NCDO, de organisatie die zich inzet voor het draagvlak voor internationale samenwerking, is niet meer dan een 'praatclub' en van praten kunnen ze in Afrika niet eten, redeneren critici. Daarom: 'Stop subsidie aan NCDO', ageerde SP-Kamerlid Ewout Irrgang in juni in de Volkskrant vlak voor een politiek debat. VVD'er Arend Jan Boekestijn onderstreepte dat standpunt – in opmerkelijke eensgezindheid – in een artikel in Trouw.
NCDO-voorzitter Jos van Gennip weerlegde in beide kranten een aantal beweringen en probeerde aan te tonen hoe belangrijk het is dat burgers zich bewust zijn van 'mondiale zaken' en wees er fijntjes op dat NCDO talloze particuliere initiatieven steunt waar Afrikanen wél van kunnen eten.
Het besluit van minister Koenders om de subsidieverlening aan particulieren vanaf 2010 weer onder ministeriële verantwoordelijkheid uit te voeren was de aanleiding voor het debat in de Kamer. NCDO is een zelfstandige stichting en geen Zelfstandig Bestuursorgaan (ZBO), luidt de officiële redenering. ZBO's zijn instanties of bedrijven die een overheidstaak met 'openbaar gezag' uitvoeren en in die hoedanigheid ook automatisch overheidsgeld ontvangen.
Koenders vindt de subsidiestromen te 'versnipperd', gaf hij aan tijdens het recente debat. Hij wil af van het – voor andere organisaties jaloersmakende – automatisme dat NCDO overheidsgeld krijgt voor subsidieverlenende activiteiten en wil zelf bepalen aan wie hij geld voor draagvlakversterkende activiteiten verstrekt.
Of het ministerie dit echt zelf gaat doen, is nog de vraag; de kans bestaat dat de minister hiervoor een derde partij inschakelt. Maar dat gebeurt dan natuurlijk netjes via een aanbestedingsprocedure, waar NCDO weer aan mee kan doen. Pas volgend jaar wordt duidelijk hoe het verder gaat met NCDO. Minister Koenders heeft tijdens het debat toegezegd een afweging te zullen maken en eind februari te komen met een evaluatie.