“De oplossing ligt in de Somalische gemeenschap”

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

De ellende in Somalië heeft een dieptepunt bereikt. Door het geweld tussen regeringstroepen en opstandelingen zijn duizenden mensen op de vlucht geslagen. Meer dan drie miljoen mensen hebben dringend levensmiddelen nodig. Verder vergroten aanhoudende droogte en prijsstijgingen voor levensmiddelen de armoede onder de bevolking. Internationale hulporganisaties waarschuwen voor een enorme achteruitgang van de reeds zorgelijke toestand in Somalië. Andere hulporganisaties trekken zich zelfs terug uit het land, gezien de uiterst gevaarlijke situatie.

Wat is er aan de hand in Somalië?
"Doordat er in Somalië geen functionerende centrale overheid is, kan iedereen maar doen wat hij wil," aldus Farah. Sinds 1991 is er een burgeroorlog in Somalië. Na de val van het militaire regime van Siyyad Barre in 1991 werd de Somalische hoofdstad Mogadishu en de rest van het land onder de voet gelopen door clanmilities. Een aantal groeperingen strijdt om de macht in verschillende delen van het land. Verder zijn er piraten actief op zee. "De Transitional Federal Government (TFG) heeft de kans gekregen om in een paar jaar tijd de situatie in Somalië verbeteren. "Maar er is helemaal geen vooruitgang geboekt," zegt Farah. In 2006 is Ethiopië, volgens eigen zeggen uit bescherming, Somalië binnengedrongen. Het probleem is alleen dat de Somalische bevolking dit niet gelooft omdat Somalië en Ethiopië immers jarenlang elkaars vijanden waren. "Het is een chaos in Somalië," vertelt Farah. "Doordat er geen effectieve regering is, zijn zaken als ziekenhuizen, de coördinatie van het onderwijs en de infrastructuur niet goed geregeld. Ik denk dat inmiddels 70 à 80 procent van de inwoners analfabeet is." kinderen opgegroeid in de wanorde

Wetteloosheid regeert in het land. "Als iemand een ander vermoordt, kan hij gewoon op straat blijven lopen zonder dat de politie hem oppakt. Maar dan wel met de angst dat hij zelf wordt vermoord door de familie van het slachtoffer. Intussen zijn er jongeren die in deze wanorde zijn opgegroeid en niet beter weten. Zij kennen helemaal geen regering of school, zijn analfabeet en hebben geen kans op een baan. Het enige dat zij kennen, zijn de gewapende troepen waarbij ze zich aansluiten. Mensen die sinds het begin van de jaren negentig niet meer in Somalië zijn geweest, kunnen niet geloven hoe verwoest het nu is. Ik heb zelf tot mijn 20ste in Somalië gewoond. Alle mooie historische plekken die ik van vroeger ken, zoals het theater en het museum zijn weg. Ook het oudste deel van de hoofdstad Mogadishu is verwoest en verlaten. Als ik in een film zie hoe mooi het vroeger was, kan ik soms echt emotioneel worden."

Wat wordt er allemaal gedaan om de problemen op te lossen?
De hulporganisaties die nog aanwezig zijn, houden zich bezig met het verbeteren van de situatie in Somalië. Er worden scholen en ziekenhuizen gebouwd en er wordt voor medische hulp en voedsel gezorgd. Farah: "Onze partner in Somalië kijkt waar dringend behoefte aan is, bijvoorbeeld verbetering van de infrastructuur of nieuwe scholen. Ons project dat daaruit voortvloeit moet uiteindelijk zelfstandig kunnen voortbestaan. Het komt nog te vaak voor dat organisaties een school bouwen op een plek waar er bijna geen kinderen zijn. Dat is weggegooid geld. Het moet duidelijk zijn hoe de leraren betaald worden, dat de school in een buurt wordt gebouwd waar veel kinderen wonen enzovoorts. Maar om de situatie echt te verbeteren, is het natuurlijk noodzakelijk dat er een goed werkende regering komt." 

Waarom lukt het uw organisatie wel om in Somalië te opereren?
Bardera, de stad waarin onze organisatie is gevestigd, is strategisch niet zo belangrijk voor de vechtende partijen. IDP outside MogadishuIn de hoofdstad of steden waar vliegvelden of havens zijn, wil iedere groepering de baas zijn. Maar bij ons komen vooral veel IDP (Internal Displaced People) oftewel intern ontheemden. Hierdoor kan de sfeer overigens ook heel gespannen worden, maar niet zo gevaarlijk als in de andere belangrijke gebieden. Verder ziet de bevolking in Zuid- en Centraal Somalië, waar we werkzaam zijn, ons gewoon als inwoners. Blanke medewerkers van hulporganisaties daarentegen zijn sneller doelwit van aanvallen en ontvoeringen omdat men er vanuit gaat dat deze medewerkers rijk zijn. Maar zelfs medewerkers van onze organisatie vrezen wel eens voor hun leven. In principe blijft onze organisatie ondanks het gevaar gewoon doorgaan."

Waarom zijn de problemen nog niet opgelost?
"Ik denk dat de wereld en hulporganisaties moe zijn van de problemen in Afrika en vooral Somalië. Hierdoor voelen ze zich minder betrokken. Ook zijn er verschillende groeperingen in Somalië die hulp, soms onbewust, tegenwerken. Zo wilde de Spaanse afdeling van Artsen zonder Grenzen een ziekenhuis opzetten in Zuid-Somalië, want om bij een goed ziekenhuis te komen moeten de mensen daar wel honderd kilometer reizen. Bepaalde groeperingen zagen dit als hun kans voor een betere toekomst en eisten dat hen een baan werd aangeboden. De hulpverleners ontvingen zelfs dreigbrieven. Uiteindelijk werd het hen zo moeilijk gemaakt, dat ze zich niet meer veilig voelden en er niets meer van het ziekenhuis terecht is gekomen. Met Hirda proberen we de bevolking bij elkaar te brengen en ook bewust te laten discussiëren over hun gedrag en de gevolgen. Wij worden erkend door de gemeenschap en door de gesprekken beseffen de mensen dat zij het voor zichzelf verpesten. Als iedereen meehelpt, kan deze situatie worden opgelost," meent Farah.

Wat moet er volgens u gebeuren om de situatie te verbeteren?
Ethiopische troepen moeten weg uit Somalië. Maar eerst moeten internationale organisaties zorgen voor VN troepen die de vrede kunnen internationale samenwerkingbewaren in het land, totdat er een effectieve regering kan optreden.
Het zou ook handig zijn als de Somalische gemeenschap in Europa en Amerika iets soortgelijks had als het 'Sudan Forum'. Hierbij komen organisaties en diaspora vanuit verschillende groeperingen uit Soedan bijeen en kunnen zij hun mening aan de overheid doorgeven. Helaas is het vertrouwen van de Somalische gemeenschap in elkaar niet zo sterk. Maar met efficiënte ondersteuning vanuit de Nederlandse regering of de Europese Commissie moet het wel mogelijk zijn. De oplossing ligt dus eigenlijk in de Somalische gemeenschap zelf en bij diaspora in het buitenland. En juist daarom is de hulp van internationale organisaties om ondersteuning te bieden bij vredesonderhandelingen heel belangrijk.

 Manvrouw van de Wereld

Fatumo is uitgeroepen tot Vrouw van de Wereld bij OneWorld.nl

Verder moeten internationale hulporganisaties gebruikmaken van diverse kanalen als het hen niet lukt om in het land zelf te werken. Betrek migrantenorganisaties en diaspora bij jullie acties. Deze mensen hebben misschien familieleden of kennissen binnen de partijen, waardoor zij invloed kunnen uitoefenen op diverse groeperingen. Daarnaast kennen ze de cultuur en het land zelf beter. Ik geloof dat de situatie in korte tijd kan verbeteren. Dat is namelijk al eerder gebeurd. Ik hoop dat mensen met capaciteiten en kennis aan de macht komen. Ik weet zeker dat er genoeg geschikte mensen zijn en hoop dat ze snel boven water komen."

Stichting Hirda

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons