VS geeft 58.000 Haïtianen nog zes maanden om te vertrekken

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

De Haïtiaanse Guirlande Jean-Mary (48) zag de bui al hangen tijdens een recent gesprek bij haar thuis in de stad West Palm Beach in Florida. Haar dochters Keisha (14) en Corinne (19) dachten dat het wel goed zou komen. Ze wonen inmiddels zo’n tien jaar in de VS. En toch: twee weken geleden kondigde de regering-Trump aan dat ze binnen zes maanden terugmoeten naar Haïti.

De Amerikaanse minister van Binnenlandse Veiligheid John Kelly zet een punt achter de zogenaamde Temporary Protected Status (TPS) voor Haïtianen, een tijdelijke humanitaire verblijfsvergunning die de regering-Obama toekende aan zo’n 58.000 Haïtianen die ten tijde van de verwoestende aardbeving in 2010 in de VS verbleven. Sindsdien werd TPS elke 18 maanden routinematig  hernieuwd.

De laatste TPS-termijn vervalt op 22 juli. De Haïtianen krijgen nog zes maanden, tot 22 januari 2018, om de nodige reisdocumenten voor hun terugkeer bij elkaar te krijgen. Dat moet de Haïtiaanse overheid tevens voldoende tijd bieden om de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen.

"Hoe moet ik nu terug naar een land dat ik al zo lang niet meer als mijn thuis beschouw?", verzucht Jean-Mary. Ze kan niet geloven dat zij en haar dochters straks terugmoeten naar Haïti of, waarschijnlijker, zonder papieren in de VS blijven. "Natuurlijk zijn we overstuur, zoals iedereen’, zegt ze aan de telefoon. ‘Maar wat moet ik doen? De schouders laten hangen? We blijven gewoon werken – veel keus hebben we niet – en verder ligt het in Gods handen."

Aanhoudende malaise

Na de aardbeving van 2010 kreeg Haïti, een van de armste landen ter wereld, nog te maken met een cholera-epidemie (veroorzaakt door hulpverleners van de Verenigde Naties), terugkerende politieke instabiliteit en de orkaan Matthew die in 2016 naar schatting 200.000 huizen verwoestte en 1,4 miljoen Haïtianen op noodhulp toewees.

Juist vanwege de aanhoudende malaise in hun thuisland wisten de 58.000 Haïtianen, die reeds voor de aardbeving zonder papieren in de VS verbleven of wiens visa verlopen waren, dat de regering-Obama elk anderhalf jaar routinematig hun verblijfsvergunning vernieuwde. De meesten hebben inmiddels een leven opgebouwd in de VS: sommigen kregen kinderen – die Amerikaans staatsburger zijn – anderen gingen studeren of openden een eigen zaak.

"Haïti heeft op verschillende vlakken vooruitgang geboekt sinds de vernietigende aardbeving van 2010 en ik ben trots op de rol van de VS in de hulpverlening aan onze Haïtiaanse vrienden", aldus het hoofd van het Department of Homeland Security (DHS) John Kelly in de mededeling.

"De Haïtiaanse economie blijft zich herstellen en groeien en 96 procent van de ontheemden die na de aardbeving in kampen verbleven, hebben die inmiddels kunnen verlaten", vervolgt Kelly.

Vorige week reisde Kelly nog kort naar Haïti om de steun te verzekeren van president Jovenel Moïse. Humanitaire organisaties hadden hem gevraagd een bezoek te brengen aan de uitwaaierende sloppenwijk net buiten hoofdstad Port-au-Prince, waar sinds de aardbeving circa 250.000 mensen hun toevlucht hebben gevonden. Kelly ging niet op de uitnodiging in.

‘Haïti kan terugkeerders niet opvangen’ 

"De aankondiging van Kelly negeert de verwoesting van orkaan Matthew van oktober, de huidige ernstige cholera-epidemie, en de voedselonzekerheid die is veroorzaakt door de orkaan", zegt Steven Forrester, activist in Miami bij de NGO Haitian Institure for Justice and Democracy.

"Bovendien zijn de cijfers van DHS misleidend", vervolgt hij. "Veel van die kampen zijn gesloten door landeigenaren, of zijn door de Haïtiaanse overheid gelabeld als permanente huisvesting, omdat zoveel mensen gevonden bouwmateriaal hadden weten hergebruiken. Haïti kan op geen enkele manier 58.000 gedeporteerden opvangen, of de financiële steun vervangen die deze mensen vanuit de VS naar hun familie in Haïti sturen."

Bootvluchtelingen 

Tien jaar geleden had Guirlande Jean-Mary na een aantal inbraken bij haar thuis in Port-au-Prince genoeg van de onveiligheid in de straatarme Haïtiaanse hoofdstad. "En ik wilde ook gewoon een betere toekomst voor mijn twee dochters", zegt ze. Na een reis via New York City eindigde ze in Florida, waar zo'n 500.000 Haïtianen wonen.

De eerste Haïtiaanse immigranten zochten al in de jaren '60 toevlucht voor het regime van dictator François Duvalier en vestigden zich in New York City en Boston. In de jaren '80 volgde een tweede, grotere golf van arme bootvluchtelingen die hoofdzakelijk in Zuid-Florida aankwam, een bevolking die geleidelijk groeide door een reeks politieke en natuurlijke calamiteiten in Haïti. 

Vandaag kan de Haïtiaans-Amerikaanse gemeenschap van Miami en Palm Beach zich met een aantal prominente verkozenen beroepen op een groeiende politieke invloed. De wijk Little Haiti in Miami-stad is een symbool van haar culturele verankering in Zuid-Florida.

De afgelopen weken hadden activisten in New York, Miami en Boston een intensieve campagne gevoerd voor de verlenging van de verblijfsvergunning van de tienduizenden Haïtianen. Ook de Republikeinse gouverneurs van Florida en Massachusetts plus een aantal Republikeinse en Democratische congresleden, voornamelijk uit Florida, hadden DHS-baas Kelly om medeleven gevraagd. Commentatoren van onder meer de Miami Herald, deWashington Post en de New York Times hebben de voorbije weken ook onderstreept dat de uitwijzing van de 58.000 Haïtianen 'onnodig en wreed' zou zijn.

Trump, vriend van de Haïtianen

Tijdens een campagnespeech in de wijk Little Haiti in Miami in september had toenmalige presidentskandidaat Donald Trump nog gezegd dat hij 'de grootste verdediger' zou zijn van de Haïtiaanse gemeenschap.

"Trump, de grootste verdediger van de Haïtianen? Dat geloof je toch niet?" De Haïtiaanse Jean Mapou (76) is schrijver en heeft een beroemde boekwinkel annex cultuurcentrum in Little Miami, waar duizenden TPS-houders opeens in onzekerheid verkeren. Mapou had het zien aankomen.

"Die Trump is zodanig onberekenbaar en kwaadwillig dat hij ons nog in een derde wereldoorlog gaat storten", vervolgt Mapou. "Dit is een ernstige klap voor de Haïtiaanse gemeenschap hier. Jarenlang was het knokken voor de Haïtiaanse immigranten, omdat ze onterecht met de aids-epidemie geassocieerd werden. We hielden ons gedeisd. De nieuwe generatie is eindelijk trots op hun Haïtiaanse roots. En dan dit: een regering die hen de rug toekeert."

Recent was Mapou voor de begrafenis van zijn moeder op het zuidelijke schiereiland van Haïti, dat het zwaarst is getroffen door orkaan Matthew in oktober 2016. "Mensen wonen er in tenten langs de weg. Op veel plekken is de elektriciteitstoevoer afgesneden. En toch gaat het leven er verder, als in een pikdonker mierennest."

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons