Ozonlaag heeft last van klimaatverandering

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Onzichtbaar, maar van groot belang: de ozonlaag die het leven op aarde beschermt. Vandaag, de Internationale Dag voor het Behoud van de Ozonlaag, staat in teken van het beschermen van de ozon, dat al dertig jaar lang succes houdt. Hoe zit het eigenlijk ook alweer met de ozonlaag? Wij vroegen het aan Folkert Boersma, wetenschappelijk onderzoeker van Wageningen Universiteit en het KNMI.

Het gat in de ozonlaag is nog steeds aanwezig, maar lijkt zich langzaam te herstellen

Wat is de ozonlaag precies?
“De ozonlaag is een deken van ozon die zich bevindt op een hoogte van 25 – 50 kilometer, waarbij de concentratie ozonmoleculen het hoogst is in de atmosfeer. Het is een natuurlijk bestanddeel van de atmosfeer die ons beschermt tegen UV-straling."

In de jaren '80 ontdekten wetenschappers een gat in de ozonlaag: een onderwerp dat wereldwijd veel aandacht kreeg. Het ozongat, een gevolg van de uitstoot van CFK’s (chloorfluorkoolwaterstoffen), is echter nooit verdwenen. Waarom horen wij er minder over?
 “Dat de ozonlaag minder besproken wordt dan twintig jaar geleden, komt mede door de succesvolle maatregelen die zijn genomen om de ozonlaag te beschermen tegen de effecten van CFK’s. Op 16 september 1987 werd het Montreal Protocol opgesteld. Kort daarna werden CFK’s (chemische stoffen die in koelkasten en brandblussers werden gebruikt, red.) verboden. Wetenschappers en beleidsmakers sloegen de handen ineen voor een mondiale aanpak. Deze maatregelen hebben groot succes gehad: er is nu veel minder chloor in de stratosfeer om ozon af te breken. Het gat in de ozonlaag is echter nog steeds aanwezig, maar lijkt zich langzaam te herstellen.”

De ozonlaag

Een mondiale overeenkomst én aanpak met een positief resultaat is dus mogelijk gebleken. Wat deed de wereld overgaan tot actie?
“Eén van de redenen dat de wereld vrij snel overstag ging voor het verbod van CFK’s was omdat de industrie over alternatieven bleek te beschikken. Een alternatief voor het verbranden van fossiele brandstoffen, verantwoordelijk voor de CO2-uitstoot, is minder makkelijk in één keer te realiseren. Het Montreal Protocol is een voorbeeld van een milieusuccesverhaal, het laat zien dat een mondiale aanpak mogelijk is. Het kan daarmee als voorbeeld dienen voor klimaatverandering.”

Het werk is nog niet klaar. CFK’s zijn vervangen door HFK’s

Heeft de ozonlaag last van klimaatverandering?
“Het herstel van de ozonlaag wordt vertraagd door klimaatverandering. Als gevolg van klimaatverandering wordt de onderste laag (troposfeer) warmer en de bovenste laag (stratosfeer) kouder. In een koude stratosfeer wordt ozon gemakkelijker afgebroken. Klimaatverandering betekent dus een trager herstel van de ozonlaag, waardoor we langer blootgesteld worden aan UV-licht wat weer gevaren met zich mee brengt.”  

Eerder dit jaar wijdde de BBC een artikel aan een studie met als uitkomst dat het ozongat nu 40% groter zou zijn als CFK’s niet waren verbannen, met als gevolg: meer gevallen van huidkanker. Ban Ki-moon meldt: “Het werk is nog niet klaar. CFK’s zijn vervangen door HFK’s (fluorkoolwaterstoffen), gassen die een grote bijdrage leveren aan de CO2-uitstoot. Een politieke overeenkomst voor het verminderen van HFK’s zou een nieuwe overwinning kunnen zijn in de klimaatconferentie eind dit jaar."

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons