 |
|
Linda Polman: |
Zo ging het in 1994 in de Congolese stad Goma, nadat daar een immens kamp was opgezet voor vluchtelingen uit Rwanda. Tussen de burgers zaten ook militieleden die het kamp in hun greep hadden en als beschermde uitvalsbasis gebruikten voor nieuwe moordpartijen in Rwanda. Zo werd hulp ingezet als oorlogsstrategie.
'Daar zou je nog mee kunnen leven, als hulpverleners daarna niet keer op keer dezelfde fouten blijven herhalen', aldus Polman, die een groot aantal oorlogen in Afrika van nabij heeft meegemaakt. 'Hetzelfde gebeurt nu opnieuw in Soedan, in de kampen van Darfur.' Ze is daarom stellig: 'Als je weet dat een regime alle touwtjes in handen heeft, moet je geen hulp willen geven. Anders zorg je er willens en wetens voor dat mensen als wapen worden ingezet.'
Is dat niet een beetje makkelijk gedacht? 'Waarom? Alleen omdat het antwoord te pijnlijk is? Dat je soms beter niet kunt gaan?' Polman verwijt de hulpsector niet kritisch naar zichzelf te kijken. Ze heeft geen boodschap aan de tegenwerping dat dit soort eerlijkheid de ondergang van menig organisatie zou kunnen betekenen. 'Voor wie is dat erg? Voor de weduwen en wezen of voor de lokale warlords? Of misschien vooral voor jezelf? De makkelijke weg is dat ene zielige kind te gaan redden. Maar misschien moeten we nu een individu offeren om later een volk te redden.'
Polman hoopt met haar boek bij te dragen aan het begin van een maatschappelijk debat: 'Ze zijn doodsbenauwd voor de publieke opinie.' De journalistiek moet kritischer worden en in plaats van – betaald door hulporganisaties – nobele projecten verslaan ook eens de 'industrie' achter de hulp in beeld brengen. 'Misschien dat organisaties er daarna zelf mee aan de slag gaan. Want hulp is niet altijd het antwoord, zeker niet op de manier waarop het nu gebeurt.'
'De crisiskaravaan', Linda Polman, uitgeverij Balans, 2008, 256 p., ISBN 9789050189736
