De Verenigde Naties ziet het budget voor preventie van hiv en andere SOA’s teruglopen en zit met de handen in het haar. Daarom kijken ze naar de private sector. De Durexen van deze wereld moeten het tekort helpen oplossen.
Smaakjes, ribbels, toeters en bellen
Van 20 tot 23 januari kwamen 50 condoomfabrikanten bijeen in Bangkok, Thailand. Zakenmannen en vrouwen werden uitgedaagd en verleid om hun rubbers te gaan verkopen in Afrika. Want ook hier willen mannen en vrouwen plezierige en onbezorgde seks, niet slechts bescherming tegen soa’s en zwangerschap. Mensen willen smaakjes, ribbels, toeters en bellen. Niet langer die naar rubber stinkende gratis condooms die de overheid en de VN verstrekken.
Condooms verkopen in Afrika is ook commercieel interessant. Met dichtbevolkte landen als Nigeria en Ethiopië is de markt gigantisch: bloeiende economieën met een jonge en groeiende seksueel actieve bevolking, stedelijk, hip en modern. Waar wachten de condoomfabrikanten nog op?
Daarmee is het Afrikaanse condoomtekort echter niet opgelost. Fabrikanten mogen de containers al vullen met condooms, maar donoren blijven nodig.
Kwetsbare groepen hebben geen geld
Afrika mag economisch groeien, maar groepen die onevenredig worden geraakt door hivinfecties, soa’s en ongeplande (tiener) zwangerschappen profiteren daar niet van. Arme, vaak jonge vrouwen, mensen in afgelegen gebieden en seks werkers hebben geen geld om condooms te kopen. Gerichte steun om hen van goede kwaliteit condooms te voorzien is van groot belang voor de publieke gezondheid. Laagdrempelige en voldoende toegang tot mannen en vrouwencondooms voor kwetsbare groepen is van levensbelang.
De markt voor vrouwencondooms is nog veel te jong voor marktwerking. Weinig mensen kennen het product en het is nog maar beperkt verkrijgbaar. Het vrouwencondoom heeft grote voordelen heeft ten opzichte van het mannencondoom. De vrouw heeft zeggenschap over haar eigen bescherming. De man hoeft niet te pielen op het moment suprême, hij past bij iedereen en de ring of spons brengt extra genot. Maar wist jij dat? Wie is bereid te betalen voor iets wat je niet kent?
Donoren kunnen helpen om het product aan de man en vrouw te brengen en om innovatie, variatie en concurrentie te stimuleren. Pas dan kan er sprake zijn van een markt. Het vrouwencondoom heeft veel mogelijkheden om onvergetelijke seks te bieden. En daarmee mensen te verleiden zich te beschermen.
Voorlichting, voorlichting, voorlichting
Goede seksuele voorlichting, op school en daarbuiten, gecombineerd met beschikbaarheid van condooms leidt tot veiligere seks. En daarmee tot minder soa’s en ongeplande zwangerschappen. Voorlichting breekt taboes, maakt seks bespreekbaar en leidt uiteindelijk tot vermindering van tienerzwangerschappen en hivinfecties.
Nederland is het visitekaartje van deze benadering. Bedrijven zullen de verantwoordelijkheid voor voorlichting echter niet op zich nemen en veel overheden schieten hier zwaar tekort. Dit is waar ontwikkelingsgeld – ook van Nederland – of misschien wel juist van Nederland – onmisbaar is.
Begrijp me niet verkeerd – veel Afrikanen, vooral in de steden, kunnen en willen zeker betalen voor condooms. Zeker als ze met aardbeismaak, ribbels en speeltjes komen die de seks ten goede komen. Maar extra hulp is nodig om mannen en vrouwencondooms beschikbaar en toegankelijk te maken voor iedereen. Preventie blijft per slot van rekening de slimste investering tegen hiv en andere soa’s. Hoog tijd dus voor donoren om een tandje bij te zetten en samen met het bedrijfsleven te zorgen dat de gemiddelde Afrikaan meer dan negen keer per jaar veilige seks kan hebben.
