Van rommelmarkt naar catwalk

In het Westerpark staan bezoekers onder grote tenten te schuilen voor de miezerende regen. Ze zijn gekomen voor de circular fashion show, een van de vele modeshows die deze week tijdens Amsterdam Fashion Week te bezichtigen is. Onder de bezoekers zie je de extravagante fashionista’s die je inderdaad bij een modeshow verwacht. Een man met zilveren lippenstift en een kanten bodysuit springt eruit. Maar het is niet alleen maar glitter en glamour. Andere bezoekers zijn benieuwd wat voor moois ontwerpers uit afgedankte kleding kunnen maken. Zelf kopen zij ook tweedehands kleding op Koningsdag of bij de IJhallen, een grote Amsterdamse vlooienmarkt. 

De reis van een spijkerbroek

Binnen in de zaal is er opvallend weinig versiering, al verwacht je die normaal wel bij een modeshow. Chanel had bijvoorbeeld een enorm ruimteschip op de catwalk van de herfstcollectie van 2017 laten bouwen. Maar deze circular fashion show heeft alleen ijzeren bakken volgepropt met afgedankte kleding als versiering. Het licht dempt en de show begint. Voordat de modellen de catwalk oplopen, krijgen de bezoekers in een film de reis van een spijkerbroek te zien. Nadat de spijkerbroek vijf jaar volop gebruikt is, krijgt de eigenaar de broek niet verkocht op de vrijmarkt en levert de kleding in bij een inzamelpunt van de gemeente. In het volgende shot lopen de ontwerpers naar de container vol met de ingezamelde kleding samen met de bekende modeontwerpers die hen begeleid hebben; Hans Ubbink, Niels Klavers en Peter Leferink. Een paar bezoekers beginnen te juichen en te klappen alsof het popidolen zijn. Ontwerper Sarah Mayer vist de spijkerbroek uit de container en besluit hem te gebruiken voor haar collectie. Daarna begint de show en loopt een model in Mayers opgeknapte spijkerbroek over de catwalk.

Kleurrijk grofvuil

De ontwerpers hebben alle zes hun eigen draai aan de afgedankte kleding gegeven. Ze laten elk drie modellen in hun creaties de catwalk oplopen. Bij de kledingbakken poseren de drie modellen, voordat ze van de catwalk verdwijnen. Je moet iets langer speuren om te zien waar de kledingstukken van gemaakt zijn.

De ontwerpen van Marije Seijns hebben kleurrijke prints en zijn gemaakt van oud leer. De oorbellen die de modellen dragen, zijn gemaakt van oud ijzerdraad. Over haar collectie zegt Seijn: “Ik heb puur intuïtief gekozen, of eigenlijk beter gezegd: gegraaid, op kleur en materiaal. En ik heb op grote maten gezocht, zodat je fijn veel stof hebt. Uiteindelijk heb ik voor de drie looks voornamelijk leer gebruikt dat ik van oude meubels bij het grofvuil heb gehaald.”

Tijme Veldt, die oude kleding in sierraden wilde omtoveren, gebruikte veel kleding met labels en merken. Hij spitte net als Seijns zonder vast plan de kleding door: “Het viel me op dat er ontzettend veel T-shirts van lage kwaliteit bij zaten die een beetje uitgelubberd of uitgedund waren. Deze T-shirts en ook veel overhemden ben ik gaan verzamelen.” Van de lapjes van de T-shirts maakte Veldt een nieuw T-shirt waarop hij de namen van alle merken die hij had gebruikt voor zijn collectie, heeft vermeld. 

Een andere ontwerper, Vita Stasiukynaite, verzamelde juist veel zakelijke kleding, zoals overhemden, pakken en trench coats. “Zodra er een scheurtje, vlek of gaatje in zulke kleding zit, gooien mensen het al weg”, zegt Stasiukynaite. Door de pakken te combineren met sjaaltjes en dassen creëerde zij verrassende en kleurrijke zakenkleding.

Goedkope troep

Volgens belangenorganisatie MVO Nederland verspilt alleen al de Nederlandse modesector ieder jaar 21,5 miljoen kledingstukken. Verspilling was voor Stasiukynaite een reden om mee te doen met deze show: “Ik wil mensen er bewust van maken dat ze onnodig enorme hoeveelheden weggooien, alleen omdat ’t niet perfect meer is.” Seijn is het daarmee eens: “Ik vind het walgelijk hoeveel goedkope troep er wordt geproduceerd om dat vervolgens voor een schijntje te verkopen, zodat het na hele korte tijd in de vuilnisbak kan verdwijnen. Doordat kleding zo goedkoop is, hechten mensen er weinig waarde aan en doen ze er makkelijker afstand van.”

“De mode-industrie kan en zal alleen veranderen als de consument verandert – eerst door meer bewust te worden en daar vervolgens ook naar te handelen. Er is gelukkig een steeds groter deel van de markt, zowel producenten en consumenten, die het anders willen en anders doen, en daar hoor ik heel graag bij”, zegt Seijn, die zich verder wil toeleggen op het gebruik van gerecycled leer. Veldt zou ook in andere collecties tweedehandskleding willen verwerken: “Het interessante aan tweedehandskleding is dat het al een verhaal heeft.”  Stasiukynaite: “In de toekomst wil ik van gebruikte kleding nieuwe materialen blijven maken.” In de toekomst kunnen we dus meer duurzame collecties van deze ontwerpers verwachten.

Do-it-yourself

Maar kunnen wij als consumenten zelf ook iets doen om verspilling van kleding tegen te gaan?

“Ja, natuurlijk. Verf je oude leren jas of schoenen in een andere kleur! Leerverf koop je voor een tientje, er zijn meer dan honderd kleuren. Of laat het model aanpassen door een kleermaker. Leer is een’n duurzaam materiaal, dat met de tijd alleen maar mooier wordt”, aldus Seijn. Stasiukynaite: “Consumenten moeten niet bang zijn om kleding met een  scheurtje of vlekje te repareren. Dit maakt je kleding juist mooier en unieker.” Veldt raadt consumenten aan hun koopgedrag te veranderen: “Als je kleding van hogere kwaliteit aanschaft, kun je dat makkelijk tweedehands verkopen wanneer je iets nieuws wilt. En ja, tweedehands kopen is natuurlijk een prima oplossing!”

Wat gebeurt er nu met deze creaties? De kleren weggooien is natuurlijk geen optie voor deze ontwerpers. De collecties zijn te zien bij de Amsterdamse conceptstore Xbank. Ga daar eens kijken als je wilt zien hoe je zelf oude kleding kunt opknappen.