Achtergrond

Goedkope kleren tot elke prijs

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Ze had kasten vol met kleding, maar nooit iets om aan te trekken, vertelt Lucy Siegle in The True Cost. Maar dat was vroeger. In The True Cost, een documentaire over de internationale kledingindustrie van Andrew Morgan houdt de Britse modejournaliste Siegle een gloedvol pleidooi voor duurzame kleding en niet mee te gaan in de gekte die fast fashion heet, waarin een jaar 52 modeseizoenen kent en waarin kleding almaar goedkoper wordt.

Een Bengaalse fabrikant vertelt hoe dat in de praktijk werkt: "Een T-shirt kost in totaal 5 dollar, maar de inkoper wil de prijs verlagen tot 4 dollar, anders gaat hij naar een ander. Dan ga je overstag, want we hebben die opdracht nodig. Dan komt er een ander, en die wil vervolgens de prijs verlagen tot 3 dollar."

Goedkope kleren worden ergens anders betaald
De prijs van de almaar goedkoper wordende kleding wordt elders betaald: door kledingarbeiders in lagelonenlanden als India, Bangladesh of Cambodja, die een grijpstuiver verdienen met lange dagen keihard werken, vertelt regisseur Morgan in een voice-over.

Ook het milieu in goedkope productielanden heeft zwaar te lijden van het verven van stoffen en het looien van leer, en Morgan vraagt zich af waarom een industrie, waarin jaarlijks 3 biljoen (3 plus 12 nullen) dollar omgaat  en waar 1 op de 6 aardbewoners direct of indirect bij betrokken is, geen verantwoordelijkheid neemt voor de veiligheid van haar arbeiders en het milieu niet ontziet. Na de olie-industrie is de kledingindustrie de meest vervuilende bedrijfstak.

[[{“fid”:”37049″,”view_mode”:”file_styles_artikel_halve_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_halve_breedte”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Andrew Morgan, maker van documentaire The True Cost, vertelt over waarom hij een film over de uitwassen van de kledingindustrie wilde maken”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Andrew Morgan, maker van documentaire The True Cost, vertelt over waarom hij een film over de uitwassen van de kledingindustrie wilde maken”},”type”:”media”,”link_text”:null,”attributes”:{“alt”:”Why This Film? – ‘The True Cost'”,”class”:”file-file-styles-artikel-halve-breedte media-element”}}]]Andrew Morgan, maker van The True Cost, vertelt waarom hij een film over de uitwassen van de kledingindustrie wilde maken

Kledingindustrie vanaf begin verrot
Het is niet nieuw wat Morgan in The True Cost laat zien. In Nederland stelde Teun van de Keuken in de driedelige tv-documentaire 'De slag om de klerewereld' de omstandigheden van de kledingindustrie en het afknijpen van kledingproducenten ook al aan de kaak. Maar Morgan benadert het onderwerp breder, en begint bij de belangrijkste grondstof voor kleren, katoen, en hoe grootschalige productie ervan (80 procent is genetisch gemanipuleerd) in Texas de bodem uitput. De Indiase milieuactiviste Vandana Shiva vertelt hoe door het dure katoenzaad van de Amerikaanse multinational Monsanto plus diens chemische bestrijdingsmiddelen katoenboeren in India zo diep in de schulden raakten dat zij geen andere uitweg zagen dan zelfmoord te plegen. De film noemt een aantal van 250.000.

Na de olie-industrie is de kledingindustrie de meest vervuilende bedrijfstak

Andrew Morgan scherpt de contrasten flink aan om zijn punt te maken over een kledingindustrie waarin het alleen draait om de winst. Beelden van de glamourwereld van catwalks en Fashion Weeks in steden als New York wisselt hij af met opnamen van sloppenwijken en onafzienbare fabrieksruimtes vol naaisters bij wie de vermoeidheid op het gezicht staat te lezen, en van mannen die in leerlooierijen tot hun enkels in de chemicaliën staan.

Het verdriet van Shima in Bangladesh
Als een rode draad loopt het verhaal van naaister Shima Akhter (23) door The True Cost. Zij illustreert hoe het systeem van zo goedkoop mogelijk produceren de levens verpest van de mensen achter de naaimachines. Op haar twaalfde kwam ze van het platteland naar Dhaka om te gaan werken in de kledingindustrie voor een aanvangssalaris van tien dollar. Ze vertelt hoe zij en haar collega's werden geïntimideerd en geslagen werden als ze hun klachten uiten. Tranen stromen over haar wangen als ze vertelt dat ze een menswaardige behandeling wil. Ook is ze gedwongen haar dochtertje, Nadia, naar haar familie in een dorp buiten Dhaka te brengen, want door haar werk kan Shima niet goed voor haar kind zorgen. Maar dat het meisje daar naar school kan, geeft Shima hoop op een betere toekomst voor haar dochtertje.

Ook in de kledingindustrie draait alles om winst, toont de documentaire The True Cost

Kledingconsumenten opvoeden
De stoet van experts die aan het woord komen in The True Cost, zeggen allemaal in ferme taal  dat de kledingindustrie nu echt moet veranderen. Stop dit systeem, dat alleen gebaseerd is op materialisme, roept de Amerikaanse econoom Richard Wolf, en Livia Firth (vrouw van filmster Colin Firth) van Eco Age maakt zich kwaad over het Zweedse H&M: "Een t-shirt van vijf euro, dat kan niet." Dat Morgan de bad guys van deze kledinggigant niet te spreken krijgt, is jammer. Ook de stelling van de Safia Minney, oprichtster van duurzaam kledingmerk People Tree dat we 'op een keerpunt staan' blijft een beetje in het luchtledige hangen. Heel, heel langzaam lijkt er wel degelijk aan positieve veranderingen te worden gewerkt, deels ook door H&M. En er zit groei in merken als Armed Angels, die duurzaam produceren. Ook het Veiligheidsakkoord, dat fabrieken in Bangladesh veiliger moet maken is misschien de spreekwoordelijke druppel. Het is in ieder geval een harde afspraak om verbeteringen nu eindelijk door te voeren, al is het maar in een deel van de 3500 of 4500 fabrieken (niemand weet het werkelijke aantal).

Nu de consumenten nog opvoeden in hun kleed- en koopgedrag, want The True Cost is ook en vooral voor hen bedoeld.

Vanavond om 20 uur draait The True Cost in Pakhuis De Zwijger. De voorstelling van 11 juni is uitverkocht. De documentaire kan tegen betaling van $ 9,99 worden gedownload van de site truecostmovie.com.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons