Achtergrond

De bijzondere band tussen Corsica en Curaçao

De kiezers op het eiland dat begint met een C hebben onlangs laten weten dat zij meer autonomie wensen, en op termijn wellicht volledige onafhankelijkheid. Het verbaasde Kees Broere niet. Een oude, door de jaren steeds terugkerende droom zou daarmee eindelijk in vervulling gaan.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Ik was er in augustus van dit jaar, op dat eiland dat met een C begint. En nee, dan heb ik het niet over Curaçao, waarvan ik me sinds april officieel een ingezetene mag noemen. Ik was op Corsica. En leerde daar zowel meer over het ‘eilanddenken’, als over de bijzondere band tussen Corsica en Curaçao.

Eilandbewoners, zo schreef Jan Brokken in zijn prachtige boek Waarom elf Antillianen knielden voor het hart van Chopin, zijn achterdochtig, of ze nu van Texel, Corsica of Curaçao komen. Het lijkt me een gezonde eigenschap. Voor wie op een eiland woont, kan de vijand immers uit alle windstreken komen opduiken.

Een migrant schopte het zelfs tot president van Venezuela

Op Corsica kwam die vijand onder meer uit Spanje, Italië en natuurlijk Frankrijk. Als we drie vijanden voor Curaçao zouden moeten noemen, zouden dat Spanje, Nederland en Venezuela kunnen zijn. En juist dat laatstgenoemde land, slechts tientallen kilometers van Curaçao verwijderd, blijkt ook in de geschiedenis van Corsica een bijzondere rol te hebben gespeeld.

Ik leerde erover op een tentoonstelling in een museum in de Corsicaanse plaats Corte. De eilandbewoners uit Europa bleken, ongeveer een eeuw geleden, om allerlei redenen enthousiaste migranten te zijn geweest. Menig Corsicaan was in Latijns-Amerika of de Cariben terechtgekomen. Een migrant schopte het zelfs tot president van Venezuela. En een enkeling kwam naar Curaçao.

Van het ene eiland naar het andere. Van C naar C. Over de culturele invloed van Corsicanen op Curaçao is mij niets bekend, in tegenstelling tot die van andere Zuid-Europeanen: de van oorsprong Portugese mensen, Joden en anderen, die al eeuwen op dit Caribische eiland vertoeven. Maar in het wantrouwen tegen ‘bezettende’ machten van buitenaf hebben de Europese en Caribische eilandbewoners elkaar waarschijnlijk uitstekend herkend.

Op Corsica kwam ik veel graffiti tegen waarin de weerzin tegen de Franse regering werd vertolkt. Ik dacht eerst dat het de restanten van een inmiddels armoedige verzetsstrijd waren, maar eenmaal terug op Curaçao kregen de onafhankelijkheidssentimenten voor mij steeds meer betekenis. Daarom verbaasde de uitslag van de recente verkiezingen op Corsica mij niet.

Nederlanders die terugverlangen naar het touwtje uit de brievenbus vinden het wellicht een onprettige eigenschap

Op Curaçao spelen dergelijke sentimenten momenteel vooral een politieke, en nauwelijks een maatschappelijke rol. Partijen hier, zoals de MFK van Gerrit Schotte, mogen graag hun vermeende weerzin uiten tegen de vroegere koloniale machthebber, tegen Nederland dus. Maar de bewoners hier weten dat zij in een autonoom land wonen en daarnaast een Nederlands paspoort hebben. Van dat laatste wenst slechts een zeer kleine minderheid afscheid te nemen.

Wat dan rest, is wat ik ‘wantrouwen als levensstijl’ zou willen noemen. Nederlanders die terugverlangen naar het touwtje uit de brievenbus vinden dit wellicht een onprettige eigenschap. Maar in kleine eilandgemeenschappen zoals op Curaçao of Corsica is het waarschijnlijk een gezond overlevingsmechanisme. Voor je het immers weet, zijn er weer nieuwe kapers op de kust.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons