De CO₂-uitstoot van al het Nederlandse vervoer is twee keer zo hoog als nu wordt aangenomen door beleidsmakers. Het vervoer veroorzaakt hiermee ruim een kwart van de totale Nederlandse uitstoot. Dit verschil is vooral te verklaren doordat de uitstoot van de lucht- en scheepvaart niet voldoende wordt meegenomen. Deze soorten vervoer zijn ook niet meegenomen in klimaatafspraken zoals het akkoord van Parijs. De rest van het verschil in uitstootcijfers komt voort uit de onderschatte klimaatimpact van biobrandstoffen.
Carbon budget
Dit blijkt allemaal uit een studie van CE Delft, dat in opdracht van Natuur & Milieu, Greenpeace en Milieudefensie werd gedaan. Het rapport laat de daadwerkelijke CO₂-uitstoot van de volledige Nederlandse vervoerssector zien. Ook blijkt uit de studie dat de CO₂-uitstoot van de hele vervoerssector niet zal afnemen, maar juist toeneemt tot bijna de helft van de totale Nederlandse CO₂-uitstoot in 2050 als er geen aanvullend beleid komt.
Het lucht- en scheepvaartvervoer heeft een hoge CO₂-uitstoot, maar die wordt niet meegenomen in de berekeningen waarop Nederland haar klimaatbeleid baseert. Op internationaal vlak is namelijk afgesproken om deze uitstoot niet af te rekenen op individuele landen. Hierdoor voert echter vrijwel geen enkel land beleid om de CO₂-uitstoot van de lucht- en scheepvaart terug te dringen.
Het carbon budget, de hoeveelheid CO₂ die nog uitgestoten mag worden om de opwarming van de aarde te beperken tot een bepaald aantal graden, wordt over verschillende sectoren verdeeld. Zonder aanvullend beleid is dit budget voor 2040 al op wanneer de doelstelling is om de opwarming te beperken tot 2 graden. Wanneer we de opwarming willen beperken tot 1,5 graad zal het budget al in 2025 op zijn. De hoeveelheid CO₂ die daarna nog wordt uitgestoten door de vervoerssector, wordt afgetrokken van het budget van andere sectoren, die al ambitieuze doelstellingen hebben en veel moeite moeten doen om die uitstoot te verminderen.
Het kabinet heeft zich te lang rijk gerekend door gebruik te maken van onvolledige cijfers
Aanvullende maatregelen
Met het vervoersbeleid dat nu gebruikt wordt is het onmogelijk om de CO₂-uitstoot van deze sector te reduceren. “Het kabinet heeft zich te lang rijk gerekend door gebruik te maken van onvolledige cijfers”, zegt Kristel Lageweg, persvoorlichter van Natuur & Milieu. “Er is op korte termijn een stevig pakket aanvullende maatregelen nodig. Anders raken de Nederlandse klimaatdoelstellingen volledig buiten bereik.”
De Mobiliteitsvisie 2030 van de milieuorganisaties laat zien wat gedaan moet worden om over dertien jaar een duurzame vervoerssector te hebben. Nederlanders moeten zuiniger rijden en minder kilometers gaan maken om de CO₂-uitstoot terug te brengen. De lucht- en scheepvaart moet duurder worden, waardoor het minder gebruikt zal worden. Ook moeten de meeste auto’s 100% elektrisch rijden en dienen Nederlanders hun fiets vaker te gebruiken. Belastingverhoging op de meest vervuilende soorten brandstof zijn ook een effectieve maatregel.
Kabinetsformatie
Natuur & Milieu, Greenpeace en Milieudefensie roepen de politiek op om tijdens de kabinetsformatie de noodzakelijke maatregelen te nemen rondom deze kwestie. Maatregelen die op de korte termijn genomen kunnen worden, zijn bijvoorbeeld een kilometerheffing en verlaging van de maximumsnelheid. Dit zou direct voor minder CO₂-uitstoot zorgen. Ook maatregelen voor de lange termijn zijn nodig, zoals het inzetten van duurzamere brandstoffen en het investeren in de fiets- en OV-infrastructuur. Hierdoor zullen er minder files zijn en doordat de CO2-uitstoot dan fors daalt, zal de lucht gezonder zijn. Een totaalpakket aan maatregelen, zowel op de korte als op de lange termijn, is nodig om niet over het carbon budget heen te gaan.
