Het is misschien wel de meest omstreden vorm van ontwikkelingssamenwerking: begrotingssteun, ofwel rechtstreeks geld sturen naar regeringen van arme landen. Volgens critici zou dat vooral terechtkomen in de zakken van corrupte regimes. Een nieuw onderzoek laat zien dat dat vooroordeel de prullenbak in kan: landen die begrotingssteun kregen, doen het juist beter dan andere.
Het onderzoek is gedaan door het IOB, de Inspectie Ontwikkelingssamenwerking en Beleidsevaluatie van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Tussen 2000 en 2011 ontvingen 23 landen van Nederland in totaal EUR 1,75 miljard aan algemene begrotingssteun. Dit is ongeveer 3,4% van de totale Nederlandse hulp in deze periode. De meeste steun ging naar Burkina Faso, Ghana, Mali, Mozambique, Tanzania en Uganda.
Het IOB concludeert dat algemene begrotingssteun een goed instrument kan zijn om het beleid in ontwikkelingslanden te ondersteunen. De hulpvorm heeft bijgedragen aan economische groei en de uitbreiding van sociale voorzieningen, waaronder vooral onderwijs en gezondheidszorg. Zo verbeterde in Zambia de onderwijsdeelname onder de armste groepen van 51% naar 73%. In Vietnam steeg de totale onderwijsdeelname van 72% naar 92%. Het financieel beheer en democratische controle verbeterden eveneens. Maar begrotingssteun is niet geschikt om grote hervormingen na te streven als een ontvangende overheid daar niet achter staat.
Milde Boekestijn
Het IOB-rapport verscheen al enkele maanden geleden, maar de resultaten werden gisteren in Scheveningen besproken met onder meer minister Ploumen van buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking. Een opvallende betrokkene bij het onderzoek is oud-Tweede Kamerlid voor de VVD Arend Jan Boekestijn, die als kamerlid uiterst kritisch was over begrotingssteun. Hij maakte deel uit van de referentiegroep van het IOB-rapport. Volgens dagblad Trouw toonde hij zich tijdens zijn voordracht op de conferentie gisteren een stuk milder. “De conservatieven in dit debat, die altijd wezen op de corrupte regimes, hebben, met dit IOB-rapport in de hand, een probleem.”
Het rapport is hier te downloaden.
