REDD het bos: er is hoop voor het regenwoud

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Het staat misschien minder vaak in de krant, maar er verdwijnt nog steeds elke dag veel tropisch bos. Oprukkende oliepalmplantages, teelt van soja voor veevoer, illegale kap en slecht bestuur bedreigen het regenwoud. Maar er is hoop. Rijke landen kunnen gaan betalen voor het behoud van bos, omdat ze zo uitstoot van CO2 besparen. Dat systeem, REDD, biedt een enorme kans het bos te redden.

Een filmpje van Roland Duong maakt aan het begin van een levendige en goedbezochte zesde aflevering van de talkshow OneWorld Live! in de Balie in Amsterdam, meteen duidelijk waar het om gaat. Vanuit de lucht gefilmd zien we in het noorden van Argentinië bulldozers met achteloos gemak enorme woudreuzen omver trekken.

De boosdoeners
Het lijkt dan ook een sombere avond te worden. Willy Smits, bosbouwer en orang-oetan beschermer, vertelt dat de orang-oetans en hun bos in Indonesië vooral bedreigd worden door oprukkende oliepalmplantages. “Oliepalm zit in heel veel levensmiddelen, en is goedkoop. Grote buitenlandse bedrijven investeren veel in nieuwe plantages, waarvoor bos verdwijnt. Maar er is een alternatief. Suikerpalm levert dezelfde producten, biedt de bevolking meer inkomsten en schaadt het bos minder.”

Susanne Kröger van Greenpeace richt haar pijlen vooral op de papierindustrie, die het bos kapt en vervangt door bijvoorbeeld acacia-plantages. “Het bedrijf Asia Pulp & Paper is betrokken bij illegale kap”, zei Kröger. “Door campagnes probeert Greenpeace bedrijven zoals de producent van Ken en Barbie af te houden van het afnemen van verpakkingsmateriaal van Asia Pulp & Paper.”

FSC-keurmerk
Robbert Jan Dekker wil de handel niet tegenhouden maar verduurzamen. Hij is voorziter van FSC-Nederland, een organisatie die duurzaam geteeld hout het FSC-keurmerk geeft. “Er zijn te weinig consumenten die er oog voor hebben”, zegt hij. “Dat gaat de handel niet verduurzamen. Maar bedrijven hebben des te meer interesse.” Grote bedrijven willen hun goede naam hooghouden en geen fout hout verkopen. Maar FSC certificering kent z’n grenzen. Het kost veel geld concessies te certificeren, niet-FSC hout is een stuk goedkoper en het werkt alleen in stabiele landen met een goed bestuur, waar bedrijven zeker kunnen zijn dat hun lange-termijn investering goed terecht komt. Daar schort het nogal eens aan in de tropen.

“Kan ik het FSC-keurmerk van mijn hardhouten vloer uit de DR Congo wel vertrouwen”, vraagt talkshow host Marcia Luyten. “Nee”, zeg Kröger. “Het zou beter zijn voor de geloofwaardigheid van FSC als ze in dat soort landen geen zaken doen.” “Toch wel”, beweert Dekker. “Als we daar helemaal niets doen weten we zeker dat het hout illegaal gekapt wordt. Beter wel betrokken te blijven.”

Verbod illegaal hout
Het goede nieuws van Kröger is dat er vanaf maart 2013 een Europees verbod op invoer van illegaal hout komt. “Daar hebben we acht jaar campagne voor gevoerd.” Maar is dat verbod wel te controleren? Ondernemer Eric van Valkengoed vertelt dat er een systeem in de maak is dat met behulp van satellieten de ontbossing kan meten. Hij verwacht dat het systeem over een aantal jaar overal gebruikt wordt.

Dat systeem kan ook van pas komen bij het controleren van een andere manier om ontbossing tegen te gaan: REDD, (Reducing Emissions from Deforestation and forest Degradation). De avond wordt afgesloten met hoopvolle berichten over dit nieuwe mechanisme, waarbij rijke landen betalen voor het behoud van bos in arme landen. De CO2 die vastgelegd blijft in het hout van het bos dat blijft staan, mogen de rijke landen op hun conto schrijven en zo bijdragen aan de strijd tegen klimaatverandering.

REDD het bos
“Het idee bestaat al sinds het Kyoto verdrag, maar het is in praktijk nog toekomstmuziek”, vertelt Marieke Wit van onderzoeksinstelling Tropenbos. “Twaalf procent van de emissie van CO2 wordt wereldwijd veroorzaakt door ontbossing. Een land als Brits Guyana heeft berekend dat hun bos 580 miljoen dollar waard is als ze het laten staan. Noorwegen heeft al interesse getoond in de emissierechten van Brits Guyana.” Tegengaan van ontbossing is een relatief goedkope manier om klimaatverandering tegen te gaan dus er wordt veel verwacht van dit systeem. “REDD is een kans om een nieuwe en enorme stimulans te creëren om kap te voorkomen”, zegt Marijke Vos, eerste Kamerlid voor GroenLinks.

Ook Kirsten Schuyt van het wereld natuurfond (WNF) ziet heil in REDD. “Maar het is niet het enige dat we moeten doen. Ontbossing is een complex probleem, we moeten verschillende dingen tegelijk doen. Tegengaan van illegale kap is ook belangrijk. En naast REDD moet FSC-certificering uitgebreid worden. Er moeten stukken bos beschermd worden als natuurgebied, en lokale gemeenschappen moeten geholpen worden om hun bos beter te beheren.”

Foto: Rebke Klokke

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons