“Habibi, habibi!” Het publiek gaat in polonaise door de voetbalkantine van SVS in het Brabantse Stevensbeek. De driekoppige Syrische MAN-band (Mazen, Ahmed en Nard) zingt en begeleidt het vrolijke Arabische liefdeslied op gitaar en accordeon. De muzikanten ontmoetten elkaar in het asielzoekerscentrum aan de rand van het dorp, een voormalige gevangenis die zo’n negenhonderd mensen herbergt, vooral uit Syrië en Eritrea.
Samen Stevensbeek
Nard heeft een emmer klaargezet voor donaties. Niet voor MAN, maar voor Relight, het plaatselijke koor waarmee MAN meerdere keren optrad. “Een bedankje voor onze leuke tijd samen”, vertelt Mazen. Hun instrumenten kregen ze tweedehands en helemaal gratis, na een oproep van Samen Stevensbeek, een groep vrijwilligers die activiteiten bedenkt voor vluchtelingen en Stevensbekenaren.
Schaken op je telefoon
Zo waren er de cultuurmiddagen, waar anderen kennis laat maken met je hobby. Nard (komt uit Kirgizië, woonde in Syrië) bleek een vaardige glasblazer, maar ook een schaakliefhebber, net als Mazen (Syriër). Ze spelen allebei schaak op hun telefoon in het azc en leerden elkaar op die manier kennen. Nard: "Je zou het misschien niet zeggen, maar in het azc maak je niet makkelijk contact met elkaar. Iedereen is op zichzelf aangewezen, veel mensen trekken zich terug in hun eigen wereld."
Guus Meeuwis
Er was al een kookevenement met maaltijden uit verschillende landen, er waren zanguitvoeringen en er wordt samen gevoetbald bij SVS. Senioren uit Stevensbeek hebben spelletjes gedaan met senioren in het AZC. Kinderen hebben er samen vriendschapsbandjes gevingerhaakt en uitgewisseld. Juffrouw Yvonne van de basisschool maakte een nieuwe tekst op 'Brabant' van Guus Meeuwis, met woorden aangeleverd door vluchtelingen over alleen zijn, je welkom voelen en verbondenheid.
Naam en gezicht
"De vluchtelingen brengen ook wat voor het dorp, er is weer wat meer leven", zegt Tanja van Sambeek, een van de drijvende krachten achter Samen Stevensbeek. "Het is een verrijking voor onze kinderen dat ze ook wat van andere culturen meekrijgen. Door het directe contact krijgen vluchtelingen een naam en een gezicht, anders zijn ze een nummer in een centrum met 900 mensen." 
Kloof overheid en burger
Tanja van Sambeek: "Niet iedereen in het dorp is zo positief als wij, maar ze waarderen het dat de school en de voetbalclub weer draaien. De negativiteit rond de komst van een azc raakt mij heel erg. De harde schreeuwers trekken de mensen in het grijze gebied mee in de negativiteit, terwijl ze vooral veel vragen hebben. Als je hun angst bespreekbaar maakt, blijkt er veel onwetendheid en onzekerheid achter te zitten. Daar zit de kloof tussen overheid en burger."
Afscheid nemen
Mazens echtgenote Ruba zingt een melancholisch lied dat ze een paar maanden geleden schreef, vlak na aankomst in Nederland. Met hun dochter Marag (8) verhuist het gezin naar Rijswijk. Nard heeft een woning toegewezen gekregen in de buurt van Breda. Als aandenken krijgen ze een groepsfoto van Relight. "Dat is wel jammer", vertelt vrijwilliger Jos. "Steeds als je nieuwe vrienden hebt gemaakt, moet je weer afscheid nemen."
Zelf doen? Dit leren we van Samen Stevensbeek:
Iets organiseren is leuk, maar of het een succes wordt, hangt van een aantal factoren af:
– Bevlogenheid: Opvallend bij de kerngroep van Samen Stevensbeek is de enorme drive. De vrijwilligers hebben er de afgelopen anderhalf jaar soms wel een dag per week of meer in gestopt.
– Professionaliteit: De leden van de kerngroep en de vrijwilligers daaromheen doen waar ze goed in zijn. Vrijwilliger Suzan is vormgeefster en ontwierp het logo van Samen Stevensbeek. Andersom geldt dat voor de vluchtelingen ook. Ahmed van de MAN band is professioneel geschoold koorzanger.
– Vriendschap: Er is geen kloof tussen de vaste kern vluchtelingen en vaste kern vrijwilligers. Ze gaan met elkaar om als gemoedelijke dorpsgenoten, niet als helper-geholpene.
– Ambassadeurs: Een asielzoekerscentrum is als een stad: mensen leven dicht op elkaar, maar niet per se met elkaar. Als je iets leuks organiseert, zal het gros van de mensen dat niet eens doorhebben. Je hebt daarom voorlopers nodig die de rest enthousiasmeren en meetrekken.
– Sponsors: Samen Stevensbeek regelt vanalles bij elkaar, zoals de instrumenten voor de MAN band. Die waren nog in bijna originele staat. Maar niet alles kan tweedehands gebruikt worden. Voor de kinderen uit het azc die voetballen die SVS, wil je geen verwassen tenues en afgedragen kicksen. Samen Stevensbeek veroverde met een tweede plaats bij de Brabantse Dorpen Derby 12.500 euro aan prijzengeld en kon daarmee onder andere de tenues financieren.
Kiza & Lonneke on tour
De komende tijd bezoeken Kiza Magendane en Lonneke van Genugten initiatieven in Nederland waar vrijwilligers en vluchtelingen elkaar ontmoeten. Wil je dat ze bij jouw initiatief langskomen? Stuur een tweet naar @kizamag of @longenug. Aanmelden via het reactieformulier onder dit artikel kan ook.
Deze serie is mede mogelijk gemaakt door het Stichting Dialoog Verhalenfonds.
