Afrika heeft verschillende overeenkomsten ondertekend over waterzekerheid, maar heeft eenvoudigweg niet het geld om de benodigde infrastructuur voor iedereen aan te leggen, zegt waterexpert Mike Muller van de School of Governance van de Universiteit van Witwatersrand in Johannesburg.
Meer dan 800 miljoen mensen wereldwijd hebben momenteel geen schoon drinkwater. Ziekten die via water worden overgedragen, veroorzaken jaarlijks 3,5 miljoen doden, zegt de World Water Council (WWC).
Afrika ten zuiden van de Sahara gebruikt minder dan 5 procent van zijn watervoorraden. Het aanwezige water beschikbaar maken, is erg duur. Volgens de World Water Council is jaarlijks minimaal 650 miljard dollar nodig tussen nu en 2030 om wereldwijd de noodzakelijke infrastructuur aan te leggen.
SDG’s
Afrika profiteert nog nauwelijks van de investeringen in de watersector. Uit een vorig jaar gepubliceerd rapport van Afrobarometer, bleek dat 30 procent van de Afrikanen in 35 landen gebruik kon maken van een toilet, en dat slechts 63 procent stromend water had. Drieënnegentig procent had daarentegen beschikking over een mobiele telefoon.
“Wereldleiders realiseren zich dat sanitatie fundamenteel is voor de publieke gezondheid. We moeten nu handelen als we het Duurzame Ontwikkelingsdoel (SDG) 6 willen halen: veilig water en sanitatie voor iedereen voor 2030”, zegt Benedito Braga, voorzitter van de World Water Council.
“Water is essentieel voor sociale en economisch ontwikkeling in alle sectoren. Het is onder meer nodig om voldoende voedsel te produceren, voor stabiele energievoorziening en industriële stabiliteit”, voegt hij eraan toe. De WWC schat dat voor elke investering van 1 dollar, 4,3 dollar retour komt via lagere kosten van de gezondheidszorg.
Afvalwater
Wereldwaterdag richt zich dit jaar op de mogelijkheden van afvalwater. Volgens VN-Water kan dat op een veel betere manier benut worden dan nu het geval is. Slechts 20 procent van het afvalwater wereldwijd wordt op een goede manier gezuiverd of verwerkt. Meestal hangt dat samen met het nationaal inkomen van een land. In rijke landen wordt 70 procent van het afvalwater behandeld. In landen met een laag inkomen is dat volgens de VN slechts 8 procent.
“We moeten anders gaan denken op het gebied van waterbeheer, niet alleen om verdere schade aan kwetsbare ecosystemen te voorkomen, maar ook om duidelijk te maken dat afvalwater nuttig kan zijn, bijvoorbeeld als voedingsstof voor de landbouw”, zegt VN-Water.
Muller vindt dat in Afrika echter eerst gewerkt moet worden aan de levering van schoon water, voordat hergebruik van afvalwater in beeld komt. “In de focus op afvalwater reflecteert de behoefte van de rijke wereld om vervuiling te verminderen, het milieu te beschermen en technologie te verkopen”, zegt hij.
“Er zijn enkele grote steden waar gebruikt water behandeld en hergebruikt wordt. In andere steden is vraag naar onbehandeld water door peri-urbane boeren die het als mest willen gebruiken. Maar op plaatsen waar onvoldoende water is en rioleringen ontbreken, is behandeling van afvalwater nog geen prioriteit. Zonder watertoevoer is er ook geen afvalwater.”
Holistische benadering
Bijna 40 procent van de wereldbevolking heeft momenteel te kampen met waterschaarste. In 2025 kan dat percentage zijn opgelopen tot twee derde van de wereldbevolking, schat de WWC.
Clever Mafuta, Afrika-coördinator bij GRID-Arendal, een organisatie in Noorwegen die samenwerkt met VN-Milieu, zegt dat een geïntegreerde en holistische benadering nodig is op het gebied van watermanagement.
“Vooruitgang boeken op het gebied van veilig drinkwater is slechts tijdelijk een succes, als er geen aandacht is voor andere elementen zoals sanitatie en afvalwaterverwerking, vooral in steden”, zegt Mafuta. “Afvalwater eindigt vaak in drinkwaterbronnen. Als we afvalwater dus niet goed verwerken, kunnen we de winst die we boeken op het gebied van drinkwatervoorziening weer ondermijnen.”
