"Het oude imago van Japan als de slechterik die de bossen van de wereld kaalvreet, begint nu te veranderen", zegt Takahashi Fujiwara, woordvoerder van de Japanse Organisatie van Houtleveranciers. "Het is wel ironisch dat onze terugtrekkende beweging wordt veroorzaakt door de groeiende houthonger van de rest van de wereld."
Fujiwara legt uit dat de enorme groei van de economie in landen als China, India en Rusland voordelig uitpakt voor de houtexporteurs. En dat die de prijzen flink hebben opgekrikt. "Dat is jammer voor de bouwwereld. Heel lang kon Japan al het hout uit het buitenland halen, want de Japanse markt was de meest lucratieve ter wereld."
De statistieken ondersteunen zijn verhaal. Het binnenlandse aanbod van boomstammen en houtproducten was in het vorige decennium nihil, maar dekt nu al 21% van de vraag. 
"Japans cypressen- en cederhout wordt steeds populairder in de bouw. Dat kan erop wijzen dat de vraag naar buitenlands hout afneemt", zegt Makoto Ozawa van het Japanse Staatsbosbeheer.
De meest recente tegenvaller voor Japan is het Russische voornemen om het exporttarief op hout per 2009 van 60 naar 80 procent te verhogen, met het oog op de uitputting van deze grondstof. Meer dan 40 procent van het Japanse timmerhout komt daar nu nog vandaan, waaronder stammen die door Japanse bedrijven worden bewerkt. Hout uit de Verenigde Staten is minder interessant, gezien de hoge vervoerskosten.
Een andere crisis was de beslissing van Chinese exporteurs om een tarief te heffen op de houten eetstokjes. De voedingsindustrie, die de stokjes altijd gratis bij het eten leverde, was in alle staten.
Duurzame bosbouw
Toshihige Nakagochi is beheerder van een 18.000 hectare groot cederbos, Yuzahara-cho genaamd. Volgens hem zal geïmporteerd timmerhout nog wel interessant blijven voor Japanners omdat het goedkoop en betrouwbaar is.
"De bossen hier zijn decennialang verwaarloosd", vertelt hij. "De toestand van de bosindustrie is tragisch, met oude arbeiders, hoge kosten en weinig financiële middelen. Japans hout is niet eens zo veel duurder dan hout uit het buitenland, maar we hebben simpelweg niet genoeg aanbod."
Op het eiland Shikoku leidt Nakagochi een bosproject op basis van de duurzame FSC-richtlijnen, vastgesteld door het Forest Stewardship Council. Onder het toeziend oog van het Wereld Natuurfonds wil hij met het project een ecologisch verantwoorde houthandel opzetten die andere regio's ten voorbeeld strekt.
Met dit doel voor ogen hebben Nakagochi en zijn team een voorzichtige kapstrategie ontwikkeld voor het gebied, waar volgroeide cypressen te vinden zijn. Ze promoten het hout als een kans om zakendoen en natuurbescherming met elkaar in balans te brengen. Het voorbeeld krijgt steeds meer publieke belangstelling en er zijn al ongeveer tien Japanse bouwbedrijven die het gecertificeerde hout kopen.
Een andere interessante ontwikkeling: een nieuwe belasting die sommige provincies hebben ingesteld om op een duurzame manier de bossen te beschermen. Ook heeft de 
regering een programma gelanceerd om meer dan 5000 extra mensen in de bossen aan het werk te kunnen zetten.
Sommige Japanse bedrijven hebben zichzelf intussen doelen gesteld om hout uit eigen land te gebruiken. Het Chugoku timmerhoutbedrijf in Hiroshima wil haar afname van 170.000 kubieke meter Japans hout vergroten naar 600.000 kuub.
Japanse bedrijven zijn ook begonnen aan de aanleg van nieuwe bossen in landen waar kaalslag heeft plaatsgevonden, zoals Indonesië of Papoea Nieuw Guinea. Sumitomo Bosbouw, een belangrijke importeur van hout en eens het doelwit van boze milieuactivisten, is nu begonnen met een nieuw programma. Het bedrijf voorziet Indonesische boeren van jonge boompjes en neemt volgroeide bomen bij ze af.
