 |
|
CineMec, de bioscoop waar twee dagen |
De Nederlandse ontwikkelingssector verzamelde zich op 24 en 25 juni in bioscoop Cinemec in Ede (zie foto) voor een tweedaags congres. Dit maakte onderdeel uit van de 'interactieve' beleidsdialoog die het ministerie van Buitenlandse Zaken wil voeren met 'Nederlandse maatschappelijke organisaties en andere actuele gesprekspartners'. Maar juist die 'actuele gesprekspartners' buiten de traditionele hulporganisaties ontbraken. Terwijl de oplossing voor armoede toch echt buiten de sector voor ontwikkelingshulp gezocht moet worden.
Het debat over ontwikkelingssamenwerking wordt de afgelopen jaren al lang niet meer gevoerd binnen de traditionele nationale sector. De ontwikkelingsagenda is verplaatst naar het bredere Europese en buitenlandse beleid, er ligt een steeds grotere nadruk op de ontwikkelingsrelevantie van vredesmissies en de ontwikkelingsagenda is geïntegreerd in het handelsbeleid van bijvoorbeeld de Wereldhandelsorganisatie en de Europese Unie. Bovendien is er een explosieve groei van het particulier initiatief, dat zich lijkt af te zetten tegen de professionele 'strijkstok' en ontwikkelingshulp bewust buiten de traditionele hulpsector plaatst.
De traditionele ontwikkelingssector, vaak professioneel georganiseerd, worstelt met deze ontwikkelingen en slaagt er onvoldoende in deze bredere ontwikkelingsagenda in haar eigen beleidsontwikkeling te integreren. Een symptoom hiervan is de onlangs in Vice Versa gepubliceerde top tien van meest invloedrijke mensen in de sector. Die lijst herbergt geen vertegenwoordigers van buiten de sector: niemand van het particulier initiatief, niet de spindoctors van de HIER-campagne of degenen die Al Gore naar Nederland haalden en daarmee het (ontwikkelings)debat in Nederland radicaal vergroenden.
In 2005 kon het gepubliceerde 'Millenium Ecosystem Assessment' nog bijna onopgemerkt waarschuwen (in elk geval binnen de ontwikkelingssector) dat de Millenniumdoelen niet gehaald zouden worden als er niets zou worden gedaan aan de vernietiging van biodiversiteit en ecosystemen. Lange tijd ontbrak klimaat als thema in de langetermijnplanning van ontwikkelingsorganisaties en een speerpunt was het al helemaal niet. Inmiddels vallen de verschillende ontwikkelingsorganisaties over elkaar heen met hun nieuwe – maar nog behoorlijk geïmproviseerde – klimaatbeleid, klimaatlobby's en klimaatcampagnes.
Klimaat is misschien het meest opvallende thema waarop de invloedrijken ontbraken in de top tien. Maar hetzelfde kan worden gezegd over de andere terreinen waaraan ik refereerde. Nog meer symptomatisch lijkt het feit dat deze beleidsterreinen niet vertegenwoordigd zijn tijdens de beleidsdialoog ontwikkelingssamenwerking.
Vooral doordat beleidsterreinen als handel, klimaatbeleid en de Europese Unie nauwelijks aan bod kwamen in de dialoog, kreeg de discussie in Ede snel een in zichzelf gekeerd karakter. Zo ontstond onbedoeld een beeld van een sector die zegt naar buiten probeert te kijken, maar daar in de bepalende beleidsdiscussies niet in slaagt. De discussie zou moeten gaan over de wijze waarop in aangrenzende beleidsterreinen gewerkt kan worden aan een eerlijke en rechtvaardige machtsverhouding in de wereld, maar nu gaat ze vooral over de wijze waarop de sector in stand kan blijven. Het einddoel 'hoe hef ik mezelf op' – het oplossen van de armoedeproblematiek in de wereld – dreigt zo te verworden tot 'hoe overleef ik mezelf'.
Stefan Verwer, directeur van Lokaalmondiaal
