En dan nu eens iets positiefs. Dat verdienen de vele jonge Koeweiti’s die wél iets van hun land willen maken. Doorgaans geen zurige types die hameren op de voordelen van organische radijs, maar ultrahippe mensen die in Londen of Amsterdam hebben gezien dat organisch in is. En duur. Maar dat is het mooie, dat maakt hier juist niet uit, dat is zelfs beter, want duur is goed.
Daarom is het druk op de maandelijkse Qout-markt, een – laten we zeggen – boerenmarkt op zaterdagochtend. Hij wordt gehouden op de bovenste verdieping van een parkeergarage, omgeven door het handjevol wolkenkrabbers van Koeweit-Stad. Parkeerterrein, hijskranen, beton, cappuccino low fat, plantjes; Rotterdam in de woestijn.
Een jongen probeert fietsen aan de man te brengen. Een ander heeft fotolijsten van doorgeknipte creditcards gemaakt, en camerariemen van autogordels. Meisjes verkopen quinoa-salades en bruine boterhammen met organische avocado-spread en chilisnippers. Op een hoek staat een bandje covers van Amy Winehouse te zingen. Naast de winkel met yoga-outfits.
Hoopgevend
Onder de bezoekers een paar westerlingen, maar vooral veel Koeweiti’s. Dat is hoopgevend. Zo hoopgevend dat ik denk dat duurzaam binnen afzienbare tijd hét ding wordt in Koeweit. Serieus. Veel Koeweiti’s zijn outgoing, reizen veel, zijn nieuwsgierig en nemen dingen over. Jammer genoeg hoorden daar ook Crocs bij, maar dat terzijde.
Ik denk dat de grote franchisejongens, die hier de scepter zwaaien over het winkelaanbod, goed moeten opletten. Nu is het Starbucks, was het in Europa ook, straks zijn het Muna en Muneera met hun organische koffie van boertjes uit Jemen. Nu is het Gucci, was het in Europa ook, straks wil iedereen iets zonder label. Ketens raken uit, onafhankelijk raakt in.
Ketens raken uit, onafhankelijk raakt in.
De grote franchisejongens zien dat vast als een bedreiging of een lachertje, maar dat is het niet. Ronald McDonald begon vermoedelijk ook in zijn achtertuin met een paar hamburgers en een plakje augurk. En Hennes Mauritz verkochten vast en zeker handgemaakte regenlaarzen in een winderig Zweeds dorp. Wat klein maar goed is, wordt uiteindelijk groot (en minder goed). Dat is misschien jammer, maar zo gaat het. Als tegenbeweging poppen er dan weer nieuwe alternatieven op.
Geef de hipperds een plek
Als ik zo’n grote franchisejongen was zou ik nu eens niet wachten tot een keten elders in de wereld populair is. Niet handig, dan is-ie in wezen al over zijn beste tijd heen. Het komt ook niet erg origineel over en bevestigt het cliché dat de Golf-Arabier niks zelf verzint. Loop voorop, geef de hipperds een plek in je shoppingmall. Loopt het, dan lijf je ze in en open je razendsnel nieuwe zaken. Dan is Koeweit degene die de wereld iets nieuws brengt, ook wel eens leuk.
Mensen als Bibi zouden er wel oren naar hebben. Bibi is lid van de koninklijke familie, een achternichtje of zo, en verkoopt tientallen vintage handtassen van ultradure merken. Ik denk dat het haar tassen zijn. Ze heeft een stand op een andere blije markt ergens in de stad. De handtassen gaan voor een relatieve habbekrats weg.
“Het geld gaat naar studiebeurzen voor kinderen van arme immigranten hier in Koeweit”, zegt Bibi vrolijk. “Zo kunnen we eindelijk wat terug doen voor de mensen die dit land met hard werken draaiende houden”, vervolgt ze, net zo vrolijk. Ze vertelt ook hoe dol ze is op schoenen, handtassen en Amsterdam. “Waarom gaan we volgende week niet even?” zegt ze tegen een vriendin.
Geen verwassen truien, oren met gaten zo groot als autobanden of lappenjurken met kettingen met onduidelijke oosterse amuletten.
Niet de doorsnee goededoelenmevrouw
Bibi is duidelijk niet de doorsnee goededoelenmevrouw, en dat zijn de jongens en meisjes op de Qout-markt ook niet. Geen verwassen truien, oren met gaten zo groot als autobanden of lappenjurken met kettingen met onduidelijke oosterse amuletten. Ze zijn modern, zien er vaak uit om door een ringetje te halen, zijn zorgeloos én behoorlijk commercieel. Koeweit heeft de reformwinkeltijd overgeslagen.
Dat is niet alleen een verademing, het is de toekomst. Als Koeweit duurzaam wil worden, lukt het alleen als dat hip wordt. Nu lacht iedereen zich nog rot om een start/stop-systeem in auto’s (‘is ie stuk of zo?’), of een papieren boodschappentas. Maar als Bibi en haar vrienden het tot hip bestempelen, wil iedereen het. Dan wordt het op een dag muisstil bij het stoplicht en eten we niet langer meer brood dat zichzelf aanprijst met: ‘Will remain fresh through expiry date if stored at temperature not more than 24°C’.
