Hoe groen is het kerstverhaal eigenlijk?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Onlangs werd de Groene Bijbel uit de handel gehaald vanwege papierfraude. Dat is jammer, want het is een lezenswaardig boek, vindt Sjoerd Wielenga. Hoe groen is het kerstverhaal eigenlijk?

Onlangs rolde hij van de persen: de Groene Bijbel. Trots meldden bijbeldrukkerij Royal Jongbloed en het Nederlands Bijbelgenootschap dat deze versie van het heilige boek werd gedrukt op gerecycled papier van oude, ingeleverde bijbeltjes. Kort daarna werd bekend dat een medewerker gefraudeerd heeft: het papier blijkt helemaal niet groen te zijn. Vijftien ton aan oude bijbels belandde in het gewone recyclecircuit (lees hier een reconstructie). De Groene Bijbel is uit de handel gehaald. Dat is jammer. Want los van het zwarte randje staat er veel waardevols in die Groene Bijbel.

Onkruid

In de Groene Bijbel, geïnspireerd door The Green Bible, zijn 'groene bijbelteksten' – over bijvoorbeeld vogels, vee, sprinkhanen, honden, schapen, bomen, zee, rivieren, bergen en zelfs onkruid – voorzien van een groen streepje in de kantlijn. Opmerkelijk: in het kerstverhaal geen groene kleurtjes; de bijbelschrijvers vermeldden niets over een kerststal met nieuwsgierige ossen en ezels die zich over de baby Jezus buigen.

De Bijbel is uitgebreid met verdiepende artikelen en persoonlijke portretten van groene christenen, waaronder enkele bekende, zoals meteoroloog Reinier van den Berg. ‘De bijbel brengt mij als weerman tot verwondering. Hoe meer ik weet, hoe meer de kringlopen waarmee God alles geschapen heeft mij fascineren.’ Elk jaar verliest de wereld zo'n tien miljard bomen, vervolgt Van den Berg. ‘Hoog tijd dus om God te eren door te genieten van zijn werken in onze tuin of op ons balkon, én door ervoor te zorgen dat die werken weer gaan glanzen.’

Ook Marianne Thieme, fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren, doet mee in het groene geloof. Hoewel zelf gelovig, krijgt ze vanuit de religieuze hoek kritiek op haar pleidooi voor verbod op ritueel slachten. In de Groene Bijbel geen discussie over godsdienstvrijheid, maar wel over het scheppingsverhaal over Adam en Eva waarover Thieme meldt dat daarin geen dieren werden gegeten. ‘Het is een verhaal zonder barbecue.’ En ze constateert: ‘Veel kerken lopen voorop als het gaat om vluchtelingen, wat heel goed is, maar hebben minder aandacht voor een van de belangrijkste oorzaken hiervan: overconsumptie door het westen en de uitputting van de aarde.’ 

Geen milieuhandboek

Waar de zo'n twintig portretten vooral ter inspiratie van groen geloof moeten dienen, is het aanwezige bijbelstudiemateriaal bedoeld voor kennisoverdracht. Handig voor groene gelovigen die de bijbel gebruiken om hun geloof praktisch handen en voeten te geven. Het studiemateriaal gaat onder meer over 'de goedheid van de schepping', manieren om God in de natuur te vinden en tips om goed voor de aarde te zorgen. En er zijn verdiepende artikelen, zoals van Johan Graafland, econoom en theoloog, over dieren in de bijbel (Graafland wordt in de inhoudsopgave overigens 'Jaap Graafland' genoemd). Milieukundige en theoloog Jan Boersema constateert, net als Thieme, dat ‘de kerk wat milieuzorg betreft niet vooroploopt’. Het boek dat in de kerken centraal staat, geeft daar allerminst aanleiding toe, betoogt de milieuprofessor. ‘De Bijbel is geen milieuhandboek, maar wel groener dan wij lang hebben gedacht.’

God in de supermarkt

De Groene Bijbel staat niet op zichzelf. Een toenemend aantal christenen wil zich inzetten voor natuur en milieu. Initiatieven als het keurmerk Groene Kerk, de cursus 'God in de supermarkt', de 'hagenpreek' van natuurbeschermingsorganisatie A Rocha en de cursussen van Micha Nederland maken deel uit van een groene, kerkelijke beweging. Eerder dit jaar organiseerde de ChristenUnie samen met elf andere christelijke organisaties het evenement Groen Gelovig, wat moet uitmonden in een beweging van christenen voor de natuur. In de redactie van de Groene Bijbel zaten mensen die actief zijn bij deze organisaties.

Onoverzichtelijk

Dat de Groene Bijbel een dikke pil is, zal, met al deze interviews en artikelen, niet verbazen. De eeuwenoude bijbelteksten worden afgewisseld met de interviews, natuurfoto's en verhalen. Sommige gelovigen zullen met deze extra kopij wellicht moeite hebben – want wie durft er iets toe te voegen aan het Woord Gods? De argeloze lezer zal het lastiger vinden om een en ander terug te vinden. Voor de overzichtelijkheid zou het praktischer geweest zijn om alle groene informatie en interviews als extra katern toe te voegen aan de bestaande Bijbel. Het gebruikte dundrukpapier maakt het snel bladeren ook al niet zo makkelijk; maar anderzijds zou dik papier het boek nóg omvangrijker hebben gemaakt. 

Niettemin maakt deze Groene Bijbel duidelijk hoeveel er in de Joodse en vroegchristelijke traditie aandacht werd geschonken aan wat we nu 'groen doen' noemen. Hoewel niet meer verkrijgbaar in de boekhandel, is het e-book nog wel beschikbaar. Gelukkig maar, het boek biedt immers een hoop groene inspiratie. Of om met Jan Boersema te spreken: ‘Het gaat veel vaker in de Bijbel over de schepping dan over de drie-eenheid.’

Meer lezen? 'Met plastic scheiden eer je God'.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons