Ombudsman gezocht (v/m)

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
04_NedD1649
Arie de Ruijter: 'Met een ombudsman
zitten potentiële conflicten ingebakken'  
Foto: Roel Burgler

Ook de vraag voor wie en over wat de ombudsman zich moet uitspreken, bleek nog niet zo makkelijk te beantwoorden. Maar in het advies dat in december verscheen, blijken de kaders ruim genomen. Iedereen die direct of indirect schade ondervindt van hulpprojecten waarbij de Nederlandse ontwikkelingsorganisaties of de overheid zijn betrokken, mogen aankloppen bij deze nog in te stellen 'mediator'. De ombudsman zal geen bindende juridische uitspraken mogen doen, maar als partijen besluiten dat ze instemmen met het inschakelen van deze bemiddelaar, verplichten ze zich wel om publiekelijk kenbaar te maken wat ze met het advies zullen doen.

De AIV geeft als voorbeeld van een mogelijke casus de aanleg van een stuwdam, het soort projecten waarmee de Wereldbank de laatste jaren vaak in problemen is gekomen. 'Een grote groep van de bevolking vaart hier wel bij, een kleine groep kan gedwongen ontheemd raken. Als er geen vangnet voor deze mensen is, worden ze direct het slachtoffer van hulp.' Bij de bank worden klachten van de lokale bevolking al enkele jaren in behandeling genomen door een onafhankelijk inspectiepanel. Vaak wordt die lokale bevolking gemobiliseerd door westerse niet-gouvernementele organisaties of belangengroepen. Volgens De Ruijter was binnen de AIV de vraag over wie 'klachtrecht' heeft, een van de grote discussiepunten. In het geval van de stuwdam, zou ook een belangenorganisatie een klacht mogen indienen, mits deze wel optreedt namens een direct gedupeerde.

De AIV-voorzitter voorziet wel, zoals hij dat eufemistisch noemt 'niet-begrote transactiekosten': tegensputterende overheden, bijvoorbeeld, die niet gediend zijn van inmenging in hun binnenlandse aangelegenheden. 'Met de invoering van zo'n ombudsman zitten de potentiële conflicten natuurlijk wel ingebakken.'

Is het dan wel verstandig om er aan te beginnen? De Ruijter vindt van wel en prijst Koenders dat hij de kwestie heeft aangezwengeld. 'We gaan uit van de goede intenties van betrokkenen bij ontwikkelingshulp. Maar als blijkt dat er ergens iets misgaat, dan ben je ook gebaat bij advies over hoe het anders, beter zou kunnen. De ombudsman draagt bij aan het lerend vermogen van de verschillende partijen.'

Als minister Koenders de plannen ziet zitten, dan gaat er een proefproject van start met verschillende ombudsmannen of ombudsvrouwen die door Nederland en de partnerlanden worden gekozen. Ze worden aanvankelijk gestationeerd in landen waar Nederland al langer een stabiele relatie mee heeft, Malawi en Tanzania bijvoorbeeld. En mocht, na de onvermijdelijke evaluatie, de 'OS-budsman' succesvol blijken, dan kan zijn werkgebied naar andere landen worden uitgebreid.

 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons