Het centrum voor ontwikkelingsstudies in Nijmegen, Cidin, heeft onlangs veldwerk gedaan bij 315 koffieproducenten in de Las Segovias regio in noord Nicaragua. De onderzoekers vergeleken 150 bij Max Havelaar aangesloten producenten (75 biologische en 75 gewone), 45 boeren die aan Rainforest Alliance leveren, 45 boeren aangesloten bij Café Practices (Starbucks) en 75 boeren die bij geen enkel programma zijn aangesloten.
| Koffie verkeerd?
De vraag wat eerlijke koffie is, ligt momenteel ook bij de Alkmaarse rechtbank voor. Sara Lee (Douwe Egberts) heeft de gemeenten Alkmaar en Den Helder aangeklaagd omdat het hun besluit om uitsluitend Max Havelaar koffie te schenken oneerlijk vindt. De gemeenten zouden andere duurzame keurmerken uitsluiten. |
Voor zijn uitspraak kan de Alkmaarse rechter het Cidin-onderzoek niet gebruiken omdat Utz Certified, het label dat aan Douwe Egberts levert, niet in deze studie is opgenomen. Utz Certified zou qua voorwaarden wel lijken op de Rainforest Alliance. Pikant detail aan de zaak is dat Sara Lee wordt bijgestaan door Solidaridad-directeur Nico Roozen, een van de oprichters van Stichting Max Havelaar. Bron: Trouw.
Uit het onderzoek bleek dat koffieboeren van Max Havelaar weliswaar de hoogste prijs krijgen voor hun product, maar niet veel meer dan andere labels. De koffieoogst bij de boeren die leverden via Rainforest Alliance en Café Practices was daarentegen een stuk groter en de kwaliteit van de geleverde koffie was ook beter. De FairTrade koffieboeren (Max Havelaar) bleken over het algemeen namelijk minder goede teeltpraktijken te gebruiken dan de bij andere keurmerken aangesloten boeren.
Beperkte impact
Het Cidin constateert dat Rainforest Alliance en Café Practices de koffieboer op lange termijn uitzicht bieden op een betere prijs. Het belangrijkste onderscheidende voordeel van Max Havelaar, het hanteren van een bodemprijs voor koffie, heeft dus maar een beperkte impact. Wel bleek uit het snelle herstel na orkaan Mitch dat boeren die zich onder Max Havelaar in coöperaties verenigen, weerbaarder zijn. Aan de andere kant blijken sociale programma’s die Max Havelaar uitvoert onder andere om vrouwen weerbaarder te maken, nauwelijks effect te hebben.
De onderzoekers eindigen hun rapport met de conclusie dat Max Havelaar voor boeren die voorzichtige stapjes op de wereldmarkt beginnen te zetten, een goed instaplabel is. Als ze vervolgens hun concurrentiepositie op die wereldmarkt een boost willen geven kunnen ze beter investeren in innovatie en kwaliteit zoals bij andere labels wordt gedaan.
Heeft het nog wel zin om voor Max Havelaar te kiezen als dat voor de boeren in ontwikkelingslanden geen verschil maakt met andere keurmerken? Discusieer volgende week dinsdag hierover mee tijdens het debat ‘De toekomst van fair trade’ dat door Lux en het Cidin om 20.00 in Nijmegen wordt georganiseerd.
|
Max Havelaar veranderde het koffielandschap Sinds Stichting Max Havelaar in 1988 werd opgericht om kleine koffietelers een eerlijke prijs voor hun bonen te geven, is het koffielandschap drastisch gewijzigd. Waar grote concerns als Sara Lee (Douwe Egberts) aanvankelijk weinig in het idee zagen om koffietelers die vermalen dreigden te worden op de wereldmarkt een gegarandeerde prijs voor hun product te bieden, hebben ook zij gaandeweg meer oog gekregen voor de omstandigheden waaronder het bakkie troost geproduceerd wordt.
Een gegarandeerde prijs is weliswaar nog steeds uit den boze maar concerns als Starbucks, Sara Lee, Nestlé, Kraft en Ahold kopen wel koffie in van keurmerken als Rainforest Alliance, Café Practices en Utz Certified. Deze labels ondersteunen koffietelers door lange termijn afspraken over afname met ze te maken en hanteren strenge groene en sociale regels voor de productie van de koffie. Koffie met het FairTrade-label heeft inmiddels wereldwijd een marktaandeel van grofweg 2 à 3 procent. Andere duurzame keurmerken hebben inmiddels een gezamenlijk marktaandeel van ongeveer 25 procent. |
