In Londen is sustainability sexy. Duurzaam is jong: vinyl clubavonden, underground folkconcerten, 16mm filmavonden. Duurzaam is lokaal gebrouwen cola, cocktails van gered fruit. Hier is het geen gek idee dat de Londenaren die geïnteresseerd zijn in duurzame voedselproductie, milieu, activisme en radicale samenwerking, óók hipsterachtige clubgangers zijn. Duurzaamheid in een hedendaags, grootstedelijk jasje, zonder jaren zeventig sentimenten of een zijig toontje.
Wat dat betreft is Londen een stad met twee gezichten. Aan de ene kant de kille metropool waar het om maximalisatie van financiële groei gaat, en aan de andere kant het lokale Londen van de nieuwe generatie milieuleiders, die laten zien dat duurzaam leven en activisme, hedonisme en plezier niet uitsluit.
Jarenlang leed Oost-Londen onder een slecht imago. De meest vervuilende industrie was er gevestigd en arbeiderswijken als Hackney en Whitechapel waren synoniem voor armoede, overbevolking, ziekte en criminaliteit. De Oost-Londense wijk Hackney bezit tegenwoordig een bloeiende derde sector van non-profits en grassroots organisaties waar empowerment, skill sharing, zero waste en community sleutelwoorden zijn. Van boederijwinkel (Farm:Shop) tot de gemeenschappelijke tuin Dalston Eastern Curve — er zijn genoeg mensen in Oost-Londen die groene levensstijlen pionieren.
Local
Vaak gaat het om een ontwikkeling die vooruitgang vanuit samenwerking vanuit de wijk of buurt zoekt. “Ik zie mensen en milieu als onderdeel van hetzelfde systeem en zoek naar inventieve en radicale vormen van samenwerking op lokaal niveau.” zegt Steve Wilson (28) oprichter van cultureel café The Russet. Een holistische filosofie (met een grassroots tintje) ligt ten grondslag aan alles wat The Russet doet. Van de naam — een appelboomras dat werd geplant door de Tree Musketiers, een milieuorganisatie met de missie kinderen te leren andere kinderen op te leiden tot actieve burgers – tot aan de ethische en lokale inkoop van ingrediënten. Al het biologische groente en fruit komt van urban farms in Noord-Londen en de cola wordt om de hoek gebrouwd en aangeleverd op de fiets. Koffie komt van een Londense malerij, ale uit de London Fields brouwerij en de bakker komt dagelijks met de bakfiets zuurdesem langsbrengen.
De eerlijke frisdranken zoals Dalston Cola werd door Wilson en mede twentysomething Duncan O’Brien opgericht tijdens de Olympische Spelen als tegenreactie op Olympische sponsor Coca Cola, die omliggende wijken als Hackney teisterden met commercialisering. “Mijn geheim? Wat geconcentreerd appelsap en rietsuiker voor zoetheid aan de kolanoot toevoegen, organische gember, een beetje vanille, wat citroen en sinaasappelschil en een aantal kruiden.”
Hackney zit vol met types als Wilson. Ze zijn jong, charmant, speels, positief en ondernemend en zetten de aanhoudende economische crisis en overheidsbezuiniging naar hun hand. Ook Sarah Bentley van Made In Hackney zet zich in op lokaal niveau met haar not-for-profit kookcursussen. Haar doel is een positieve eetcultuur te creëren rond duurzame voedselproductie voor Londenaren op een krap budget. In haar cursussen leert ze Londenaren vaardigheden, die je nodig hebt om gezond te leven voor weinig geld. Van broodbakken, groenten verbouwen, composteren, beitsen en foraging tot het maken van je eigen (eetbare) cosmetica.
Afval=productiemiddel
Wilson en Bentley zijn voorbeelden van een nieuwe generatie food entrepreneurs. Sociale ondernemers die meer geïnteresseerd zijn in duurzame voedselproductie en maatschappelijke winst, dan financiële winst. “Onze focus ligt op de gemeenschap, op progressieve en alternatieve vormen van samenleven en niet op het commerciële.” zegt Wilson, die als jonge chef in 2010 The People’s Kitchen oprichte in kunstclub Passing Clouds. Geïnspireerd op de zero waste movement en freeganism, biedt The People’s Kitchen iedere zondag een gratis banket aan met het doel bewustzijn te creëren rond voedselverspilling. Wilson vertelt: “Ik werkte tijdens de zomer op een festival en ontmoette een groep mensen die met waste foods werkt. Ze verwerkten groente- en fruit, dat anders weggegooid zou worden, in heerlijke smoothies en vers ijs. It just made so much sense. Het is fantastisch om te zien hoe afval op een constructieve manier benaderd wordt: om afval als productiemiddel te zien.”
Sinds November 2010 heeft The People’s Kitchen 5000 monden gevoed met 10 ton voedsel, dat anders in de prullenbak zou verdwijnen. “Als je je eenmaal gaat verdiepen, dan kom je erachter dat de hoeveelheid voedsel dat weggegooid wordt verschrikkelijk groot is. Tot wel 20 miljoen per jaar in de UK. De impact die afval op het milieu heeft, is bovendien aanzienlijk. Dat kan anders, dacht ik toen.” aldus Wilson.
Making Gardening Gangster
Dat het anders kan, vindt ook Nicky Spear, bestuurslid van The Peoples Kitchen en initiatiefnemer achter de nieuwe discussieavond ‘Food For Thought’.“We willen dat mensen een duurzame levensstijl serieus nemen, maar vooral ook leuk vinden.” zegt Spear. “Het laatste wat je moet doen is mensen vertellen wat ze allemaal fout doen, dus we proberen dit soort thema’s toegankelijk te maken door inspirerende projecten en mensen een podium te geven. We have inspirations like Ron Finley doing just this; making gardening gangster and sustainability sexy!”
[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_large”,”fid”:”19827″,”attributes”:{“height”:320,”width”:480,”class”:”media-image media-element file-media-large”}}]]
Dat is ook de insteek van Permanent Culture, een collectief van permacultuur ontwerpers, boeren en tuiniers, die cursussen aanbieden in permacultuur in verschillende cafés in Hackney. Ze helpen Londenaren een praktische en duurzame levensstijl te ontwikkelen. Bijvoorbeeld hoe je zelf een community garden opzet, een daktuin aanlegt of een verticale balkonmoestuin bouwt. Zo bevorderen ze bovendien hergebruik van verwaarloosde stedelijke ruimte in samenwerking met architectenbureau What If Projects Ltd, de lokale bewoners en de gemeente.
Deze sociale ondernemers in Oost-Londen laten zien dat persoonlijk ondernemen op basis van charme en eigenheid, magnetiserend werkt. In zekere zin profiteren sociale ondernemingen van de economische crisis in die zin dat het doortastende, maar ook zoekende mensen aantrekt die anders misschien niet op die plek terecht zouden komen. Zo kunnen ook in een onvermogend stadsdeel als Hackney, inwoners duurzaam leven.
“Begin gewoon met je eigen banket. Het enige dat je nodig hebt zijn: mensen, voedsel, ruimte en wat basic keukenspullen. Mensen zijn er in overvloed, winkels kampen met voedseloverschotten, ruimte is er genoeg en keukenspullen kun je gratis bij elkaar zamelen.” Aldus Wilson.
