Achtergrond

Toerisme brengt rust

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Delen in de opbrengsten van het toerisme maakte een eind aan de vele, soms heftige conflicten tussen de lokale bewoners en het Bwindi nationaal park in Oeganda, bekend om zijn berggorilla’s. Dat is het grootste effect van de verschillende toerismeprojecten sinds 1993, concludeert Wilber Ahebwa in zijn proefschrift waarop hij deze week in Wageningen promoveerde.

Bij de instelling van het Bwindipark mochten de lokale bewoners het bos niet meer in om hout te kappen, te jagen of voedsel te verzamelen. Dat leidde tot flinke onrust, zoals brandstichting en zelfs het doden van gorilla’s. Aan die onlusten kwam een einde door de bevolking te laten delen in de opbrengsten van het toerisme.

Verschillende projecten
Maar er is wel een groot verschil tussen de projecten, ontdekte de Oegandese onderzoeker. Hij keek naar drie verschillende aanpakken. Het kleinschalige Community Based Tourism project is opgezet en wordt gerund door bewoners van een dorp. Alle baten komen ten goede aan de bevolking.

Bij het Tourism Revenu Sharing program, geïnitieerd door de overheid, gaat een deel van de entreegelden van de bezoekers in een pot die besteed wordt aan projecten voor de hele regio. “Hier worden de opbrengsten verdeeld over veel meer mensen en is het effect dus minder zichtbaar, vooral voor mensen die verder weg van het park wonen”, aldus Ahebwa.

Een derde vorm is een combinatie van privé en publiek. De gemeenschap sluit hierbij een overeenkomst met een private partij over de exploitatie van een dure lodge. De toerist betaalt 600 dollar voor een overnachting. Hiervan gaat 85 dollar naar het dorp. “Dit project zorgt voor conflicten binnen de gemeenschap, omdat niet duidelijk is met welke dorpelingen het contract is afgesloten. Lokale partijen vechten het contract aan omdat ze zich buitengesloten voelen.” Bovendien heeft de investeerder voor mekaar gekregen dat hij zes van de acht vergunningen (à 500 dollar) krijgt, die dagelijks worden afgegeven om gorilla’s te kijken in het park. “Die oneerlijke concurrentiepositie zet kwaad bloed.”

Beste project
Meest succesvol is het project dat helemaal wordt gerund door de kleine, lokale gemeenschap. Dat heeft twee redenen, zegt Ahebwa. “Het is erg goed georganiseerd, democratisch van opzet en transparant. Ieder weet waar hij of zij aan toe is. Daar komt bij dat het project op een gunstige plek ligt, vlakbij de ingang van het park.”

Via dit project vinden de meeste geldoverdrachten plaats naar de lokale mensen. Een deel hiervan wordt zelfs opzij gezet om micro-kredieten te verschaffen. Het gros van de opbrengsten wordt besteed aan kleine gezondheidscentra, scholen en de aanleg van wegen en waterpompen. Tevens hebben vijftig man een baan dankzij het toerisme.

Foto: Jeroen Geurts

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons