Het is maar hoe je tegen dingen aankijkt. Je perspectief bepaalt de toekomst die je voor ogen hebt en dus het pad dat je uitstippelt. Zo is het ook met Suriname, haar regenwoud en haar natuurlijke hulpbronnen.
Aan de ene kant lijkt de goldrush alsmaar grotere vormen aan te nemen en heeft nu ook de staat Suriname via staatsmijnbouwbedrijf Grassalco aangekondigd nu zelf het goud uit de grond te zullen halen. Aan de andere kant zijn er de (internationale) milieudeskundigen die vol trots en blijdschap verkondigen dat Suriname het land is met het meeste oerwoud per hoofd van de bevolking en dat het land geld kan verdienen met het verkopen van zogeheten carbon credits.
Bedrijven en landen die met hun activiteiten volgens internationale richtlijnen teveel CO2 de dampkring instoten, kunnen bij een land als Suriname CO2- krediet (carbon credits) opkopen om zo nog meer koolstofmonoxide te kunnen uitstoten. Voorwaarde is dat wel dat het regenwoud van Suriname intact blijft. Ook schijnt Suriname een relatief grote voorraad onaangetast drinkwater te hebben. Water dat zij voor veel geld zou kunnen verkopen aan landen in de regio. Landen die kampen met vers water schaarste. Russel Mittelmeier is president-directeur van Conservation International en maakte deze suggesties en meer tijdens een radio interview. Volgens Mittelmeier’s berekeningen bestaat Suriname bestaat uit 94% ongerept regenwoud en is daarmee het land met het meeste ongerept regenwoud heeft per capita.
[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_original”,”fid”:”262″,”attributes”:{“height”:164,”width”:250,”style”:”float: right;”,”class”:”media-image media-element file-media-original”}}]]Ongerept
In Mittelmeiers perspectief is Suriname een gezegend land. Niet vanwege haar goud en andere natuurlijke hulpbronnen voorraden zoals bauxiet en aardolie, maar om die 94% ongerept regenwoud en dat vele verse, niet vervuilde drinkwater. Mittelmeiers constateert nog meer ontzettend heuglijke feiten zoals het gegeven dat Suriname in tegenstelling tot de rest van het Caribisch gebied geen orkanen, overstromingen, grote droogteperioden, zware regens en wat dies meer zij kent. Rijk worden door puur en groen te blijven is de toekomst die Mittelmeiers Suriname voorhoudt.
Ik was blij verrast toen ik dit alles hoorde uit de mond van zo’n zwaargewicht binnen internationale milieukringen. Tegelijkertijd vroeg ik mij af hoe goed Mittelmeier het Surinaams regenwoud kende. Of hij wist van de resultaten van onderzoeken van kwikvergiftiging in het binnenland van Suriname. Van de rivieren en kreken die vervuild waren geraakt. Onderzoeken gedaan door voornamelijk Amerikaanse researchers had dit allemaal uitgewezen. Of hij wist van de enorme kraters die dwars door het ongerept oerwoud worden achtergelaten nadat de gronden zijn uitgemijnd en alle goud, bauxiet en steenslag eruit is gehaald.
Mittelmeier moet er van weten denk ik dan, maar hij rekent met cijfers en kijkt naar de toekomst, verder dan de huidige situatie. En zo kun je je realiseren dat inderdaad misschien 10 procent van die totale 94% ongerept regenwoud inmiddels is aangetast door mijnbouwactiviteiten, maar dan blijft er nog altijd een ruime 84% onaangetaste jungle over. Ook met dit cijfer zou volgens Mitteleier koploper in ongerept regenwoud blijven. Met zijn blijde boodschap met geld verdienen door de verkoop van carbon credits wil hij de regering een ander perspectief van geld verdienen voorhouden. Maar dan zou door de regering het roer onmiddellijk moeten worden omgegooid. En de kans daarop lijkt nihil.
Staat in goud
Enkele dagen na Mittelmeiers boodschap verkondigde een nog blijere Sergio Akiemboto, nieuwbakken directeur van Grassalco dat de Staat Suriname nu zelf in de gold mining business gaat en niet langer uitsluitend buitenlandse multinationals of private lokale ondernemers. Sinds de goudprijs wereldwijd zo hoog is geklommen, heeft de goldrush in switi Sranan haar hoogtepunt bereikt. Ook de regering lijkt verblinkt door al dat goud. Het staatsbedrijf heeft nu een goudmijnvergunning op zak voor twee concessiegebieden in het zuiden van Suriname: Maripaston en Goliath. Maar er is meer aan de hand. De goudkoorts kent ook zijn prijs. Op verschillende goudvelden van Suriname hebben zich al verschillende onlusten voorgedaan met zelfs een dode als gevolg.
Eind oktober raakten goudzoekers te Maripaston slaags met de veiligheidsdiensten van de Commissie Ordening Goudsector. In een poging de rellen te zussen, kwam een goudzoeker te overlijden als gevolg van een kogel uit de pistool van een veiligsman. Al maanden gonzen de geruchten dat de pogingen tot ordering in de goudvelden door de regering een verkapte manier zouden zijn vanuit de regering om haar mensen zelf het goud uit de grond weg te halen. De goudzoekers zelf klaagden steeds vaker dat zodra een goudader ergens werd gevonden, zij werden verjaagd door veiligheidsmensen van de Commissie Ordening Goudsector onder het mom van ordening.
Broer van parlementariër Ronny Brunswijk, de heer Leo Brunswijk, verkondigde dit zelfs openlijk in de media. Op diens beurt beschuldigde de voorzitter van de Commissie Ordening Goudsector, Gerold Dompig, dat het Leo Brunswijk was die goudbelangen heeft in het Maripaston gebied en daarom van zich liet horen. Volgens Dompig verhinderde de ordening dat Brunswijk nog langer ongestoord zijn gang kon gaan.
[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_original”,”fid”:”263″,”attributes”:{“height”:167,”width”:250,”style”:”float: right;”,”class”:”media-image media-element file-media-original”}}]]Eerlijke verdeling
En toen was er dus plotseling Akiemboto Grassalco directeur Sergio Akiemboto (midden) in gesprek met de plaatselijke goudzeokers.die aankondigde dat Grassalco goudmijningsplannen heeft waar iedere, ook de lokale bewoners en bestaande goudzoekers van zullen profiteren. Want de goudzoekers moeten voortaan aan belastingafdracht doen en mogen alleen volgens een soort huursysteem straks mijnen op de concessie van Grassalco. Via een speciaal sleutelverdelingssysteem zal ook de lokale bevolking in de omliggende dorpen een deel van de maandelijkse goudopbrengsten ontvangen deelde Akiemboto mee.
Trots toonde hij dat al in september van dit jaar – dus nog voor de onlusten te Maripaston van eind oktober – zijn bedrijf alle rechten op het mijnen van goud voor Maripaston en een tweede gebied, genaamd Goliath, had verkregen. Kordaat kondigde hij aan dat niet langer de Commissie Ordening Goudsector, maar zijn bedrijf zorg draagt voor ordering en dus rust in het Maripaston gebied.
Mij gaat het niet zozeer om wie het goud uit de grond haalt, welk overheidsorgaan precies ordent en welke niet, maar om de gevolgen van het halen van goud uit de grond en naar wie alle opbrengsten gaan. Het is een goede ontwikkeling dat goudzoekers ook belasting moeten betalen en helemaal blij ben ik dat nu geld zal gaan naar de mensen wiens omgeving vernietigd wordt: de lokale bewoners.
Tegelijkertijd hou ik mijn hart vast. Zal Grassalco, zal deze regering zich werkelijk houden aan deze belofte van het delen van het goud-geld? En hoe zit het met die andere belofte, dat nu eindelijk kwikvrij zal worden gemijnd?
Ook vraag ik mij af. Is al dat goud-geld – ook al zal dat straks eerlijk worden verdeeld – de verwoesting van het ongerepte binnenland van Suriname waard? Moeten we niet de suggestie van die blije Amerikaanse milieudeskundige opvolgen en gewoon het goud in de grond laten en carbon credits gaan verkopen?
Mij lijkt het dat in deze moeilijk een tweesporen beleid kan worden blijven gevoerd en goud blijven winnen op steeds grotere schaal en ons internationaal blijven profileren als het land met de grootste hoeveelheid ongerept regenwoud per inwoner. Ik zou zeggen, ga voor behoud van het regenwoud en laat dat goud. En als je al goud mijnt, doe dat in de nu bestaande gebieden. Baken die af en neem het besluit om de rest ongerept te laten. Die goudprijs blijft niet eeuwig hoog. En eens uitgemijnd is altijd uitgemijnd.
Groene Apotheek
Het intact houden van het oerwoud heeft twee andere voordelen. Suriname kan zich verder ontwikkelen tot eco toeristische destinatie. En volgens hoogleraar Farmacologie Dennis Mans aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname kan Suriname zich ontwikkelen tot de Groene Apotheek van de wereld. Volgens Mans kan dit als Suriname geld stopt in het doen van grootschalig plantonderzoek en het opzetten van laboratoria en fabrieken om zo de medicinale kracht van planten uit het Surinaams regenwoud om te zetten in producten voor de verkoop zoals medicijnen maar ook beauty producten zoals zeep en shampoo, allemaal bestemd voor de wereldmarkt. Mans schat de jaarlijkse potentiele opbrengst 2.4 miljard Amerikaanse dollar op jaarbasis.
