Way to Go: Vrouwen als ruggengraat van ontwikkeling

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Deel 3: Simon van der Maal (73), Geldrop, is coördinator projecten bij Stichting Samenwerking Geldrop-Burkina Faso. Hij is gepensioneerd, heeft tien jaar bij Philips als assistent in de ontwikkeling van o.a. videorecorders gewerkt en ook negenentwintig jaar als HR-manager bij Philips in diverse productdivisies.  

Wat doet Stichting Samenwerking Geldrop-Burkina Faso?
“De stichting onderhoudt contact met groepen vrouwen of gehandicapten in drie regio’s in Burkina Faso om hen te helpen om beter voor zichzelf te kunnen zorgen. We proberen de allerarmsten een duwtje in de rug te geven zodat ze daarna zelfstandig verder kunnen. Wij realiseren geld voor hun projecten, wat betekent dat ze een deel van de kosten moeten terugbetalen, meestal de helft.

In 2013 hadden we bijvoorbeeld drie projecten voor gehandicapten: driewielers waarmee zij uit het isolement kunnen komen. We hebben winkelfietsen laten maken, waarmee vrouwen spullen op straat kunnen verkopen in plaats van te bedelen. Ten derde hebben we veel projecten waarbij Burkinezen kippen, geiten of schapen kunnen fokken. Hiermee verdienen zij geld en kunnen ze de investering deels terugbetalen.

Dit alles doen we samen met de commissie Zending, Werelddiaconaat en Ontwikkelingssamenwerking (ZWO) van de protestantse kerk te Geldrop. In 1999 is de stichting opgericht om ook mensen buiten de protestantse kerk erbij te betrekken, zoals katholieken en scholen.”

Simon van der Maal met vertegenwoordigers van Femmes BatantesSimon van der Maal met vertegenwoordigers van Femmes Batantes

Hoe bent u bij de Stichting terecht gekomen?
“De oprichter van Stichting Samenwerking Geldrop-Burkina Faso, Herman Bouwman, deed in 1994 een oproep wie er mee wilde naar Burkina Faso en daar heb ik ‘ja’ op gezegd. Bouwman is lid van de protestantse kerk in Geldrop en ik ben met hem meerdere keren op bezoek geweest in Burkina Faso.

In 1995 ben ik voor het eerst met drie anderen naar Burkina Faso geweest. Dat eerste bezoek en de mensen die ik daar heb ontmoet hebben zoveel indruk op mij gemaakt dat ik dacht: ‘daar is een hoop werk te doen en daar ga ik aan meewerken’. Ik zag mensen die met weinig toch tevreden waren. Een waterpomp voor irrigatie leverde veel op, maar ook verlichting in een school waardoor kinderen ´s avonds op school huiswerk konden maken. Of een kraamkliniek waar vrouwen veilig konden bevallen. Toen ben ik het werk van Stichting Samenwerking Geldrop-Burkina Faso gaan ondersteunen en sindsdien houd ik me bezig met de projecten.”

Hoe werken jullie samen met de partner in Burkina Faso?
“Sinds vorig jaar augustus zijn we gestopt met de samenwerking met Fondation Bouman pour le Sahel (FBS) als partner in Burkina Faso. Zij gaven ons onvoldoende openheid over de besteding van het geld. Nu hebben we een nieuwe stichting gevonden: le Tisserin. Zij dienen vanuit Burkina Faso namens aanvragers de projecten in bij ons. Dit zijn bijvoorbeeld pompen, gereedschap, winkeltjes, (winkel)driewielers en boerderijtjes waar men dieren kan fokken en geld mee kan verdienen.

We hebben een aantal criteria gegeven waar we op selecteren: we ondersteunen bijvoorbeeld geen individuen en geen mannengroepen omdat de laatste minder betrouwbaar zijn. En we hebben ook drie regio’s waar we projecten doen. Op basis daarvan doen zij vooronderzoek en kijken ze of een project zinvol is ja of nee. Als zij vinden van wel, dan sturen zij het project op naar ons met het verzoek om daar geld voor bij elkaar te halen. Als wij het ook een goed project vinden gaan wij er geld voor ophalen, le Tisserin zorgt dan voor de uitvoering, begeleiding en rapportage.”

DriewielersDriewielers

Hoe werven jullie fondsen?
“Wij werven alleen in Nederland. We hebben een constante stroom van inkomsten van de leden van de protestantse kerk. Daarnaast hebben we inkomsten uit speciale acties, zoals sponsorlopen of uitgifte van aandelen om een vrachtwagen met hulpgoederen naar Burkina Faso te kunnen sturen. De aandelen worden later terugbetaald uit de opbrengst van de verkoop van de vrachtwagen. Verder nemen mensen spullen mee wanneer ze in Burkina zijn geweest en die worden hier verkocht op markten en in de kerk. Samen met de subsidie van Wilde Ganzen hebben we de afgelopen jaren een omzet van ongeveer 50.000 euro per jaar. Dat is maar klein als je het vergelijkt met Unicef of Plan, natuurlijk. Wij zijn maar een heel klein spelertje, maar dat geeft helemaal niet.

Wij hebben het voordeel dat we direct contact hebben met de mensen in Burkina: met de groepen, met het dorpshoofd en zijn vrouw in de regio Zimtanga. Dat is heel waardevol en dat is ook voor onze donateurs van belang. Zo kunnen we van tijd tot tijd vertellen wat de stand van zaken is. Eens in de drie jaar komen er ook mensen uit Burkina naar Geldrop. We willen wederzijdse contacten onderhouden. Dan kunnen zij zien hoe wij leven en wat we doen, om hen een indruk te geven van Nederland en van hun partner. Zelf gaan we gemiddeld eens per jaar op projectbezoek in BF en dat betalen we zelf, want het mag niet gaan ten koste van de projecten.”

Hoe kun je jezelf overbodig maken?
“Als de mensen terugbetaald hebben, zit ons werk er op. Het liefst doen we projecten waarbij mensen zelf geld kunnen verdienen, dat ze kunnen zeggen: ‘dit is ons project.’ Dat is goed voor hun zelfvertrouwen en verantwoordelijkheidsgevoel. En dat is dan vooral voor vrouwen. We hebben in het verleden ook wel projecten met mannen gedaan, maar daar zijn we mee gestopt omdat dat slechte resultaten opleverde. Vrouwen zijn verantwoordelijk voor veel zaken, zoals het verzorgen van kinderen, eten maken, op het land werken, kleding maken en wassen en water en hout halen.

De projecten die vrouwen aanvragen hebben altijd betrekking op verlichting van hun werk, waardoor er meer tijd is voor andere zaken. Neem bijvoorbeeld het werken in een groentetuin om producten te kweken en later te kunnen verkopen op de markt. Vrouwen zijn veel meer de ruggengraat van de samenleving en van de ontwikkeling dan mannen.”

Ontvangst door de bevolking van ZimtangaOntvangst door de bevolking van Zimtanga

Waar bent u trots op?
“Ik ben het meest trots op geslaagde projecten. Bijvoorbeeld het project met mensen met een handicap of werkloze jongeren, die schapen fokken en aan tuinbouw doen. Het loof uit de tuinen wordt gegeten door de dieren, en de poep van de schapen wordt mest voor de tuin. Dat zijn projecten die mensen vooruit helpen. Je moet mensen echt op de één of andere manier zelf verantwoordelijk maken voor het project. Ik ben ook trots als ik zie dat mensen van de opbrengst zinvolle dingen hebben gekocht, zoals een os, huishoudspullen of de schoolbenodigdheden van de kinderen.”

Wat zijn de toekomstdromen?
“Het bestuur van onze stichting is voor het merendeel gepensioneerd. Op een gegeven moment wordt dat een probleem. Daarom hoop ik dat ons werk door anderen wordt overgenomen die het willen voortzetten. We hebben meer jongeren nodig. Als die er niet zijn, dan is het helaas pindakaas en zal het geld vanuit Geldrop naar een andere stichting gaan. Wel zullen we dan de directe contacten missen.”

Welke Way to Go wilt u anderen meegeven?

“Wees kritisch en eis transparantie. Je moet zorgen dat je een goede verantwoording krijgt over het geld dat je die kant op stuurt. En kijk naar het soort projecten wat je doet: geef niet alleen, maar vraag er ook wat voor terug. Op die manier creëer je een meer gelijkwaardige positie aan twee kanten. Ze zijn niet afhankelijk van ons, want als ze terugbetaald hebben kunnen ze zelf vooruit.

Van de toenmalige Nederlandse ambassade in Burkina hebben wij geleerd: doe geen dingen die de overheid hoort te doen, zoals gezondheidszorg, infrastructuur, of onderwijs. Daar moet je je niet mee bemoeien. Voor ons zijn dat veel te grote projecten en bovendien moeilijk om te monitoren, dus dat moet je niet doen.

Tenslotte heb je iemand nodig uit het land of het dorp zelf die er aan wil trekken. Diegene moet het voortouw nemen en laten zien dat het anders kan. Dit is nodig om een project echt te laten slagen. Bij ons zijn dat het dorpshoofd en zijn vrouw. In een ander dorp was er niet zo iemand, daar gebeurde niet zoveel, dus daar zijn we gestopt.”

Chef van Zimtanga

In de volgende Way to Go nemen we een kijkje bij een stichting in Brazilië!

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons