Afrikaans fotografietalent in Amsterdam voor ‘visies op Afrika’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Het World Press Photo Festival 2017 werd woensdag geopend met een side-event gefocust op Afrika. Vijf fotografen – uit onder andere Egypte, Zuid-Afrika, Nederland en de Verenigde Staten – lieten door middel van selecties uit hun portofolio bewust en onbewust hun visie op Afrika zien. Wat valt op?

Everyday Africa

Geen continent werkt zo hard aan zijn imago als Afrika. Inmiddels zou je denken dat iedereen wel weet dat het grootste continent ter wereld meer is dan hongerbuikjes en burgeroorlog, en toch blijven er initiatieven komen met het doel Afrika positiever onder de aandacht te brengen. Waaronder het Instagram account Everyday Africa, dat inmiddels meer dan 325.000 volgers heeft en waarvan in maart 2017 een fotoboek verscheen.

Peter DiCampo, een van de oprichters van het Instagram account, laat weten gefrustreerd te zijn door het negatieve beeld van Afrika in de Westerse media. Daarom begon hij in 2012 de Instagram-feed samen met zijn Amerikaanse collega Austin Merrill, met wie hij werkte aan een journalistieke post-conflict opdracht in Ivoorkust,. De feed toont een breed scala alledaagse beelden uit verschillende landen. Sfeerbeelden van spelende kinderen op het strand, trouwpartijen, en straatverkopers. Maar ook portretten, landschappen en meer kunstzinnige foto’s. Zoals Lars Boering, de directeur van Word Press Photo, het terecht verwoordt: ‘sommige interessant, sommige zo-zo’.

En dat is precies de kracht van het account: een schijnbaar willekeurige stroom foto’s – waarbij toch enigszins is nagedacht over geografische diversiteit en een balans tussen arm en rijk – waarop de hele dag door iets te zien valt. En als er even geen nieuwe foto’s zijn gepost (op het officiële account of onder de hashtag #everydayafrica) is het net zo interessant om de discussies te volgen die onder de foto’s plaatsvinden. Ook snapshots uit deze commentaren – vaak aanmoedigend, ontroerd of gefrustreerd – hebben een plaatsje gekregen in het fotoboek.

Foto’s over herinneringen, revolutie en verlies

Hebben mensen er geen problemen mee dat dit account is begonnen door twee blanke Amerikanen? vroeg Lars Boering zich af. Natuurlijk zullen er altijd kritieken zijn, reageerde Peter DiCampo, maar op dit moment posten er bijna alleen jonge Afrikaanse fotografen op het account, dus in dat opzicht proberen ze wel degelijk het alledaagse Afrika te laten zien vanuit het perspectief van Afrikanen zelf. Een van deze contributors is Laura el-Tantawy uit Egypte, die ook tijdens de avond aanwezig is en haar werk laat zien.  

De kracht van beeld

Laura el-Tantawy presenteert haar fotoverhaal ‘In the Shadow of the Pyramids’, dat loopt van haar kinderherinneringen in Egypte tot haar persoonlijke ervaring met de Egyptische revolutie. Door haar voornamelijk bewogen en wazige foto’s wordt Laura ook wel ‘the blurry photographer’ genoemd. En toch zijn haar foto’s door het in beeld brengen van de chaos en emoties uiterst krachtig.

Minstens zo krachtig zijn de foto’s van veelvoudig Word Press Photo prijswinnaar Brent Stirton. Tijdens de avond zien we onder andere zijn werk Rhino Wars en Farm Murders (ook te bezichtigen op de World Press Photo tentoonstelling). Hijij laat weten voor het eerst de camera te hebben opgepakt toen hij geconfronteerd werd met anti-apartheid protesten in zijn geboorteland Zuid-Afrika in de jaren ’80. Na zijn jeugd in een caravanpark, bracht hij zijn eerste werkende jaren door in het leger in Angola en Mozambique, hoewel hij eigenlijk schrijver wilde worden. Maar op het moment dat hij mensen geboeid met een autoband in brand zag worden gestoken, kon hij niets anders doen dan een camera pakken en foto’s maken. Politieke frustraties en zijn fotografische talent motiveerden hem om door te gaan met fotojournalistiek en de camera nooit meer weg te leggen. 

Opkomend talent

Naast de wereldberoemde fotograaf Stirton staat de avond vooral in het teken van nieuw en opkomend Afrikaans talent. Zo vertelt Laura el-Tantawy fotografie vooral te gebruiken voor een persoonlijke zoektocht naar haar eigen identiteit en benadrukt ze redelijk onzeker te zijn over haar werk. Haar fotoverhalen laten zien waar zij vandaan komt en waar in haar leven zij zich op dat moment bevond. Foto’s over herinneringen, revolutie en verlies.

Ook Tshepiso Mazibuko, geboren in een township in Zuid-Afrika, laat weten nog erg in de ontdekkingsfase van fotografie te zitten. Net als Brent wilde zij eigenlijk schrijver worden en is ze min of meer toevallig op fotografie gestuit. Haar foto’s zijn inmiddels op verschillende exposities in Afrika en Europa te zien geweest en zijn met meerdere internationale prijzen bekroond. Ze houdt niet van de politieke kant van fotografie en worstelt hier erg mee. Wat je laat zien en wat je niet laat zien, geeft namelijk altijd een signaal af. 

Naast de ‘visies op Afrika’ van de hoofgasten van de avond, laat Juliette Garms – medewerker educatie bij World Press Photo – ook selecties van fotoverhalen van deelnemers aan de World Press Photo East & West Africa masterclasses zien. Tijdens deze masterclasses volgen opkomende Afrikaanse fotografen een intensieve cursus, gegeven door internationale topfotografen. Twee masterclasses met elk 14 deelnemers waarvan tenminste 10 in Pakhuis de Zwijger op de schermen worden geprojecteerd.

Iedereen die ooit in de grote zaal van Pakhuis de Zwijger is geweest, kan zich voorstellen wat een prachtig effect dit moet hebben; kundig genomen foto’s van onder andere hospices, jonge moeders in sloppenwijken, expat gemeenschappen en religieuze rituelen. Je hoort het publiek hun oeh’s en ah’s bijna fluisteren.  

Zo veel foto’s, zo veel visies. Reden genoeg om een bezoek te brengen aan de fototentoonstelling om de foto’s in je eigen tempo nog eens op je gemak te kunnen bekijken.

Het Word Press Photo Festival loopt van 20 tot 22 april in het compagnietheater in Amsterdam. De fototentoonstelling in de Nieuwe Kerk in Amsterdam is te bezichtigen van 14 april tot 9 juli.

De livestream van Visions on Africa is hier terug te kijken. 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons