Het gaat om een pilot rond e-onderwijs van het Nieuw Partnerschap voor de Ontwikkeling van Afrika (NEPAD), een Afrikaans initiatief om de economie van het continent aan te zwengelen en de onderwijsachterstand in in te halen. Internationale ICT bedrijven als Smart Technologies, Hewlett Packard, Nokia en Microsoft ondersteunen het NEPAD e-school project. Smart Technologies ontwikkelt momenteel een ‘blackboard’, een intranet waarmee een docent met honderden studenten tegelijk kan communiceren. Het bedrijf hoopt hiermee de infrastructuur te leggen voor een ingenieus systeem waarmee op afstand les kan worden gegeven.
Bijscholing leraren
De pilot beslaat zowel het bijspijkeren van de leerlingen maar ook dat van de leraren. Zo krijgen de leraren van alle 775 secundaire scholen in Ethiopië bijscholing via de computer. In Rwanda hebben bijna 2.000 lagere scholen elk twee PC’s in huis. E-learning heeft zich bewezen in landen waar een gebrek heerst aan goed opgeleide leerkrachten. In Ethiopië heeft meer dan de helft van het onderwijzend personeel geen lerarenopleiding doorlopen. In 2003 zette het Ministerie van Onderwijs een programma op om de achterstand langs elektronische weg goed te maken. Het land verdeelde sindsdien 16.700 computers in alle secundaire scholen. Leraren krijgen nu bijscholing via het systeem en leerlingen kunnen vakken volgen waarvoor ter plaatste geen leraren te vinden zijn. Het succes is zo groot dat de Ethiopische overheid nu ook de opleiding van de leerkrachten van alle lagere scholen in het land langs elektronische weg wil bijspijkeren.
Centra elektronisch onderwijs
Ook Kenia neemt deel aan het NEPAD-project. Zes secundaire scholen zijn er nu verbonden met het internet, en er zijn plannen om dat aantal uit te breiden tot 142. “We zitten nog in een demonstratiefase”, zegt Mary Mmayi, de Keniaanse verantwoordelijke voor het programma. “De bedoeling is dat er ook centra voor elektronisch onderwijs komen waar jongeren die niet terecht kunnen in de bestaande instellingen voor hoger secundair onderwijs, zich kunnen inschrijven.” Via een apart ICT Trust Fund, een samenwerking tussen de Keniaanse overheid en de privé-sector, werden in Kenia de voorbije jaren ook nog eens 362 pc’s verdeeld over 27 onderwijsinstellingen.
Ook Rwanda is een voortrekkersland als het gaat om e-learning. Bijna 2.000 openbare lagere scholen hebben elk twee pc’s gekregen terwijl 500 secundaire scholen elk op tien toestellen konden rekenen. Rwanda wil dat alle kinderen in het land met een computer leren omgaan. De stroomverzorging is een groot probleem in het arme land: op het platteland zijn veel scholen niet op het net aangesloten en in de steden blijft de stroom vaak een hele dag weg. Daarom probeert de overheid nu alle scholen te voorzien van zonnepanelen
Informatica als onderwijsmiddel
Maar e-onderwijs moet veel problemen overwinnen in Afrika. “We moeten leerkrachten blijven uitleggen dat elektronisch onderwijs nooit hun plaats zal innemen”, zegt Demissew Bekele, het hoofd van de ICT-afdeling in het Ethiopische ministerie van Onderwijs. Veel Afrikaanse leerkrachten hebben ook absoluut geen kaas gegeten van pc’s of het internet. “Lerarenopleidingen moeten aandacht besteden aan informatica als onderwijsmiddel”, vindt Edmond Were van het Onderwijsinstituut in Kigali.
