinel Project moet de partijen in Soedan afschrikken om de wapens op te pakken. |
Foto boven: rekruten van de Zuid-Soedanese politie in Rajaf, Zuid-Soedan. De rekruten zullen tijdens het referendum dat een week duurt, de orde handhaven, (cc) UN Photo/Paul Banks.
