Diplomaten in spe

Foto: Universiteit Leiden

Studenten Sidney Richards, Art de Heus en Ries Kamphof hebben een ambitieuze presentatie over Latijns-Amerika voorbereid voor het vak Democracy and Democratisation. Ze willen aantonen dat er een nieuwe theorie over democratisering voor dit continent nodig is, want gangbare theorieën lijken niet van toepassing.

'Latijns-Amerika is een atypisch geval', stelt Sidney. Kijk naar de geschiedenis: 'Het continent was vroeg onafhankelijk en heeft geen etnische oorlogen gekend, zoals Afrika.' Met een uitgebreide powerpoint-presentatie wandelt hij door de geschiedenis heen: de vreedzame dekolonisatie, de economische groei na de Tweede Wereldoorlog, de politieke afhankelijkheid in de tijd van de Koude Oorlog en de overgang van dictaturen naar democratieën.

Art en Ries gaan dieper op de typische trekjes van Latijns-Amerika in. Waarom is het opkomstpercentage bij de verkiezingen bijvoorbeeld zo laag? En hoe passen Argentinië en Brazilië in het plaatje? De gangbare theorieën gaan ook hier niet op, luidt de conclusie van de drie.

'Maar als er geen sluitende theorie is, waarom moeten we dan verschillende landen met elkaar vergelijken?' vraagt een Aziatische student zich af na de presentatie – hij heeft de zijne blijkbaar nog voor de boeg. 'Ik heb hier serieus m'n twijfels over.' Gelach in de collegezaal. 'Dit is geen natuurkunde', verweert docent Gerardo Scherlis zich. 'Om verklaringen te zoeken, heb je geen algemene theorie nodig. We hebben het hier over politiek.'

Overlap

De master International Relations and Diplomacy is gericht op studenten die bij een internationale organisatie of in de diplomatieke dienst aan de slag willen. Het programma is opgezet door de Universiteit Leiden en Clingendael, het instituut voor internationale betrekkingen. Het is ook interessant voor studenten die zich bezig willen houden met ontwikkelingslanden, zegt programmacoördinator Madeleine Hosli. 'Er is bijvoorbeeld aandacht voor conflicthantering in Afrika. De meerwaarde is dat wij overlap zoeken tussen diverse disciplines: niet alleen vakken op het gebied van internationale betrekkingen, maar ook van politieke economie en internationaal recht.'

Het vak Democracy and Democratisation, dat ook wordt gevolgd door studenten van andere leergangen, is geen verplicht onderdeel. Maar Margot van der Vossen en David Couture vinden het een zinvolle aanvulling. Margot vindt het programma 'heel uitdagend'. Zij is van Nederlandse afkomst, maar woont al jaren met haar ouders in de Verenigde Staten. Ze heeft een bachelor psychologie en een minor International Development and Conflict Resolution afgerond. 'Ik ben geïnteresseerd in internationaal ontwikkelingsbeleid, onderhandelingen en conflictmanagement.' David is Canadees en heeft een bachelor Business Administration (bedrijfskunde) en een diploma Public Administration (openbaar bestuur) op zak. 'Interessant aan deze master vond ik dat je stage kunt lopen. Bovendien leer je hier veel van de praktijk, zo dicht bij de internationale instellingen in Den Haag.'

Het is een pittige studie volgens Madeleine Hosli: 'De studenten moeten veel theorie verwerken. Ze schrijven papers, geven presentaties en doen onderzoek. Ze hebben geen tentamens en weinig contacturen in vergelijking met een bachelorprogramma.' Dat laatste was een struikelblok voor Margot: 'Zoveel zelfstudie was ik niet gewend.' David vindt het vooral lastig dat hij geen internationale betrekkingen heeft gestudeerd. 'Veel studenten kennen de gangbare theorieën, ik niet. Dat kostte me in het begin veel moeite.'

Duur

Elk jaar melden zich ongeveer honderd studenten aan, er is slechts plek voor 25. 'Wij zijn een post-initiële opleiding', legt Madeleine Hosli uit, 'dat wil zeggen dat we zelf kunnen bepalen wie we toelaten.' De toegelaten studenten – vooral afkomstig uit het buitenland en met heel verschillende achtergronden – zijn streng geselecteerd. 'Cijfers en kwaliteit zijn heel belangrijk bij ons, bovendien selecteren we op motivatie.'

Daarnaast zijn de kosten erg hoog. Is 12.900 euro per jaar niet een beetje veel voor een student? 'Het is een duur traject, ja', geeft Hosli toe, 'hoewel dit bedrag voor iemand uit de Verenigde Staten peanuts is, vergeleken met een opleiding aan Harvard. Maar om te voorkomen dat geschikte studenten afvallen vanwege de kosten, kunnen wij ze voordragen voor beurzen.' Margot heeft het geluk dat haar vaders werkgever meebetaalt aan haar studie, David heeft een lening moeten afsluiten.

Maar ach, geld is nu niet het belangrijkste, vinden ze. Waar het om gaat is dat ze een enorme kans krijgen. Een pluspunt vindt Margot vooral dat haar studiegenoten van over de hele wereld komen. 'Dat zorgt voor interessante discussies.' De groep doet veel samen. 'We vieren bijvoorbeeld elkaars feestdagen', zegt David. 'We zijn close met elkaar. Deze contacten zijn de meerwaarde van de opleiding.'