Achtergrond

Gaat China de klimaatkar trekken?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Toen Joyeeta Gupta in 1997 promoveerde op de gevolgen van klimaatverandering voor ontwikkelingslanden viel het haar op hoe ingewikkeld het hele spel van onderhandelingen is voor arme landen. Al was het alleen maar omdat landen als Ethiopië en Sao Tomé het vaak maar met één delegatielid moeten doen, terwijl delegatiereuzen als de VS en de EU met wel tweehonderd man vertegenwoordigd zijn op klimaattoppen.

Joyeeta Gupta is hoogleraar recht en beleid van klimaatverandering aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en professor waterrecht en -beleid bij UNESCO-IHE in Delft. Gupta heeft verscheidene boeken over klimaatverandering gepubliceerd en was een van de auteurs van het IPCC-klimaatrapport. Gupta is geboren in India maar woont sinds 1988 in Nederland.

Coalities op de wc
Gupta besloot daarom de handleiding ‘On behalf of my delegation‘ te schrijven met daarin handige tips als Wat moet je weten van IPCC-rapporten? Hoe zitten coalities in elkaar? En wat zijn de procedurele regels? Wat meer prozaïsche tips als sluit als eenzame vrouwelijke onderhandelaar coalities met anderen op het damestoilet – als je allebei je neus staat te poederen valt het statusverschil tussen een vertegenwoordiger van een groot en klein land immers ineens weg – haalden het niet. Toch was het boekje een daverend succes en werd het al snel in het Frans en Spaans vertaald.

Gupta denkt erover om een update van de handleiding te maken. Het spel van klimaatonderhandelingen is er de afgelopen tien jaar namelijk niet eenvoudiger op geworden. “De onderhandelingsteksten waren eerst niet juridisch bindend, maar tegenwoordig krijgen ze steeds meer dat karakter”, weet Gupta. 

Effectiviteit meten
Ook wordt er steeds meer gesteggeld over definities. Gupta: “Rijke landen moeten geld gaan betalen aan arme landen zodat zij de problemen van klimaatverandering kunnen opvangen. Maar voordat het Westen geld wil storten in het klimaatadaptatiefonds wil ze garanties over de effectiviteit van de hulp. Maar ja hoe meet je zoiets?” 

Wat betreft de patstelling tussen Amerika en China lijkt er de afgelopen tien jaar op het klimaatfront nauwelijks beweging te zijn. Beide landen weigeren bindende afspraken te maken over een forse reductie van de uitstoot van CO2. Toch heeft China volgens Gupta wel degelijk grote stappen gezet op het gebied van klimaat en waterbeheer. Het land zou zich zelfs weleens kunnen ontpoppen tot koploper. “In een sterk gecentraliseerd land als China, kunnen energiebesparende maatregelen erg effectief zijn.” Dat het land geen bindende afspraken wil maken over CO2-reductie is volgens haar tactiek. “Als China zegt, wij gaan akkoord en de VS doen dat niet, dan heeft China geen hefboom meer.” 

Hoopvolle beloftes
Het UNFCC, het klimaatbureau van de Verenigde Naties, maakte deze week bekend dat China, India en Brazilië forse toezeggingen hebben gedaan om hun CO2-uitstoot terug te brengen. China heeft beloofd om in 2020 de CO2-uitstoot met 40 procent t.o.v. 2005 te reduceren. India wil in diezelfde periode 20 procent minder CO2 uitstoten en Brazilië een derde.

 

Recessie“Van de VS hoeven we op dit moment niets te verwachten”, is Gupta’s inschatting. “Zeker als Obama geen tweede termijn haalt. Door de recessie heeft de gewone Amerikaanse man wel wat anders aan zijn hoofd dan het klimaat. In China en India is de recessie minder voelbaar. Dat zou verklaren waarom die landen meer openstaan voor CO2-besparende maatregelen. Kijk bijvoorbeeld naar het nieuwe vijfjarenplan van China daarin nemen het klimaat en het milieu een prominente positie in.” 

Dat de VS niet meewerken, vertraagt het onderhandelingsproces. “Het zou daarom goed zijn als andere landen met elkaar afspraken maken, ook al doet Amerika daar niet aan mee. Als anderen massaal schone technologie gaan aanschaffen dan gaan de Amerikanen daarin uiteindelijk ook wel mee. Amerikaanse bedrijven willen de boot heus niet missen.” 

Winst
Zijn we de afgelopen tien jaar met al die klimaatconferenties überhaupt iets opgeschoten? “Dat is te pessimistisch. De grote winst van het afgelopen decennium is dat alle landen nu bezig zijn om klimaatbeleid te ontwikkelen. In sommige landen blijft dat vooralsnog bij mooie woorden, maar klimaatverandering is zeker op de agenda komen te staan.”

Tien jaar OneWorld
Dit jaar bestaat OneWorld tien jaar. Reden voor ons om terug te blikken en vooruit te kijken op typische ‘OneWorld-onderwerpen’. Vanwege ons jubileum trakteren we onze lezers op nuttige, inspirerende en feestelijke top-10 lijstjes. Hier vind je de overige lijstjes en artikelen.

Foto boven: Smog boven Shanghai, (cc) Oliver Lauman.

 

 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons